Semra Çelik
Kadınlar kendilerine ev kadınlığının dayatılmasına ve nikahlı olmayan çiftlere ayrımcılık yapılmasına karşı çıkarak 50 yıllık vergi uygulamasının iptalini talep ediyorlar. Almanya’da kadınlar, 50 yıldan beri resmi nikahlı eşler için geçerli olan ‚Ehegattensplitting‘ (Nikahlı çiftlere getirilen vergi indirimi) uygulamasının iptalini istiyorlar.
Her ikisi de çalışan eşlerin vergilerini birey olarak değil de aile olarak ödemelerinin esas alındığı vergi uygulamasının, kadının hala esas işi ev, çocuk, hasta, yaşlı bakımı olan, eve ek gelir getirmek ya da harçlığını çıkarmak için çalışan olarak görülmesinden kaynaklandığını belirtiyorlar.
Gerçekten de öyle. 1958 yılında çıkarılan Ehegattinsplitting (Gelirin eşler arasında paylaşılarak vergilendirilmesi) uygulaması, görünürde ailenin yararına gibi olsa da erkeği arkalayan, kadını yaşlılığında yoksulluğa mahkum eden bir uygulama. Erkeklerin çalıştığı işlerden elde edilen gelir kadınların elde ettiğinden çok fazla olduğu için (Almanya’da aynı işi yapan kadınla erkeğin yıllık geliri arasında bile yüzde 23 oranında fark var) erkeklere evin temel gelir kaynağı olarak bakılıyor. Kadınlar ise toplumsal cinsiyet ayrımcılığına göre ev işleri ve çocuk bakımına yatkın oldukları düşüncesiyle asli görev olarak ev kadınlığına mahkum ediliyorlar.
Yüksek gelirlilerin işine yarıyor
Uygulamaya göre ikisi de çalışan eşlerin toplam gelirleri ikiye bölünüyor ve iki kişinin üzerinden vergilendiriliyor. Örneğin yıllık geliri 45 bin Euro olan bir erkekle, yıllık geliri 15 bin Euro olan kadının toplam geliri olan 60 bin Euro ikiye bölünüyor, her ikisi de 30 bin Euro kazanıyormuş gibi işlem görüyor. Bu sayede ailenin ödediği vergi 1000 Euro azalmış oluyor. Çok kazanan erkeğin kazancının sanki eşi çalışıyormuş gibi azaltılıp az vergi ödemesinin nedeni Almanya’da çalışanların belli kazanca kadar vergiden muaf tutulması. Nikahlı eşlere getirilen bu uygulama, en çok yüksek gelirli ailelerin işine yarıyor. Yıllık geliri 100 bin Euro’nun üzerinde olan aileler, yılda 6000 veya daha fazla Euro az vergi ödemiş oluyorlar.
Eşlerin eşit gelir sahibi oldukları ailelerde vergi kazancı oldukça düşük. Dar gelirli aileler ise gelirleri çok düşük olduğundan zaten vergiden muaf tutuluyorlar.
Karşı çıkma nedenleri
Sendikalar, kadın örgütleri, Sol Parti ve zaman zaman yalpalasalar da Yeşiller ve SPD, bu vergi uygulamasının çağdışı olduğunu belirterek iptalini talep ediyorlar.
Karşı çıkışın ana nedeni, kadının sermayenin ihtiyaçlarına göre istihdam edilmesinin vergisel temelini oluşturması. Kadınlar, ‚asli görevlerini‘ yapacak, ev kadını olarak kalacak ama birkaç kuruş kazanmak için çalışacak. Eve giren para her ne kadar eşlerin ortak parasıymış gibi değerlendirilse de erkek eve para getiren, kadın evin işlerini yapan olarak kalacak. Kadınlar kısa süreli, düşük ücretli ve ev işlerinden kalan zamanda çalıştıklarından emeklilik maaşları da düşük olacak. Boşanmaları halinde yaşlılıkta yoksulluğa mahkum olacaklar.
İkinci karşı çıkış nedeni yasanın 50 yıl önce resmi nikahı teşvik etmek için çıkarılmış olması. Birarada yaşamaya tek bir modelin, resmi nikahlı ilişkinin dayatılmasının çağdışı olduğunu belirten kadınlar bir adı da ‚ev kadınlığı vergisi‘ olan uygulamanın da çağdışı olduğunu ifade ediyorlar. Nikahsız yaşayan çiftlerin vergi uygulamasının kötü içeriğinden bağımsız ayrımcılığa uğratıldığı eleştirisini getiriyorlar.
Vergi nedeniyle evlenilir mi?
Özellikle genç kadınların en fazla karşı çıktığı ise. bu uygulamayla getirilen vergi kolaylığı nedeniyle resmi nikah yapmaya zorlanmak. Bu nedenle de yaygınlaştırdıkları bir protesto videosunda hem kadınlara dayatılan rolü eleştiriyorlar hem de „vergi kazancı elde etmek için evlenmeye var mısınız?“ diye soruyorlar.
