Yücel ÖZDEMİR / Köln
Geçen hafta Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’yi giden ve bir Think-Tanks kuruluşunun toplantısına katılan Almanya Donanma Kuvvetler Komutanı Koramiral Kay-Achim Schönbach’ın yaptığı açıklamalar, ardından görevden alınması hafta sonunda Almanya’nın en önemli gündem konusuydu.
Schönbach katıldığı toplantıda Almanya’nın Ukrayna politikası ve NATO’nun Doğu’ya genişlemesi konusunda yöneltilen bir soruya yanıt olarak, önce “Bunlar benim şahsi görüşlerim” diyerek başladığı konuşmasında temel olarak üç noktaya işaret ediyordu. Bunlardın ilkinde Kırım’ın artık Rusya’nın parçası olduğu gerçeğinden hareket edilmesinde dikkat çekiyor. İkincisinde ise Rusya ile gerilim yerine Rusya’nın Çin’e karşı bir partner olarak kazanılması gerektiğini söylüyor. Üçüncüsü de ise “Putin’in istediği aynı göz hizasında konuşmak. Onun bu istediğini yerine getirmekle br şey kaybetmeyiz” diyor.
NATO ve Batı ittifakı içinde her gün “Rusya’ya haddinin bildirilmesi”, “Ukrayna’nın işgal edilmesi durumunda en sert yanıtın verileceği” yönünde açıklamaların yapıldığı bir ortamda Koramiral Schönbach’ın açıklamaları önce Ukrayna sonra da Alman hükümeti tarafından sert karşılandı.
Ukrayna, Almanya’nın Kiev Büyükelçisi Anka Feldhusen’i Dışişleri Bakanlığına çağırarak uyardı. Nitekim açıklamanın üzerinden saatler geçtikten sonra Federal Savunma bakanı Christine Lambrecht (SPD) hemen Schönbah hakkında disiplin soruşturmasının açılmasını emretti. Schönbach’ın sözlerinin şahsi görüşleri olduğunu ifade ederek, düzeltmeye çalışması da sonucu değiştirmedi. Ardından, „Alman Deniz Kuvvetleri, Ordu ve her şeyden önemlisi Almanya Federal Cumhuriyeti’ne daha fazla zarar gelmesini önlemek amacıyla, bu adımın doğru olduğunda kanaat kıldım“ diyerek istifasını sundu. Savunma bakanı Lambrecht de jet hızıyla kabul etti.
Her ne kadar resmi düzeyde “istifa” olarak adlandırılsa da, Putin ve Rusya’ya saygı duyulması gerektiğini ve Rusya’nın Çin’e karşı Batı ittifakına kazanılması gerektiğini savunan Koramiral Schönbach görevden alındı. Bu aynı zamanda hükümetin belirlemiş olduğu politikanın dışında başka bir çizgiyi savunanlara müsamaha edilmeyeceği anlamına geliyor. Zira, bu türden açıklamaların çoğalması en fazla Putin ve Rusya’yı cesaretlendireceği şeklinde yorumlanıyor.
YENİ BİR ŞEY Mİ SÖYLEDİ?
Schöbach’ın Rusya ile çatışma yerine diyaloğu öne çıkardığı konuşmasını yaptığı yerin Yeni Delhi olması kendi başına önemli. Çünkü, Hindistan yıllardır ABD’nin eleştirilerine rağmen Çin’e karşı Rusya ile ilişkileri güçlendirme politikası izliyor. 2000’li yılların başından itibaren izlenen “stratejik ortaklık” çerçevesinde Hindistan’ın 2016-2020 yılları arasında ithal ettiği silahların yüzde 49’u Rus malı. ABD’nin itirazına rağmen Hindistan da Türkiye gibi Rusya’dan S-400 füzelerini satın aldı. Yine Rusya ile Hindistan arasında bir çok ortak askeri tatbikat düzenlendi. Gelişmeler, Hindistan’ın Çin’e karşı Rusya ile ilişkileri güçlendirmeye devam edeceğiniz gösteriyor.
Çin’in yükselişini büyük tehlike olarak gören Almanya’daki bazı kesimler uzun süredir Hindistan’a benzer bir stratejinin izlenerek Rusya ile diyaloğun güçlendirilmesini istiyorlar. Üstelik bunun maddi temeli de var. Almanya ihtiyaç duyduğu doğalgazın yüzde 55’ini halen Rusya’dan ithal ediyor. Tartışmalı Kuzey Akımı 2’nin devreye girmesiyle birlikte bu oran daha da artacak.
Almanya, yaklaşık 20 milyar avro ile Rusya’da doğrudan yatırım yapan ülkelerin başında gelirken, her iki ülke arasındaki ticaret hacmi 50 milyar euronun üzerinde. Federal Ekonomi Bakanlığının verilerine göre halen Rusya’da yaklaşık 5 bin Alman firması faaliyet sürdürüyor.
Bu ticari ilişkilerden ötürü Rusya ile yakın ilişkilerin sürdürülmesi gerektiğini savunanların sayısı çok olduğu halde Koramiral Schönbach’ın görevden alınması Rusya’nın yaptıklarına anlayış gösterenlere anlayış gösterilmeyeceği şeklinde değerlendirildi.
Eski Genel Kurmay Başkanı Harald Kujat da Schönbach’ın görevden alınmasını eleştirenlerden birisi oldu. Kujat, Almanya’da savaş tamtamlarına son verilmesi çağrısında da bulundu.
Ayrıca başta Alman-Rus Ekonomi Forumu olmak üzre pek çok kurum ve kuruluş, haftalardır Rusya ile diyalog yolunun seçilmesi çağrısında bulunuyor. Bu nedenle bir açıklama yaptı diye Deniz Kuvvetleri Komutanının görevden alınmaması gerektiği ifade ediliyor.
İNGİLTERE’DEN İŞGAL SENARYOSU
Öte yandan Rusya’nın yakın zamanda Ukrayna’yı işgal edeceği, kendisine yakın bir rejim oluşturacağı konusunda senaryo ve spekülasyonlar da devam ediyor. En son İngiltere Dışişleri Bakanlığı işgal durumunda neler olabileceğine dair bir senaryo yayımladı. Ancak senaryonun asıl olarak gerilimi tırmandırmak için hazırlandığı, bu nedenle ciddi bir yanının olmadığı basında ifade edildi.
