Koronavirüs aşısını ilk olarak bulan Alman Biontech firmasının geçtiğimiz yaz aylarında Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’na aşı başına fahiş düzeyde bir fiyat teklifi yapması geniş tartışmalara yol açtı. Alman yayın kuruluşları NDR, WDR ve Süddeutsche Zeitung işbirliğiyle ortaya çıkarılan bilgiye göre Biontech, geçtiğimiz yaz aylarında AB’ne doz başına 54,08 Euro’luk bir teklif yaptı. Toplamda ise 500 milyon doz aşı için 27 milyar euroluk bir fiyat teklifi sunuldu.
Biontech ve ortağı ABD’li ilaç tekeli Pfizer tarafından AB’ye her bir dozu 54,08 eurodan olmak üzere 500 milyon doz aşı için bir teklif sundu. Teklifin yapıldığı aylarda aşı için henüz kesinlik ortada bulunmazken ön ödeme için ise doz başına 3,50 euro talep edildi. AB Komisyonu tarafından kabul edilmeyen bu fahiş teklifin ardından yapılan pazarlıklarda, Biontech ve Pfizer, kasım başında bir doz aşı için 15,50 euroya anlaşma sağlanmıştı. Biontech ve Pfizer’in teklif ettiği fiyatı yaklaşık üçte iki (29,58 euro) oranında düşmesi kısa zamanda aşırı kar yapmak istediğini gösteriyor. Geçtiğimiz temmuz ayında ABD ile 100 milyon aşı için yapılan ön anlaşmada ise doz başına 19 dolar (16 euro) fiyat konulmuştu.
ŞAHİN TEKLİFİ YALANLAMADI
Basında fahiş fiyat nedeniyle gelen tepkiler üzerine bir açıklama yapan Biontech YK başkanı Uğur Şahin, iddiaları yalanlamadı. Bild gazetesine konuyla ilgili bir açıklama yapan Şahin, sanayi ülkeleri için geçen temmuz ayında sipariş miktarına göre bir fiyat modeli hazırlandığını ifade ederek, „Sipariş miktarına göre fiyatlar 15-30 Euro arasında değişiyordu“ dedi.
Şahin AB ile yapılan görüşmede, aşının ilk başlarda sadece küçük miktarlarda klinik deneyler için üretildiğini ve 2 bin doz için 1,5 milyon euroluk bir fiyatın söz konusu olduğunu söyledi. „Kitlesel üretim için altyapı yoktu. O dönemde üretimin nasıl yapılacağını, mRNA konusundaki klinik deneylerin nasıl sonuçlanacağını, üretim süreçlerinin ve fiyatın nasıl şekilleneceğini bilmiyorduk” dedi. Doz başına 54,08 euroluk teklifi yalanlamayan Şahin, kitlesel üretimle birlikte fiyatların düşmeye başlayacağını da sözlerine ekledi.
ASTRAZENECA’DAN 20 KAT FAZLA
Almanya’dan geçtiğimiz yaz aylarında karşılıksız 375 milyon euro maddi destek alan Biontech’in aşıyı bu denli fahiş fiyata piyasaya sürmesi, hedefin kısa sürede aşırı derecede kar elde etmek istediği şeklinde değerlendiriliyor. Zira, Biontech’in yaptığı 54,08 euroluk teklif AstraZeneca’nın piyasaya sürdüğü aiının fiyatından 20 kat daha fazla.
NDR, WDR ve Süddeutsche Zeitung’un ortaya çıkardığı bir diğer önemi ayrıntı ise 2012-2017 yılları arasında bazı yarışmaları kazanan Biontech’in Federal Bilim Bakanlığı’ndan da 12,9 milyon euroluk ayrı bir destek alması oldu. Biontech’in bir sözcüsü kuruluş yıllarında bakanlık ve AB’den detsek amacıyla aldıklarını da doğruladı.
Alman devleti ve AB’den aldığı maddi desteklerle koronavirüs aşısını geliştiren Biontech’in bunu sonradan fahiş fiyata satmaya çalışması bu nedenle haklı olarak eleştiriliyor. (YH)
