Federal İstatistik Dairesi tarafından yapılan açıklamaya göre Almanya’da ağır ve düşük ücretli işkollarında çalışan göçmenlerin oranı çok yüksek. Özellikle temizlik, gastronomi ve ulaşım sektörlerinde göçmenlerin oranının fazla olduğu dikkat çekiliyor. Ordu, polis ve yargıda ise göçmen oranı ortalamanın çok altında. Bu durum bazı işlerin yerli-göçmen diye ayrıldığını gösteriyor.
Almanya’da bir taraftan mültecilerin hızlı bir şekilde sınır dışı edilmesi tartışılırken diğer taraftan genel anlamda işgücü, özel anlamda nitelikli iç gücü açığı büyümeye devam ediyor. Özellikle ücretlerin düşük, koşulların ağır olduğu hizmet sektöründe ise yükün büyük bir bölümü göçmenlerin sırtında yürüyor.
Federal İstatistik Dairesi tarafından 1 Mart’ta Mikrozensus 2022 raporuna dayandırılarak yapılan açıklamada somut olarak ülkedeki düşük ücretli zor işlerin göçmenler tarafından yapıldığını ayrıntılı olarak ortaya koydu. Rapora göre ülke genelinde temizlik sektöründe çalışanların yüzde 60’ını 15-64 yaşları arasındaki göçmenler oluşturuyor. Sanayi makinalarının temizliğinden ev temizliğine kadar geniş bir alanda yapılan temizlik işlerinde çalışma koşulları ağır olduğu gibi ücretler de düşük. Bu alanda çalışan göçmenler arasında kadınların oranı ise çok daha fazla.
Temizlikten sonra göçmenlerin en fazla çalıştığı bir diğer alan ise yüzde 46 ile gastronomi. Ancak bu oran aşçılar arasında yüzde 51’e kadar çıkıyor. Özellikle de büyük kentlerde gastronomi alanında çalışanlar arasında göçmenlerin oranı epey yüksek.
Benzer bir tablo ulaşım ve lojistik sektörü için de geçerli. Bu alanda çalışanların yüzde 38’i göçmen kökenli. Lojistik alan olarak kabul edilen paket dağıtımında bu oran çok daha yüksek. Keza taksi ve transporttaki profesyonel sürücüler, otobüs ve tramvay sürücüleri de dahil olmak üzere karayolu taşımacılığı araçlarının sürücüleri için bu oran yüzde 40. Bu alanda da özellikle çalışma koşulları oldukça ağır. Ver.di sendikası özellikle otobüs ve tramvay sürücülerinin çalışma koşullarının iyileştirilmesi için geçen hafta üçüncü kez greve gitmişti. Uzun ve kuralsız çalışma süresi bu alanda çalışmanın alabildiğince zor olduğunu gösteriyor. Benzer bir tablo makinistlerde de var. Makinistler arasında göçmen oranı çok yüksek olmasa da bu alanda da çalışma koşulları ağır olduğu için artık Almanlar tarafından fazla tercih edilmeyen meslekler arasında yer alıyor. Önümüzdeki süreçte makinistler arasında da göçmenlerin sayısının artması bekleniyor.
Büyük bina inşaatında da benzer bir tablo söz konusu. Bu alanda göçmenlerin oranı yüzde 36.
VÜCUT BAKIMI VE YAŞLI BAKIMINDA GÖÇMENLER
İstatistik Dairesi’nin yayınladığı verilerde göçmenler arasında en fazla yapılan diğer işlerin başında ise yaşlı bakımı ve vücut bakımı da geliyor. Berber, güzellik ve bronzlaşma salonu, masaj gibi hizmet sektöründe çalışanların yüzde 36’sını göçmenler oluşturuyor. Keza Almanya’daki en ciddi sorunlardan biri olan yaşlı bakımında da çalışan göçmenlerin oranı yüzde 30. Bu sektörde personel açığı olduğu için son yıllarda yurt dışından personel getirme konusunda da tartışmalar yapılmıştı. Özellikle Doğu Avrupa ülkelerinden yaşı bakımı yapacak personel getirilmesi ele alınmıştı.
SAĞLIK SEKTÖRÜNDE GÖÇMENLERİN ORANI ARTACAK
Keza sağlık sektöründe de göçmen oranı son yıllarda arttı. Doktorlar ve diş doktorları arasında göçmenlerin oranı yüzde 27 olarak görünüyor. Ancak bu oranın artması bekleniyor. Özellikle koronavirüs döneminde pek çok Alman çalışan bu sektördeki çalışma koşullarının ağırlığı, ücretlerin düşüklüğü ve sağlık riski nedeniyle istifa etmişti. Meydana gelen açığın göçmenlerle doldurulması için hükümet Latin Amerika ülkelerinye temaslarda bulundu. Önümüzdeki on yıl içinde sağlık sektöründe çalışan göçmen sayısının daha da artması bekleniyor.
Federal Doktorlar Odası istatistiklerine göre, 31 Aralık 2023 itibariyle Almanya’da 63 bin 763 Alman pasaportu olmayan doktor çalışıyordu. Böylece, 2013’ten bu yana “yabancı doktor” sayısı ikiye katlandı. 2013 yılında ülkede 30 bin civarında Alman pasaportu olmayan doktor görev yapıyordu. 1993 yılında ise “yabancı doktor” sayısı 10 bin civarındaydı.
Alman pasaportu olmayan doktorların geldiği ülkelerin başında 6 bin 120 doktor ile Suriye, ikinci sırada 4 bin 668 doktor ile Romanya, üçüncü sırada Avusturya’dan gelen 2 bin 993 doktor yer alıyor. Yine Yunanistan’dan 2 bin 943, Rusya’dan ise 2 bin 941 doktorun Almanya’da görev yaptığı bildirildi. Türkiye’den gelerek Alman sağlık sistemi bünyesinde doktorluk mesleğini yapan doktor sayısı ise 2 bin 628 olarak açıklandı.
GÖÇMENLERİN EN AZ YAPTIĞI MESLEKLER: POLİS, YARGI, CEZAEVİ
Özellikle hizmet sektöründe çalışanlar arasında göçmenlerin sayısının fazla olduğu görülürken, bazı meslek gruplarında ise göçmenlerin oranı ülkedeki göçmen oranının çok altında. Eğitim ve öğretim alanında çalışan göçmenlerin oranı yüzde 10,8’de kalırken, tarımda çalışanların oranı da ona çok yakın. Ordu, polis, güvenlik, yargı, cezaevi ve kriminal olayları aydınlatma dairelerinde çalışanların oranı ise sadece 5,7. Bu da devletin yönetiminde belirleyici olan temel alanlarda göçmenlerin oranının çok düşük olduğunu gösteriyor.
Göçmenlerin önemli bir bölümünün yeterli derecede dil gerektirmeyen sektörlerde yoğunlaşmasının bir yanı sonradan Almanya’ya gelmeleri, geldikleri ülkelerdeki diplomaların kısa sürede istenilen seviyede tanınmaması önemli bir rol oynuyor. Ancak, Almanya’da doğup büyüyen, ancak eğitimini sosyal nedenlerden yarıda bırakan ya da izlenen ayrımcı politikalardan ötürü iş bulamayanlar da bu sektörlerde çalışmak zorunda bırakılıyor. (YH)
