SEVİNÇ SÖNMEZ
Bakım Sektörü İşverenler Birliği BVAP hasta ve yaşlı bakımında çalışanlar için ver.di Sendikası ile ortaklaşa hazırlanan bir Toplu İş Sözleşmesi (TİS)’de anlaşmaya vardı. Sözleşme önümüzdeki iki yıl içinde bakım branşında ücretlerin yüzde 2,5 düzeyinde artmasını öngörüyor.
Almanya’da 2 milyona yakın insan bakıma muhtaç. Her gün artan bu sayının 2030 yılında 3,4 milyona çıkacağı öngörülüyor. Bakım branşında kalite ve güvenilirliğin olmaması, personel eksikliği, ücretlerin düşük ve çalışma koşullarının ağır olması hem bakıma muhtaç olanları hem de branşta çalışanları daha da zor günlerin beklediğini gösteriyor. Yıllardır branşta yaşanan krizin nedeni korona salgını değil ancak salgın krizi daha da görünür kıldı. Branşta yıllardır düşük ücretler, personel eksikliği ve mesailer gündemde. Şimdilerde ise pandeminin başında dolup taşan hastanelerde, yaşlı yurtlarında büyük bir fedakârlık ve özveriyle çalışan bakım emekçilerine gösterilen teşekkür ve takdir beyanları ve alkışlar da duyulmaz oldu. Federal Çalışma Bakanı Heil’ın (SPD) ve Sağlık Bakanı Spahn’ın (CDU) 2019 yılından bu yana tüm branşı kapsayacak bir TİS hazırlama girişimlerinde ise hala bir ilerleme kaydedilmedi.
Geçtiğimiz hafta AWO İşverenler Birliği ve Arbeiter- Samariter- Bund gibi sosyal refah kurumlarının, özel ve kamusal alanda faaliyet yürüten bazı bakım kuruluşlarının biraraya gelerek oluşturuduğu BVAP hasta ve yaşlı bakımı branşının niteliğini arttırmayı, çalışma koşullarını iyileştirmeyi, branşı daha çekici kılmayı ve toplumsal saygınlığını arttırmayı amaçlayan bir toplu sözleşmede anlaştılar.
Ancak BVAP hasta ve yaşlı bakıcıları ve yardımcılarının sadece bir bölümünü kapsadığı için sözleşmenin tüm branşı kapsayıp kapsamayacağı özel kurumların, kilise ve Federal Çalışma Bakanlığı’nın iradesine bağlı. Alman İşverenler Birliği BDA ise şimdiden Federal Çalışma Bakanlığı’nın TİS özerkliğine kapsamlı bir saldırı planladığı gerekçesiyle, toplu sözleşmeyi politik ve ekonomik nedenlerden dolayı reddediyor.
ADİL ÜCRET TALEBİNE İŞVERENLERİN ÖFKESİ
Alman İşverenler Birliği- BDA ve Özel Hizmet Birliği- BPA, Federal Çalışma Bakanı Heil’ı TİS’i tüm branş için bağlayıcı kılmak ve çalışma koşullarını devlet eliyle düzenlemek istemekle suçluyor ve daha da ileri giderek arzu edilen ücret artışından dolayı gündeme gelecek olan ek masrafları bakım sigortalarının ya da vergi mükelleflerinin üzerine yıkmakla uyarıyor.
TOPLU SÖZLEŞME NELERİ İÇERİYOR?
Sözleşme, hasta bakıcı yardımcılarının ücretlerinin 1 Ağustos 2021 itibarı ile 1 euro artarak 12,40’a ve 2023 yılına dek üç aşamada 14,40 euro düzeyine arttırılmasını, en az bir yıllık eğitim almış hasta bakıcı yardımcılarının ücretlerinde de aynı süre zarfında ve aşamalı olarak 12,40 euro dan 15,25 euro ya yükseltilmesini, diplomalı hasta bakıcıların ücretlerinin ise 15,00 eurodan 2023 yılı ortasına dek 18,75 euroya arttırılmasını öngörüyor.
BRANŞ’ TA SENDİKAYA ÜYE SAYISI DÜŞÜK
Sözleşmenin ne kadar genel branşı kapsaması istense de 2019 yılında kurulan BVAP branşta çalışan 1,2 milyon bakım personelinin sadece 70 bin’ini, yani yüzde 5’lik bir kesimini kapsıyor. Alman TİS sistemi ise bakım branşının geneline yönelik ücret tarifesi belirleyemiyor çünkü hem yeteri kadar çalışan sendika üyesi yok hem de işverenler işveren birliklerine üye değil. Arbeiter–Samariter-Bund ve AWO da tam bu nedenle BVAP’yi kurarak, politik sorumluların da desteğini alarak tüm branş için geçerli olabilecek bir ücret tarife birliği oluşturmayı hedeflemişler. Tabii bu ücret tarife birliğin başarıya ulaşması için hasta bakıcılarının ve bakıcı yardımcılarının büyük bir çoğunlunu çalıştıran kiliselerin de onayı gerekiyor.
KİLİSELERE ÖZEL ÇALIŞMA YASASI
Almanya’da kiliselere özel bir ücret tarife yasası bulunuyor. Kiliseler TİS kapsamına girmedikleri için kilise kurumlarında çalışanların çalışma koşulları işveren ve işçilerin aynı oranda temsil edildikleri komiteler ya da komisyonlar tarafından belirleniyor. Bu uygulama yaşlı bakımı branşında kiliseye bağlı olarak faaliyet yürüten refah kurumları Diakonie (Protestan) ve Caritas (Katolik) için de geçerli. Bu yüzden kiliselerin onayı olmadığı takdirde BVAP’nin Toplu İş Sözleşmesi’nin tüm branşı kapsayacak şekilde uygulanması mümkün değil. BVAP’nin açıklamasına göre, sözleşmenin hazırlanmasında kiliselerin de düşünceleri alınmış ve dolaysıyla onaylama ihtimalleri yüksek. Kiliselerin önemsedikleri konu ise gündeme gelecek olan ek masrafların bakıma muhtaç olanlara yüklenmemesi. Sağlık Bakanı Spahn geçtiğimiz yıl hazırladığı bakım reformu taslağında bakıcıların ücretlerinde yapılacak zamların bakım sigortalarının dolayısıyla sigorta katkı payı ödeyenlerin yani işverenlerin de üstleneceğini açıklamıştı.
ÖN KARAR ŞUBAT SONUNDA
Diakonie yaptığı açıklamada bakım branşında ki çalışma koşullarının “tüm branşı kapsayacak” şekilde iyileştirilmesinin ortak hedefleri olduğunu ve desteklediklerini ve bu hedefe ulaşılmasının yollarının ise bir “genel branş sözleşmesi beyanı” ya da bakım branşında bir “asgari ücret komisyonunun” oluşturulması olduğunu söyledi. 25 Şubat’ta biraraya gelecek olan Diakonie Çalışma Hukuku Komisyonu sözleşmeyi görüşecek ve şayet sözleşme burada kabul edilirse Federal Çalışma Bakanlığı’na dilekçe verilecek. Bakanlık ise sözleşmenin tüm ayakta ve yerleşik bakım kurumlarına uygulanması için talimat verecek düzeyde kamu yararına olup olmadığını inceleyecek. (Foto: Pixabay)
