“Oh çam ağacı
oh çam ağacı
yaprakların ne kadar yeşil.”
Almanya’da politikacılar, ülkeye dışardan gelenlerin ( özellikle Müslümanların) Hıristiyan bir ülkenin değerlerini ve geleneklerini içeren Leitkultur/Öncü kültüre ayak uydurması gerekliliğini tartışırken en Hıristiyan gelenek olan Noel’in Arap hatta Pagan kökenli, Noel ağacının da çam değil palmiye ağacı olduğunu unutturmak istiyorlar.
Noel ağacı, Noel’in dünyadaki en tanınmış sembolüdür. Bununla birlikte, süslenmiş bir kozalağı asma geleneği, İsa’nın 2000 yıl önce doğuşuna kıyasla hala oldukça yenidir.
Noel ağacını İsa’nın doğum hikayesinde ararsanız, orada bulamazsınız. İlk Noel ağaçları 15. yüzyıla kadar dikilmemiştir. Martin Luther ve diğer reformcular bunu Protestanların Noel sembolü olarak ilan ederken, İsa’nın doğum sahnesi uzun süre Katolik Noel’inin sadece bir parçasıydı.
ÇAM DEĞİL DE PALMİYE AĞACI MIYDI?
Noel ağacı geleneğinin kökenlerini arıyorsanız, bunları İncil’de bulma olasılığınız Kuran’da bulma olasılığınızdan daha düşüktür: Maria – Arapça Meryem – doğum sancılarıyla şaşırır ve bir ağaca yaslanır. Ve orada, gölgeli (Noel) ağacının altında, Jesus- Arapça İsa – doğar. Ancak bu ağaç bir palmiye ağacıdır.
NOEL AĞACI PAGAN KÖKENLİ
Bugün aşina olduğumuz Noel ağacının kökeni muhtemelen pagan geleneğine dayanmaktadır. Kış gündönümü zamanında, kış mayası denilen dallar eve getirilirdi. Bu yeşil dallar yaşamın bir işaretiydi, kış ruhlarını uzaklaştırdığı ve koruma ve bereket vaat ettiği düşünülüyordu.
CENNETE BİR AĞAÇ LAZIM
Ortaçağ sona ererken pagan ve Hıristiyan gelenekleri birleşti. Simone ve Claudia Paganini, „Ortaçağ’dan itibaren kilise, eğitimsiz halkı eğitmek için İncil’deki sahneleri tasvir etmeye başladı“ diyor. İlahiyatçı çift kısa süre önce „Kutsal Gece, uydurma mı!“ başlıklı bir kitap yayınladı.
„Adem ve Havva’nın cennetteki hikayesi popülerdi. Cennet hikayesi için elbette bir ‚cennet ağacına‘ ihtiyacınız vardı. Bunun her daim yeşil olması gerekiyordu – yani iğne yapraklı bir ağaç olmalıydı“ diyorlar. Bilginin meyvesi ise başlangıçta kırmızı bir elmaydı: „Daha sonraki elmalı Noel ağacının doğuşu.“ böyle oldu.
NOEL AĞACI BİR HIRİSTİYAN İCADI MI?
Elmalı yeşil ağaç başlangıçta Noel hikayesini anlatmak için değil, Adem ve Havva ile yılanın hikayesini anlatmak için kullanılmıştır. Zamanla, ‚cennet ağacı‘ Noel hikayesiyle bir bağlantı geliştirdi – ve bu nedenle daha sonra altın, fındık, bisküvi ve süslerle süslenen Noel ağacının ilk örneği olarak kabul edilebilir. Paganiniler Noel ağacının bir Hıristiyan icadı olduğu sonucuna varmışlardır. Ancak ağaç her şeyden önce tüm dinler için bir umut sembolüdür.
Bu arada, süslü bir ağaçtan ilk kez 1419’da Freiburg’daki bir fırıncılar loncasıyla bağlantılı olarak bahsedilmektedir. Bununla birlikte, kökenler net değildir: Örneğin Letonya’daki Riga, 2010 yılında süslü Noel ağacının 500. yıldönümünü kutlamıştır.
İLK SÜSLENMİŞ NOEL AĞAÇLARI
Evlerdeki yaprak dökmeyen dallardan süslü Noel ağaçlarına geçiş ilk olarak güneybatı Almanya’da gerçekleşmiş gibi görünüyor. 1535’ten kalma bir geleneğe göre, o dönemde Strasbourg’da ağaç ticareti yapılmaktaydı. Küçük porsuk, çobanpüskülü ve şimşir ağaçları satılıyor ve bunlar salonlara mumsuz olarak asılıyordu. Bu gelenek 1570 yılında kuzeyde de ortaya çıktı: Bremenli zanaatkârların lonca evlerine elma, fındık ve hurma asılı ağaçlar yerleştirildi. Çocukların bu lezzetli süsleri çıkarıp yemelerine izin verilirdi.
ÇAM AĞACININ 19. YÜZYILDA YAYILMASI
1730 yılından itibaren ağaçlar ilk kez mumlarla da süslenmiştir. Ancak ağaçlar başlangıçta sadece Protestan ailelerin evlerinde bulunuyordu. Noel ağacı, 19. yüzyılın başında Napolyon’a karşı verilen Bağımsızlık Savaşları sırasında tüm mezheplerin oturma odalarını fethetti. O dönemde ağaç Almanlığın bir sembolü haline geldi ve dini mezhepten bağımsız olarak Noel’in ayrılmaz bir parçası olarak kabul edildi.
NOEL AĞACI DÜNYAYI FETHEDİYOR
Bu gelenek 19. yüzyılın sonlarına doğru önce şehirlerde, sonra da kırsal kesimde Almanya’daki Noel kutlamalarının ayrılmaz bir parçası haline geldi. Alman aristokrat aileleri ile yurtdışındaki saraylar arasındaki aile bağlarının da etkisiyle Noel ağacı yavaş yavaş tüm Avrupa’ya yayıldı. Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nda savaşan göçmenler ve Alman askerler de 19. yüzyılda Yeni Dünya’da Noel ağacını popüler hale getirdi. 1891 yılında Washington’daki Beyaz Saray’ın önünde ilk kez bir Noel ağacı yer aldı.
KAMUYA AÇIK BÜYÜK NOEL AĞAÇLARI
Bir başka ünlü Noel ağacı geleneğinin kökeni İkinci Dünya Savaşı’na dayanmaktadır: Londra’daki Trafalgar Meydanı’na her yıl dikilen çam ağacı her zaman Norveç’ten gelmektedir. İki ülkenin Nazi Almanya’sına karşı ortak mücadelesini sembol eder ve bu ortaklığı anmak amacıyla dikilir. Papa ve Roma şehri de Noel zamanında Aziz Petrus Meydanı’ndaki devasa ağacın ihtişamıyla büyülenir. Geleneksel olarak bu ağaç her yıl farklı bir ülkeden gelmektedir. (Kaynak: NDR Gelenekler)
