Avrupa Birliği (AB) içinde ekonomik krizden en fazla etkilenen ülkelerin başında gelen Romanya’da yüzbinlerce kamu emekçisi 5 Ekim’de ücretlerin düşürülmesine, ücret sisteminin değiştirilmesine ve Aralık ayında planlanan 10 gün zorunlu izine karşı tam gün genel greve çıktı.
Öğrencileri de genel greve destek vermek için okul boykotuna çağıran Kamu Sendikaları Birliği Başkanı Vasile Marica, “Hastanelerde sadece acil vakalara bakıldı. Greve katılıp katılmama konusunda esnek davrandığımız polis teşkilatında normal işlerin sadece üçte biri yapıldı. Bu bile hükümetin politikalarına tepkinin boyutunu gösteriyor. Bütün ülkenin çalışanlarının sabır sınırı aşıldı” dedi.
7 Ekim Çarşamba günü başkent Bük-reş’e gelen 15 bin demiryolu işçisi de düşük ücretleri protesto ettiler. Bütün ülkeden gelen işçilere konuşan Öğretmenler Sendikası (FSLI) Başkanı Aurel Cornea, “Bu ekonomik ve politik krizin sorumlusu bizler değiliz, faturasını da ödemeyeceğiz” dedi. Sendikalar ücretlerin düşürülmesi kararının geri alınmasını ve asgari ücretin 2010 yılında 650 Lei’a (152 Euro) çıkartılmasını talep ediyorlar.
IMF’nın dayatmalarina boyun eğıldı
Ekonomik kriz nedeniyle vergi gelirleri olağanüstü gerileyen Romanya devleti uzun süredir kamu çalışanlarının aylıklarını ödemede zorlanıyor. Ekonomik darboğazı aşmak için IMF ve AB’ye başvuran hükümet bu yılın ilkbaharında 18 milyar Euro’dan fazla kredi almıştı.
IMF, krediyi kamu alanında ücret giderlerinin düşürülmesi, ücret sisteminin değiştirilmesi şartıyla verdi. IMF’nin şartları kamu emekçilerinin ücretlerinin yüzde 20 ila 30 arası düşmesine neden oldu. En ağır şartlardan biri de kamu personel sayısının aşağı çekilmesiydi.
Romanya Devlet Demiryolları (CFR) işçileri de şartlardan çok etkilendi. Ücretleri yüzde 30 civarında düşürülen işçiler bu yaz üç ay boyunca ücretsiz izine çıkartıldılar. Aralık ayında 10 gün daha parasız izine çıkartılmak istenen demiryolu işçilerini çıkışlar bekliyor.
Ülke genelinde CFR’de çalışan 78 bin işçinin 10 bin 300’ü yıl sonuna kadar işten atılacak. Yıllardır demiryollarına ciddi bir yatırım yapmayan hükümet, özelleştirmenin de zeminini hazırlıyor. 5 bin kilometrelik demiryolu ağının dört birinin tamamen yenilenmesi gerektiği bildirilirken bunun yaklaşık bin kilometresinin ise tehlikeli olduğu ve tren trafiğine kapatılması gerektiği söyleniyor. En son olarak Eylül ortasında bir tren raydan çıkmıştı. Hükümet bütün bu yeni yatırımlar için IMF’den daha fazla kredi almak zorunda olduğunu ileri sürüyor. Sendikalar ise gerçekte hükümetin bu yoldan özelleştirme yönelimini güçlendirmek istediğine dikkat çekiyorlar.
Süresız genel grev gündemde
Aylardır devam eden ve 5 Ekim günü genel greve dönüşen protestolar önümüzdeki günlerde şiddetini artırarak devam edecek. Protestolar karşısında koalisyon hükümeti de çözülme aşamasına geldi. Koalisyonun küçük ortağı olan sosyal-demokrat parti (PSD) pratik olarak hükümetten çekildi. Liberal Parti’li (PD-L) Başbakan Emil Boc, PSD’li İçişleri Bakanı Dan Nica’yı görevine hakim olmamakla, artan örgütlü kriminaliteye karşı mücadele etmemekle suçlamış ve ardından ise görevden almıştı. Nica ise başbakanın bilinçli olarak PD-L’den birini içişleri bakanlığına atadığını ve Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimlerinde şike yapmayı planladığını ileri sürmüş ve “böyle bir hükümette yerimiz yok” demişti. Bunun üzerine ise hükümetteki bütün PSD’li bakanlar istifa ettiler. Ancak PSD, başkanlık seçimine kadar PD-L’den oluşan azınlık hükümetine dışarıdan destek vereceğini açıkladı.
Her ne kadar yaşanan politik kriz partiler arasındaki anlaşmazlıklardanmış gibi gösterilmeye çalışılsa da ülke içindeki ve dışındaki sermaye çevreleri, AB, ABD, NATO, IMF, DB gibi emperyalist ülke ve kurumlar da hükümete karşı gelişen protestoları kaygıyla izliyorlar.
Henüz kesin bir eylem takvimi üzerine anlaşamayan sendikalar önümüzdeki haftalara ilişkin birçok eylem çağrısı yaptılar. 23 Ekim günü ikinci genel grev çağrısının yanı sıra 28 Ekim’den itibaren süresiz genel grev çağrısı yapılmakta. Ülkenin en güçlü sendikalarından biri olan FSLI ise 16 Kasım için genel grev çağrısı yaptığı gibi, 22 Kasım günü yapılacak başkanlık seçimlerini de boykot etmeye çağırdı. FSLI, genel grev için Ekim sonuna kadar sürecek grev oylamasını başlatırken Kamu Sendikaları Birliği İkinci Başkanı Simion Hançescu şimdiden bütün öğrencileri 16 Kasım’da okulu boykot etmeye ve emekçileri desteklemeye çağırdı.
SON HABER
Gazetemiz baskıya hazırlandığı saatlerde ajanslar Romanya’da hükümetin düştüğü haberini geçti. Muhalefet partilerinin talebi üzerine yapılan güven oylamasında 258 milletvekili ve senatör hükümete karşı oy kullanırken hükümete destek verenlerin sayısı 176’da kaldı. Romanya Anayasası’na göre şimdi Cumhurbaşkanı, başbakanlık için bir aday önermesi gerekiyor. Eğer bu aday 10 gün içinde mecliste çoğunluğu sağlayamazsa ikinci bir aday daha öneriliyor. İkinci adayda çoğunluğu sağlayamazsa erken seçimlere gidilmek zorunda.
Gözlemciler, sendikaların genel grev ve 22 Kasım seçimlerini boykot kararının hükümetin düşmesinde etkili olduğu görüşündeler. (YH)
