Ali Çarman / Murr
Almanya gibi işçilerin az çok sendikalı olduğu bir ülkede döner sektöründe çalışan 1 milyona yakın emekçinin durumu içler acısı. Çalışma koşullarının çok zor, saatlerin keyfiyete dayandığı sektörde ücretler ise “en alttakiler” diye anılmakta. Bir başka gerçeklik ise bu alanda çalışanların ezici bir çoğunluğunun göçmen emekçiler olması.
Döner imalathanelerinde 30 kişiden 200 kişiye kadar değişen sayıda çalışanın olduğu iş yerleri var. Sektörde sendikadan ve TİS’lerden söz etmek başlı başına sıkıntı. Böyle girişimler daha başlamadan susturuluyor. Zira, patronlar sendikanın adını dahi duymak istemiyorlar.
Güney Almanya ise döner imalathaneleri açısında oldukça yoğun. Almanya Gıda Sendikasının (NGG) Stuttgart şubesi uzun bir dönemdir BİRTAT firmasına yönelik sendika çalışması sürdürüyor. Uzun ve sabırlı bir çalışmanın ardından 130 kişinin çalıştığı firmada Eylül 2024’de işyeri işçi temsilciliği seçimlerine gidildi ve katılım yüzde 90 oldu. 7 kişilik işyeri temciliğinin ikisi kadın emekçi oldu. Çalışanlar bu süreçte iki kez Demokratik İşçi Dernekleri Federasyonu’nda (DİDF) bir araya geldiler. Ayrıca DİDF üyeleri de sendikanın bildiri dağıtma, örgütlenme çalışmalarına eşlik ettiler.
Daha adil bir ücret için uyarı grevi
Gıda Sendikası NGG, işyerini TİS sürecine dahil etmeyi başarınca işçiler ilk kez imalathanenin kapısı önünde büyük bir coşkuyla 4 saatlik uyarı grevine çıktılar. En az yüz kişinin katıldığı ve 30 yıllık BİRTAT’in tarihinde bir ilk olan greve çevreden dayanışma temelinde destek geldi. Murr/Ludwigsburg’ta kurulu BİRTAT döner kendi branşındaki en büyük işletmelerinden birisi. Uyarı grevi işletmenin ana kapısında sabah saat 06.30 dan 11.00’e kadar devam etti. Türkçe, Kürtçe, Almanca şarkılar eşliğinde kimi zaman halay çekildi, kimi zaman ise dans edildi. NGG Stuttgart Başkanı Magdalena Krüger ilk kez bir döner imalathane önünde TİS taleplerinin kabul edilmesi için başlattıkları uyarı grevine büyük destek aldıklarını açıkladı.
Gıda sendikası 3 bin avroluk ücret ile işe başlamayı talep ediyor. İşçiler, “Ücretlerimize zam istiyoruz” diyor.
Magdalena Krüger de “Meslektaşlarımız bugün burada tarih yazıyor. Eylemleriyle, işverenlerinden adil ve şeffaf bir tazminat ve önemli bir ücret artışı beklediklerini açıkça ortaya koyuyorlar. Bu nedenle işveren tarafının önümüzdeki salı günü yapılacak müzakere toplantısında adil ve takdir edici bir teklif sunması gerekiyor” dedi.
Patronların işçilerin birliğini bozma oyunu
Uyarı grevi sonrası NGG sendikası (işçi temsilcileri) ile patron temsilcilerinin (avukat dahil) katıldığı resmi bir görüşme olumsuz sonuçlanarak yeni TİS görüşmesi 4 Temmuz’a ertelendi. Uyarı grevi gerek işçiler gerekse de bölgede büyük yankı yarattı. Bundan rahatsız olan patron temsilcileri işçilerin birliğini bozma ve sendikayı devre dışı bırakmak için harekete geçti. 7 kişilik işyeri işçi temsilciliğinden bir kişiyi yanına çekmeyi başardı. Bir anda taraf değiştiren bu temsilci kendi gücünü etkisini kullanarak birkaç işçiyi sendikadan ve mücadeleden alıkoydu. NGG sendikası 2 Haziran 2025 saat 16.00’da döner imalathanesi yakınında üye toplantısı gerçekleştirdi. 50’den fazla işçinin katıldığı toplantı baştan sona heyecan ve öfkeli geçti. Çok başarılı bir uyarı grevini geriden bırakan işçiler söz aldılar. Bir işçi “Patronlar birliğimizi zedeledi. İşçi arkadaşlarımız tek tek büroya çağırılarak önce tatlı sözler olmayınca tehditlerle sendikadan ve mücadeleden uzak durmalarını istendi” dedi. Bir başka işçi kendisinin süreli çalışma müsaadesi olduğu için büroya çağrıldığını ifade ederek, “TİS istemediklerini tehditkar şekilde bana anlattılar” dedi. Uzun yıllardır Birtat’ta çalışan bir işçinin “Daha akıllı hareket ederek gücümüzü korumalı ve yeni eylemlerde düşünmeliyiz. Bilmeliyiz ki sendika demek biz işçilerin hakkı için mücadele eden örgüt demek” şeklindeki sözleri alkışlandı.
Zor bir süreçten alnımızın akıyla çıkmalıyız
Toplantıya katılan işçilerin çoğunluğu söz alarak görüşlerini dile getirdiler. “Patron bir defaya mahsus 200-300 euro teklif etti diyenden, NGG küçük bir sendika büyümek istiyor. Bunun için de sizleri kullanıyor” sözleri öfkeyle dile getirildi. Almanca, Türkçe, Romence ve Bulgarca konuşmaların yapıldığı toplantıda Ver.di Stuttgart Başkanı Sidar Çarman de söz alarak işçilerin birliği, dayanışması ve sendikanın önemine vurgu yaptı. Gıda sendikası Stuttgart Başkanı Magdalena Krüger bir kez daha söz alarak “Eğer işveren baskıyı artırıyorsa kendi başına bu tutum dahi bizlerin doğru bir yolda olduğumuzu gösteriyor. Aynı zamanda sadece bir grev eylemiyle etkili gücümüzü ortaya çıkardı. TİS ve sendika sizler için çok önemli. Güvenceli bir ortam ve her yıl yeni zam talebimiz olacak. Şimdi sizlere soruyorum ayrımsız her işçiye 375 euro zam ve diğer taleplerimiz için ne diyordunuz?” diye sordu. İşçiler hep birlikte “Evet” diyerek sendikayla birlikte sonuna kadar devam edeceklerini belirtti. Yeni TİS görüşmesi 4 Temmuz’da olacak. Sendika ve işçiler bu süreçte kamuoyu oluşturma, medyayı kullanma ve tam gün greve çıkma kararı dahil değişik kararlar aldılar.
