Çin teknolojisiyle Alman pilot uygulama. Almanya’da sürücüsüz taksiler için ilk pilot proje başlatıldı: Sürücüsüz, ancak uzaktan izleme ile. Çin “sistemik rakip” ilan edilmiş olsa da onun teknolojisi olmadan olmuyor. Almanya’daki ilk pilot projede İsrail merkezli “Mobiliye” şirketi de yer alıyor. Almanya’nın Hessen eyaletinde 2 Haziran günü otonom taksi kullanımı için pilot uygulama başlatıldı. Kamusal toplu taşımacılık şirketi Rhein-Main-Verkehrsverbund (RMV) ve Alman Demiryolları Deutsche Bahn’ın desteğiyle başlatılan pilot uygulama sistemi ilk olarak Langen ve Egelsbach (Offenbach bölgesi, Hessen) şehirlerinde test edilecek.
“KIRA” isimli proje (www.kira-autonom.de/), otomasyon “seviyesi 4’te”* kamu toplu taşıma araçlarında otonom araçları test eden bir Alman araştırma projesidir. Bu, araçların belirli bir alanda sürücüsüz olarak seyahat ettiği anlamına gelir. KIRA, Almanya’da otonom araçların yolcularla birlikte düzenli olarak kullanıldığı ilk projedir. Planlara göre testler bu yıl içinde Darmstadt şehrinde de uygulanabilecek. Testler şimdilik bilinçli olarak trafiğin yoğun olmadığı yollarda gerçekleştirilecek. Sürüşler, klasik taksilerde olduğu gibi akıllı telefon uygulaması ile rezerve edilebiliyor.
ÇİN VE İSRAİL TEKNOLOJİLERİ
Her ne kadar Çin, Scholz hükümeti tarafından, “sistemik rakip” ilan edilmiş olsa da proje Çin teknolojisi olmada olmuyor. Projede kullanılan araçlar Çinli otomobil üreticisi Nio’ya ait ve şirket “Kira” projesinin bir parçası konumunda. Pilot aşamada ilk olarak altı adet “ES8” model tam elektrikli SUV kullanılacak. Nio ile “stratejik ortaklık” anlaşmasına sahip olan İsrail merkezli “Mobileye” şirketi** de “Kira” projesinin bir parçası. Araçlar, Mobiliye’nin en modern sensörleri, kameraları, “Lidar” teknolojisi*** ve yazılımıyla donatılmış. Bu donanım, sürücü olmadan da yüksek düzeyde otomatik sürüşe olanak tanıyor.
- seviyede otonom sürüşe rağmen, araçlar bir kontrol merkezinden izlenecek ve gerektiğinde, merkezde görevli operatörler uzaktan müdahale edebilecekler. Kira projesinin sahipleri, ulaştırma sektöründe artan uzman işgücü eksikliğine yanıt bulmayı hedefliyorlar. Ayrıca tek bir operatör aynı anda birden fazla aracı yönetebilecek.
Otonom taksiler şehir içi trafikte, Almanya’daki genel hız sınırlarına uygun olarak, saatte 50 km’ye kadar, şehir dışında ise saatte 100 km’ye kadar hız yapabilecekler. Teknik olarak saatte 130 km’ye kadar hız yapmak da mümkün, ancak bu sadece araçta bir güvenlik sürücüsünün yer almasıyla mümkün – Almanya’daki yasalar bunu zorunlu kılıyor.
FİNANSMAN VE TEKNOLOJİ
Bu yıl için projeye 2,2 milyon euro ayrıldı. Finansman, Deutsche Bahn, Alman Uzay Ajansı, Karlsruhe Teknoloji Enstitüsü (KIT) ve Alman Ulaşım Şirketleri Birliği (VDV) tarafından oluşturulan bir konsorsiyum tarafından sağlanıyor. Başlangıçta Mayıs 2023’te başlaması planlanan proje, Deutsche Bahn’ın bir yan kuruluşu olan CleverShuttle’ın iflası nedeniyle ertelendi. Artık projeyi daha sürdürülebilir ve uzun vadeli hale getirmek için çok daha fazla ortak yer alıyor. Kullanılan Nio ES8 marka araçlar, elektrikli tahrik sistemini çok sayıda yardımcı sistemle birleştiriyor. Bu araçlar, seri üretime yakın otonom mobilite alanında teknolojik olarak lider kabul ediliyor. Bununla birlikte, pilot aşamada da araçlarda her zaman bir gözetim personeli bulunacak. Pilot proje, Almanya’nın somut pratik deneyimi kazanmak için Çin’in araç platformlarını Batı’nın sensör teknolojisiyle birleştirmeye başladığını gösteriyor. Model, Çin elektrikli araçlarını Avrupa denetimi ve yapay zekâ kontrollü navigasyon ile birleştiriyor. Rhein-Main bölgesinde otonom taksilerle başlayan ortak çalışmanın nasıl devam edeceğ önümüzdeki süreçte belli olacak. (YH)
* Araçların “otonom sürüş modu” olarak 0-5 arası toplam 6 seviye var. “0” seviyede araçta sadece “acil durum fren asistanı” veya “elektronik stabilize kontrolü” gibi birkaç güvenlik sistemi varken “Seviye 5” otonom araca uzaktan veya yakından hiçbir dış ve iç müdahalenin yapılmadığı, aracın yapay zeka sayesinde her türlü kararı verip en zor şartlarda da trafik kurallarına uygun, ortama zarar vermeden hareket etmesi planlanıyor. Almanya’da uygulamaya konulan “seviye 4’te” aracın belirli koşullar altında tamamen otonom olarak çalışıyor. Bu seviyede insanların müdahaleye hazır olması gerekmez. Yolcular araç içinde çalışabilir, film izleyebilir ve hatta uyuyabilirler. Araç, yolcu olmadan da tek başına sürüş yapabilir. İnsan sürücünün müdahalesi olmadan güvenli bir duruma geçebilmelidir, örneğin yol kenarına veya bir otoparka park edebilmelidir. Ancak, seviye 4’te aracın otonomluğu hala belirli koşullara bağlıdır, örneğin tanımlanmış bir güzergâh, otoyolda veya otoparkta sürüş.
** 1999 yılında Kudüs’te kurulan “Mobileye Görüntü Teknolojileri” şirketi, 2017 yılında Intel tarafından 15 milyar dolara devralındı. 2022 yılında tekrar borsada işlem görmeye başlayan şirkette hisse çoğunluğu hala Intel’de bulunuyor.
*** LİDAR teknolojisi (Light Detection and Ranging; veya Laser Imaging Detection and Ranging), lazer darbeleri kullanılarak bir nesne veya bir yüzeyin uzaklığını anlamaya yarayan teknoloji. Radar teknolojisiyle benzer. Radarda kullanılan radyo dalgaları yerine ışık, yani lazer darbeleri kullanılır.
