Florian NAUMANN
Merkur.de
Başkan istiyor, Merkez Bankası takip ediyor. Türkiye Merkez Bankası, alevlenen lira krizinde olağan dışı bir adım attı. Erdoğan’a VW’den de dolaylı yardım gelebilir. Türkiye ekonomik sorunlarla mücadele etmeye devam ediyor, Merkez Bankasının aşırı sert bir adım atması daha fazla türbülans yarattı. Türk para otoriteleri perşembe günü kilit faiz oranını 4.25 puan azalttı. Sonuç olarak, kısa bir dönme dolap yolculuğunun ardından lira, ABD doları karşısında değer kaybetti. Bu adımla Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın isteği yerine getirilmiş oldu. Erdoğan, kilit faiz oranındaki düşüşü reddeden önceki Merkez Bankası Şefi Murat Çetinkaya’yı temmuz ayının başında kanun hükmünde kararname ile azletti. Ekonomistlerin çoğu, Merkez Bankasının başındaki değişiklikten sonra bir faiz oranı indirimini öngörmüş olsalar da sadece yüzde 2.0 ila 3.0 puanlık bir düşüş bekliyorlardı.
Ağustos 2018’de bir papazın tutuklanması nedeniyle ABD’yle olan anlaşmazlığın ortasında, liranın değeri dramatik bir şekilde düşmüştü. Erdoğan’ın banka üzerindeki kontrolünü güçlendirmek istediğini açıklamasının ardından Merkez Bankasının bağımsızlığı konusunda şüpheler de arttı. Ancak Merkez Bankası, aylar süren hareketsizlikten sonra, eylül ayında kilit faiz oranını 6.25 puan artırdı. Enflasyonun sonbaharda zirveye çıkmasına rağmen, lira, faiz zammı sonucunda istikrar kazandı. Erdoğan defalarca faiz oranlarını “sömürü araçları” ve “kötülüğün annesi ve babası” olarak adlandırdı. Düşük faiz oranlarının düşük enflasyona yol açtığını savundu. Ekonomik ana akım bunun tam tersi görüşte. Mart ayındaki yerel seçimlerde, önemli şehirler muhalefete geçti. Mesela İstanbul’da muhalif aday Ekrem İmamoğlu kazandı.
Öte yandan, Alman birinci televizyon kanalının (ARD), hükümet çevrelerinden edindiği bilgiye göre, Türkiye ekonomisi -ve böylece Erdoğan- Almanya’dan önemli bir destek alabilir. İzmir yakınlarındaki Manisa’da yeni bir VW fabrikası açılacak! Böyle bir durumda, Türkiye daha ucuz iş gücü sunarak, AB üyesi Bulgaristan’a, kazık atmış olacak. Asıl argüman ise Türkiye pazarı. Rapora göre, Türk devleti, yılda 40 bin Passat limuzinin önemli bir kısmını satın alacak. Skoda ve Seat modellerine ek olarak, Passat da yeni fabrikada üretilecek.
ALMANYALI İŞÇİLER TÜRKİYELİ İŞÇİ SÖMÜRÜSÜNE KARŞI
Volkswagen kendi işyeri işçi temsilciliğinin Türkiye’de fabrika açılmasına itirazlarını bir kenara itti. İşçi temsilciliği Türkiye’de işçi haklarının durumu ve işçilerin kararlara dahil edilmemesini eleştirerek yatırıma karşı çıkıyor. Federal Hükümet ve VW’nın merkezinin bulunduğu Aşağı Saksonya Eyaleti Başbakanı Stephan Weil’in (SPD) ise plana itirazları yok. Sözleşmenin AB’nin itirazını görüşmesi sonrası, Ekim başında imzalanmasının mümkün olduğu belirtiliyor. Beklenen karar Erdoğan açısından Türkiye’nin zor zamanlarda prestij kazanması anlamına geliyor. Almanlar, 2018’de yapılan bir ankette Türkiye’ye doğrudan yardım edilmesini reddettiklerini göstermişlerdi.
Bu arada Kıbrıs’taki tavrı nedeniyle Erdoğan hükümeti tehdit altında- ABD, kendi saflarında eleştirinin büyümesinden endişe duyuyor. Türkiye, savunma politikası nedeniyle bir süredir ABD ile çatışıyor. Volkswagen ise egzoz gazı skandalıyla mücadele etmeye devam ediyor- danışman ve avukatlara büyük bir meblağ aktı. İki taraf için de kârlı bir adım kısacası.
(Çeviren: Semra Çelik)
