Türkiye ile Almanya arasında varılan anlaşmaya göre, iltica başvurusu kabul edilmeyenlerden haftada 500 Türk vatandaşı sınırdışı edilecek. Türk tarafı hemen bu konuda çıkan haberleri yalanlarken, İçişleri Bakanı Faeser sosyal medya hesabı üzerinden anlaşmayı doğrulayan bir açıklamada bulundu.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında 23 Eylül’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu çerçevesinde yapılan ikili görüşmenin ardından Alman basını her iki liderlin Almanya’dan Türkiye’ye kitlesel sınırdışılar konusunda anlaşmaya vardığını duyurdu. İlk olarak Frankfurter Allgemeine Zeitung tarafından “Almanya yüzlerce mülteciyi Türkiye’ye sınırdışı edecek” başlığıyla verilen haber daha sonra diğer medya organları tarafından da yayınlandı.
Haberlerde her iki liderin, her hafta ilticası reddedilmiş olan 500 Türk vatandaşının özel uçak seferleriyle Almanya tarafından Türkiye’ye deport edilmesi konusunda anlaştığı gibi somut bilgiler de paylaşıldı. Bazı haberlerde ilk etapta 200 kişinin sınırdışı edildiğine başlandığı da ifade edildi.
TÜRKİYE YALANLADI
Alman basınında geniş şekilde yer alan ve yankı yaratan deport planının ayrıntıları yazıldığı halde Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Almanya’da yasal ikamet hakkı bulunmayan Türk vatandaşlarının Türkiye’ye geri gönderileceğine ilişkin haberlerin de doğru olmadığını belirtti. Keçeli açıklamasında, “Alman basınında yer alan, Almanya’da yasal ikamet hakkı bulunmayan vatandaşlarımızın Türkiye’ye geri dönüşlerine ilişkin haberler doğru değildir. Vatandaşlarımızın toplu olarak sınır dışı edilmesine ilişkin hiçbir uygulamaya onay verilmemiştir” ifadelerini kullandı. Ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Almanya Başbakanı Olaf Scholz arasında 23 Eylül’de New York’ta yapılan görüşmede bu konunun gündeme gelmediğini ileri sürdü.
Keçeli açıklamasına Almanya’da oturum hakkı bulunmayan Türk vatandaşlarının geri gönderilmesi yönünde bir açıklama yapılmadığını söylese de gerçekte, Almanya yıllardır iltica başvurusu kabul edilmeyen Türkiye vatandaşlarını sınırdışı ediyor. Bu nedenle Almanya’ya adımını atan her Türk vatandaşının Almanya’da kalıcı olacağı yönünde bir düzenleme bulunmuyor.
Bu nedenle de sınırdışılar konusunda bir anlaşmanın yapılmadığını söylemesi doğru değil. Zira yürürlükte olan bir düzenleme var.
FAESER ANLAŞMAYI DOĞRULADI
Almanya tarafından yapılan açıklamalar Türkiye’dekilerin aksine. Federal İçişleri Bakanı Nancy Faeser sosyal medya hesabı X üzerinden Türkiye ile anlaşmanın aylar süren bir çalışmanın ardından sağlandığını ifade ederek şu cümleleri yazdı: “Türkiye’ye sınırdışıların daha hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleşmesi konusunda, Almanya’da iltica başvurusu kabul edilmeyen Türk vatandaşlarının daha hızlı bir şekilde sınırdışı edilmesini sağladık. Bu büyük bir ilerleme ve düzensiz göçün sınırlandırılması yönünde atılmış bir adımdır.”
Faeser’in açık ve net bir şekilde doğruladığı anlaşmanın karşılığında Türk vatandaşlarına daha hızlı vize verme ve uzun süreçte Türk vatandaşlarına AB’de serbest dolaşım hakkının sağlanması olduğu iddiaları ileri sürülüyor. Ancak bu iki konuda resmi bir açıklama yapılmış değil. Bu nedenle ciddi bir ilerleme de sağlanamayabilir.
Almanya’nın aslında var olan geri kabul anlaşmasını, içerideki siyasi gelişmelere paralel olarak yeniden gündeme taşıması aynı zamanda sınırdışılar konusunda ‘bir şeyler yapılıyor’ imajı vermeye yönelik bir hamle. Bununla birlikte Türkiye’den gelip de ilticası reddedilenlerin daha hızlı sınırdışı edilmesi önümüzdeki dönemin en önemli gündemlerinden birisi olacak. Zira, son yıllardan Türkiye’den Almanya’ya gelenlerin sayısı Suriye ve Afganistan’dan sonra üçüncü sıraya yükseldi ve gelenlerin azımsanmayacak bir bölümü ekonomik nedenlerden kaynaklı.
Federal Göç ve İltica Dairesi (BAMF) tarafından verilen bilgilere göre, sadece 2023 yılında 61 binden fazla insan Türkiye’den gelerek iltica başvurusunda bulundu. Ocak-Ağustos 2024 arasında ise iltica başvurusunda bulunanların sayısı 21 bin 590 oldu. Bunların 20 bin 426’sı ilk kez iltica başvurusunda bulunanlar. Yıl sonuna kadar bu rakamın 30 bine yaklaşması bekleniyor.
BAMF’ın verilerine göre yılbaşından bu yana Türkiye’den gelen 28 bin 492 kişinin iltica başvurusu karara bağlandı. Türkiye’den gelenlerin kabul oranı sadece yüzde 9,6 oldu. İçişleri Bakanlığına göre şu anda 15 bin 561 Türk vatandaşının ülkeyi terk etmesi gerekiyor.
Son anlaşmada sözkonusu olan, öncelikli olarak bu 15 bin ve bundan sonra iltica başvurusu reddedilecek olanlar. Bunların çok önemli bir bölümü sınırdışı edilecek. Zira mevcut hükümet bir yıldır sınırdışıların sayısını arttırmak için özel bir çaba harcıyor. Bu yıl sınırdışı edilenlerin sayısı beşte bir arttı. Yılın ilk yarısında, şu anda ülkeyi derhal terk etmesi gereken yaklaşık 44.000 kişiden 9 bin 500’i sınır dışı edildi. Toplamda ise iltica başvurusu reddedilen 227 bin kişinin ülkeyi terk etmesi gerekiyor. (YH)
