Dizel skandalıyla gündemden düşmeyen Alman otomobil devi Volkswagen (VW) tekeli, yeniden yapılanma sürecinde ciddi adımlar atıyor. Otomobil üretimi üç gruba ayrılacak, yedek parça üretimi kendi başına bir grup olacak. Atılacak adımların ilk denemesi ağır vasıta üretiminde yapılacak. MAN, Scania ve VW Caminhões e Ônibus ve Rio markaları “Traton” grubunda birleşiyorlar.

Otomobil sanayisinde bütün tekeller uzun süredir “yeniden yapılanma” çabası içindeler. General Motors Batı Avrupa’da üretimine neredeyse tamamen son verdi. Ford ise önümüzdeki aylarda Avrupa’daki tesislerini tümünü gözden geçireceğini açıkladı.

Dünyanın en büyük otomobil tekeli ünvanını koruyan Volkswagen (VW) tekeli de benzeri bir süreç içinde. VW’nin en büyük sıkıntısı atılan adımların dışarıdan gelen baskılarla geri adıma dönüşüyor olmasında yatıyor. Rakiplerinin dönemsel krizlerini en son ayrıntısına kadar lehine kullanmak için fırsat kaçırmayan VW tekeli son yıllarda “avcı” konumundan “av” konumuna dönüştü.

2008/2009 krizinde General Motors, Chrysler ve Ford’un farklı düzeylerde içine düştükleri krizde olduğu gibi 2013 yılında Japonya’da yaşanan deprem ve tsunami, Toyota’nın onlarca ana ve yedek parça fabrikasının çalışamaz hale gelmesini lehine kullanmaya çalışan VW tekeli geleceğe kaygıyla bakıyor.

ŞAMPİYON OLMAK YETMİYOR…

Tekelin eski şefi Martin Winterkorn, 2009 başında hissedarlara gönderdiği mektupta, “2018 yılında dünyanın en fazla araç üreten ve en fazla kar yapan şirketi. Hedefimiz ekonomik ve ekolojik alanda öncü olmak” demişti. Avrupalı rakiplerini çoktan geride bırakan VW, 2008/2009 kriziyle birlikte ABD’li rakiplerini tümden geride bırakma şansı yakalamıştı. GM ve Chrysler iflas başvurusunda bulunmuş, Ford ise kredi borçlarının ertelenmesi yoluyla iflastan kurtulmuştu.

2013’de Toyota’nın deprem ve tsunami ile sarsıntı geçirmesi sayesinde VW, 2014 yılında, “öngörülenden 4 yıl önce” dünyanın en fazla araç üreten şirketi oluverdi.

Dünyanın bir numarası olmak işin bir yanı diğer yanı ise bu pozisyonu korumaktı. VW tekelinin bu pozisyona gelebilmek için sadece rakiplerinin zayıf anlarını iyi değerlendirmekle kalmadığı, öncü bir pozisyonda olduğu dizel üretiminde hileli yazılım programlarıyla tüketicileri aldattığı, şampiyonluğunu ilan ettikten bir yıl sonra, 2015’de ortaya çıktı.

Bugüne kadar dizel skandalı nedeniyle sadece ABD’de 25 milyar dolar ceza ve tazminat ödeyen VW tekeline karşı şimdi de hissedar grupları dava açtılar. Bu davaların nasıl sonuçlanacağı henüz kestirmek mümkün değil.

BÖL, PARÇALA, KÂR ET!

Milyarlarca ceza ödenmesine, yatırım yapılmasına karşın VW tekeli 2017 yılını 11,4 milyar Euro net kâr ile kapadığı gibi tekelin 2018 yılını da ciddi bir düzeyde kâr ile kapatması bekleniyor. Yılın ilk altı ayında 5,575 milyon aracı satan VW, cirosunu %3,5 artırarak 119,377 milyar Euro’ya, net kârını ise %2,1 artırarak 6,613 milyar Euro’ya çıkardı.

Dizel kriziyle bağlantılı cezalara, tazminat ödemelerine ve gelmesi muhtemel ceza ve tazminat talepleri için ayrılan nakit paralara rağmen tekelin “hiçbir şey olmamış gibi üretimini sürdürmesi ve ciro ve kâr rekorları kırması önceki yıllarda atılan adımlar ve alınan önlemlerle ilgili.

Bunun böyle devam etmesi; Porsche&Piech hanedanının, Katar Emiri ve hanedanının servetlerine servet katmaları için tekelin yeniden yapılanması gerekiyor.

Bunun için otomobil üretimini kendi içinde yeniden yapılandıran VW tekeli, VW, Skoda ve Seat markalarını “Volumen” adı altında geniş kitleye yönelik araçların AR-GE ve üretimini birleştirdi, Premium adı altında Audi, Lamborghini ve Ducati, “Super Premium” adı altına ise Porsche, Bentley ve Bugatti markalarını birleştirdi. Böylece AR-GE harcamalarını ve üretim giderlerini aşağıya çekilmesi hedefleniyor. Motor, şanzıman, defransiyel vb bölümlerin üretildiği bölümlerinde özel bir çatı altında birleştirilmeleri planlanıyor.

Bu adımlarla aynı zamanda elektro ve hibrid araçların üretiminin organizasyonun da kolaylaştırılması hedefleniyor. Özellikle Çin Hükümetinin elektro araçları sübvanse etmesi ve her üreticiye belli bir oranda elektro araç üretmesi/pazara sürmesi koşulunu getirmesi de VW’nin planlarını hızlandırmasına neden oldu.

AĞIR VASITA ŞAMPİYONU…

MAN, Scania ve VW Caminhões e Ônibus ve Rio markaları bundan böyle “Traton” grubunda (kutuya bkz.) birleşiyorlar. Her ne kadar resmi olarak 2015 yılından bu yana aynı çatı altında faaliyet gösterseler de şimdiye kadar “hedeflenen sinerjiyi yakalayamamakla” eleştirilen şirket şimdi yeni dönemde farklı bir örgütlenmeye gidecek.

Önce MAN bünyesinden büyük dizel motoru üretimini, türbin ve elektro santral bölümlerini ayıran VW tekeli MAN’in salt araç üretime yoğunlaşmasını sağladı. Benzeri yeniden yapılan önlemlerini Scania ve VW Caminhões e Ônibus markalarında da alan VW tekeli, önümüzdeki bir yıl içinde, Traton grubunu borsaya hazırlayacak. Şirketin AR-GE bölümlerini bir süre önce birleştiren tekel yönetimi önümüzdeki süreçte araç üretimi ile direk bağlantısı olmayan lojistik bölümlerini de ayırmayı planlıyor.

Gazetemiz baskıya hazırlandığı gün (12 Eylül günü) Almanya’daki tüm MAN fabrikalarında aynı anda işyeri toplantısı yapılacak ve tekel yönetiminin planları burada açıklanacak. Gazetemizin ulaştığı kaynakların verdiği bilgilere göre paralı çıkışların gündeme geleceği gibi değişik fabrikaların bazı bölümlerinin kapanması üzerine de duruluyor.

VW tekeli, “ağır vasıta şampiyonu kuruyoruz” diye tanıtımını yaptığı Traton’un yeniden yapılanmasını borsadan elde edecekleri 7 milyar Euro’luk gelirle gerçekleştirmeyi planlıyor. (YH Köln)

Dünyanın en büyük ağır vasıta* üreticileri

Şirket Ülke Araç sayısı

1. Daimler Almanya 304.322

2. FAW Çin 267.743

3. Dongfeng Çin 266.281

4. CNHDTG¹ Çin 192.366

5. Volvo T. İsveç/Çin 164.041

6. Tata G. Hindistan 164.000

7. Paccar ABD 142.446

8.SAG² Çin 142.139

9. Traton Almanya 134.119

10. Beiqi F. Çin 121.701

* 6 ton ve üzeri kamyonlar, içinde otobüsler yok. Rakamlar 2017 yılının ilk dokuz ayını kapsamakta.

¹China National Heavy Duty Truck Group

²Shaanxi Automobile Group

 Traton AG

İçinde MAN, Scania ve VW Caminhões e Ônibus ve Rio markaları olan ve 2015 yılında kurulan “Volkswagen Truck & Bus AG” olan şirketin adı 2018 ortasında Traton AG olarak değiştirildi. Önümüzdeki yıl borsaya girmesi ve hisselerinin %25’inin satılması hedeflenen şirketin AG’den (Alman modeli Anonim Şirketi –AŞ) SE’ye dönüştürülmesi planlanıyor.

Minibüs, hafif taşıma araçları, otobüs, kamyon üreten şirketin üç değişik markanın yanı sıra taşım alanında hizmet vermesi planlanan yeni bölümü Rio’da bulunuyor.

Traton 2017 yılı içinde toplam 205 bin araç üretti. Dünyanın 17 ülkesinde 31 fabrikası bulunan şirkette 81 bin emekçi çalışıyor. 23,9 milyar Euro cirosu olan şirketin kârı 1,7 milyar Euro, kâr marjı ise % 6,9.