Katrin Gottschalk/ TAZ
Sağa karşı nineler şu anda Almanya’da sokaklardaki en büyük kadın hareketi. Renkli şapkalar ya da şemsiyelerle dolaşıyorlar. Ellerinde kim olduklarını gösteren siyah beyaz yazılmış basit pankartlar tutuyorlar: Büyükanneler sağa karşı.
Köln’de sağa karşı ninelerin pankartlarından birinde şöyle yazıyordu: “Alarm alarm nineler daha sert.“ Ve büyükanneler gerçekten sertler -ısrarcı olmak anlamında. Eğer bir yerde AfD’ye karşı bir gösteri varsa sağa karşı nineler de orada. Bugün iklim grevi günü- sağa karşı nineler burada. İran’daki kadınlar için büyük bir dayanışma mitingi- sağa karşı nineler burada. Sağa karşı nineler 2017 yılında Avusturya’da Monika Salzer tarafından kuruldu- Avusturya’da Sebastian Kurz liderliğindeki sağ popülist koalisyon hükümetine bir tepki olarak. Rengarenk şapkalar taktılar, bazıları ‘kedi’ şapkası, Amerikalıların 2017 başında Donald Trump göreve geldiğinde gösterilerde tanıttığı pembe örgü şapkalar.
Yüz binlerce kadın Trump’ı protesto etmek için çeşitli şehirlerde sokaklara döküldüğünde, bunun kadın hareketinin yeniden canlanmasının başlangıcı olup olmadığı hakkında çok konuşuldu. Aslında #metoo hareketi aynı yılın sonbaharında ortaya çıktı ama hiçbir zaman sokaklarda kendini göstermedi. Bunun yerine nineler geldi ve uzun süre kimse onları ciddiye almadı.
Birçokları için Sağa Karşı Büyükanneler, yeniden politik olarak aktif olmak isteyen birkaç tatlı yaşlı hanımdan ibaret. Ancak onlar çok güçlü ve dirençli bir örgütsel yapıya sahip son derece politik bir grup. Almanya’daki “Omas gegen rechts” girişiminin kurucularından Anna Ohnweiler 2018 yılında sağa karşı nineler için bir Facebook grubu kurdu. Ohnweiler Almanya’da şu anda 150’den fazla bölgesel grup ve yaklaşık 30.000 üye olduğunu tahmin ediyor.
Karşılaştırmak gerekirse, Alman kadın örgütü Terre des Femmes’in yaklaşık 2.000 üyesi var.
Büyükannelerin ilk ulusal toplantısı 2024 yazında gerçekleşecek. Büyükanneler artık her yerdeler ve hareket büyümeye devam ediyor. Neubrandenburg’da onları model alan bir grup kurulacak. Westdeutsche Allgemeine Zeitung’a göre Duisburg’da bir grup daha yeni kuruldu ve ilk toplantıya 60 kişi katıldı. Neustadt, Düren, Geislingen, Döbeln ve diğer yerlerde yerel gruplar her zaman ortaya çıkmaktadır.
Medyada onlar hakkında çıkan haberler, ninelerin kasıtlı olarak oynadıkları hayranlığı sık sık gözler önüne seriyor: Bu yaşlı kadınlar muhtaç ve çelimsiz nineler değiller- demokrasinin yeniden ayağa kalkmasına yardımcı olacak kadar güçlüler.
Omas gegen Rechts’in siyasi hedefi demokrasiyi ve hukuk devletini güçlendirmek. Irkçılığa, antisemitizme ve İslamofobiye karşı duruyorlar, Komplo ideolojilerine karşı ve hoşgörü, kültürel çeşitlilik- ve kadın haklarından yanalar. Sağa karşı olan nineler fiilen şu anda Almanya’daki en güçlü kadın hareketi.
Ya da Almanya’da her hafta binlerce kadının bir araya gelerek kadın haklarına saldırıya karşı sokağa çıktığı başka bir grup düşünebiliyor musunuz?
Akıllı nineler, çok fazla güce sahip bir AfD’nin neler yapabileceğini biliyor. “Eski güzel günlerin” özellikle Batı’da kadınlar için daha özgür bir dönem olduğunu hatırlıyorlar. AfD’nin Avrupa seçimlerindeki baş adayı Maximilian Krah, geleceğin “gerçek, cesur ve sağlıklı erkek ve kadınların çok çocuk sahibi olmasına” bağlı olduğunu söylediğinde, bilge kadınlar devletin doğum politikalarının çanlarının gürültüyle çaldığını duyuyor.
Sağa karşı nineler, aşırı sağ politikanın aynı zamanda anti-feminist politika olduğunu çoktan fark ettiler: Omas gegen Rechts’in internet sitesindeki „Materyaller“ başlığı altında “AfD ne kadar kadın düşmanı?” başlıklı bir PDF bulacaksınız. Sağa karşı olan nineler feministtir. Motivasyonları açıkça Almanya’daki sağa kayış- bunun sonucunda “sağ popülist renkte agresif bir anti-feminizm yayılıyor”. Berlin’deki Omas gegen Rechts’in internet sitesinde böyle yazıyor. Grubun kendi feminizm çalışma grubu var ve kadınlar bu grupta feminizm teorisini pratik eyleme nasıl dönüştürebilecekleri gibi konularla ilgileniyorlar. Ancak büyükanneler çok kapsayıcı. Dedelerin de katılmasına izin veriliyor ve elbette hiç kimse kampanyacı olmak için biyolojik torun sahibi olduğunu kanıtlamak zorunda değil.
Geçtiğimiz altı yıl içinde, muhtemelen günümüz Almanya’sının en büyük kadın hareketi gözlerimizin önünde bir araya geldi. Bugünlerde, demokrasi lehine yapılan her gösteride sağa karşı ninelerle karşılaşabilirsiniz.
Çeviren: Semra Çelik
IRKÇILIĞA CİNSİYETÇİLİĞE DIŞLAMAYA KARŞI
Irkçılığa Karşı Büyükanneler Almanya’da 27 Ocak 2018’de Facebook’ta kuruldu. Siyasi söyleme dahil olmak isteyen, herhangi bir partiye bağlı olmayan bir sivil toplum girişimi. Almanya’da OMA olarak adlandırılan yaşlı kadınlar çarpıcı bir sembolizmle günümüzün yakıcı sorunları hakkında seslerini yükseltiyorlar. Büyükbabalar, çocuklar, torunlar ve arkadaşlar da gruba kabul ediliyorlar.
Büyükanneler, ırkçılık, kadın düşmanlığı ve faşizm gibi tehdit edici gelişmelerin fark edilerek, adlandırılması ve özellikle siyasi direniş ve farkındalık yaratma faaliyetleri organize edilmesini esas alıyorlar.
Almanya’da da dünyanın her yerinde olduğu gibi yaşlılık hele de kadın yaşlılığı, kamusal bir siyasi güç olarak kolektif bilinçlerde kayıtlı değil. Bu nedenle kadınların birey ve istisna olarak, süper star olarak değil, dikkat çeken bir grup olarak kamuoyuna çıkması gerekiyor. Kendi “küçük dünyanızın” dışına çıkmak ve tüm çocukların ve torunların geleceği için güçlü bir ortak ses oluşturmak bugünün mücadelesi. Çünkü belki bir gün faşizm dönemindeki ninelere sordukları gibi size de soracaklar: Ne yaptın?
Faşist eğilimlere, yabancı düşmanlığına, engellilerin, yaşlıların ve yabancıların dışlanmasına, ırkçılığa, kadın düşmanlığına, sosyal kesintilere karşı ve bu konuda siyasette ve toplumda yaşanan mağduriyetleri kamuoyuna duyurmak için uygun yöntemleri kullanmak istiyorsanız Omas gegen Rechts örgütüne katılın.
