Seçimler öncesinde üzerinde çok tartışılan göçmenler ve mülteciler hükümet sözleşmesinde de önemli bir yer tutuyor. Hedef olarak Almanya’ya girişleri azaltma, sınırdışıları arttırma benimsenmiş. Uzun yıllardır Almanya’da yaşayan göçmenlerin Alman vatandaşlığına geçişini teşvik etmek için önceki hükümetin uygulamaya soktuğu “turbo vatandaşlık” kaldırılacak.
CDU/CSU-SPD koalisyon sözleşmesinin üçüncü bölümünde “Güvenli birlikte yaşam, göç ve entegrasyon” başlığı altında yer verilen göçmenlerin durumu asıl olarak güvenlik politikaları çerçevesinde ele alınıyor. Diğer taraftan Almanya’nın bir “göç ülkesi” olduğu gerçeği kabul ediliyor.
Seçimlerden önce üzerinden en çok tartışılan mülteciler, hükümet sözleşmesinde de önemli bir yer tutuyor. Bir tarafta Anayasa’daki sığınma hakkının olduğu gibi korunacağı” ifade edilirken diğer taraftan ise iltica hakkına birçok sınırlama getiriliyor.
Sınırlamaların başında, istisnai durumlar dışında, insani nedenlerden ötürü oturum hakkı alan mültecilerin iki yıl boyunca birinci dereceden yakınlarını yanlarına getirememesi yer alıyor. Mültecileri en fazla geldiği ülkeler ya da geçiş güzergahındaki ülkelerle anlaşmalar yaparak Avrupa ve Almanya’ya ulaşmalarını engellemek de önde gelen hedefler arasında.
Bir diğer önemli sınırlama da, AB içinde mültecilerin en son geldikleri ülkelerin sınırlarına göndermek olacak. Bu konuda AB içinde de bir düzenleme yapılması hedefleniyor. Genel olarak sınırdışılar hem arttırılacak hem de hızlandırılacak. İltica başvurusu kabul edilmeyenlerin en kısa zamanda geldikleri ülkelere gönderilmesi yapılacak işlerin başında geliyor. Bunların dışında özellikle cana ve mala karşı işlenen suçlar, cinsel istismar, nefrete tahrik, antisemitik suçlar ve kolluk kuvvetlerine karşı direniş ve saldırı suçları işleyenler de sınırdışı edilebilecek. Ayrıca, “özgürlükçü demokratik düzeni ortadan kaldırmaya yönelik aleni tahrik durumlarında” da sınırdışıların önünü açmak için düzenlemeler yapılacak. Bu durumda örneğin Almanya’da kapitalist düzeni değiştirmek için çalışmak da, “yabancılar” için suç kapsamına alınmış olacak.
“TURBO VATANDAŞLIK” KALKIYOR
Daha önce Almanya’ya gelen göçmenlerin “entegrasyonu” adı altında bazı destek ve teşviklerin yapılacağı ifade edilse de Alman vatandaşlığına geçişte önceki hükümetin uygulamalarının çoğu kalacak. Alman vatandaşlığına geçiş süresi 5 yıl olmaya devam edecek. Keza daha önce karar altına alınan yeterli gelir, yeterli Almanca gibi şartlar da gelecek. Çifte vatandaşlık ise kalmaya devam edecek. CDU Genel Başkanı Merz, daha önce bunu kaldıracaklarını açıklamıştı. Bu konudaki hedefine ulaşamadı, ancak ‘iyi entegre olmuş’, kalifiye işgücü sayılan göçmenlerin üç yıl içinde Alman vatandaşlığına geçişi ise kaldırılacak. Bu kapsamda olan göçmenlerin sayısının çok fazla olmadığı tahmin ediliyor. Ancak özellikle yeterli gelir şartının vatandaşlığa geçişleri engellemeye devam edeceği tahmin ediliyor.
Sözleşmede genel olarak göçmenlerin sık sık karşı karşıta olduğu ayrımcılığın, ırkçılığın, yabancı düşmanlığın engellenmesi konusunda çok fazla somut bir şey bulunmuyor.
‘DULDUNG’LULARA ALMANYA’DA KALMA PERSPEKTİFİ
Hükümet sözleşmesinde uzun süredir Almanya’da geçici oturum izinleriyle kalanlara kalma olanağı de veriliyor. Sözleşmenin 96. sayfasında bunun için şu şartlar sıralanıyor: “İyi uyum sağlamış, yeterli Almanca bilgisine sahip ve son 12 ay boyunca geçimini sosyal sigorta primlerine tabi mevcut bir iş ilişkisi yoluyla sağlamış, kimliği netleştirilmiş, herhangi bir suç işlememiş (İkamet Yasası’nın 60d (1) No. 7 maddesine benzer) ve 31 Aralık 2024 tarihi itibariyle kesintisiz olarak en az dört yıl Almanya’da ikamet etmiş olan yabancılar için geçici bir oturma izni oluşturacağız. Daha fazla ayrıntı yasama süreci için saklı tutulmaktadır. Düzenleme 31.12.2027 tarihinde sona erecektir” deniliyor. Bu da belli kriterleri yerine getiren geçici oturum sahiplerine işpiyasasının ihtiyaçları gözetilerek kalmalarına onay veriliyor. Önceki hükümet de benzer bir düzenleme yapmıştı. (YH)
