Yücel ÖZDEMİR
İtalya’da 4 Mart’ta yapılan genel seçimlerden sonra başlayan hükümet kurma görüşmeleri, geçen hafta en çok oy olan Beş Yıldız Hareketi (M5S) ile aşırı sağcı ve yabancı düşmanı Liga Partisi arasında uzlaşmayla sonuçlanmıştı. Eski Başbakan Silvio Berlusconi’nin partisiyle ittifak yapan Liga, daha sonra ittifakı terk ederek M5S ile hükümet için pazarlık masasına oturmuştu.
Ne sağ ne de solda olduğunu ifade eden ancak popülist söylemleri öne çıkaran Beş Yıldız Hareketi kısa sürede İtalya siyasetinde güç topladı. Diğer partilerin çürümüşlüğünden yararlanan M5S şimdi üyesi olan 54 yaşındaki hukuk profesörü Giuseppe Conte’yi başbakanlık koltuğuna oturtmaya hazırlanıyor. Conte’nin kısa sürede mecliste güvenoyu almasıyla kurulması planlanan yeni hükümetin mali ve ekonomik konularda AB ile nasıl bir ilişki sürdüreceği şimdiden merak ediliyor. AB’nin en borçlu ülkeleri arasında yer alan İtalya’da piyasaya güven vermeyen bir hükümetin kurulması durumunda kısa sürede mali krizin tetiklenebileceği ileri sürülüyor. Hükümetin ortakları M5S ve Liga seçim kampanyası sırasında AB’ye sert eleştiriler yöneltmişti. M5S, Avro Bölgesi’nde kalmayı savunurken, ortağı Liga AB ve sığınmacı karşıtlığını öne çıkarmıştı.
ALMANYA VE FRANSA ENDİŞELİ
Ayrıca her iki partinin hükümet için yaptıkları görüşmelerde 780 avro temel geçim parası ve vergilerin düşürülmesi konusunda anlaşmaya varması da Brüksel’i rahatsız eden konular arasında yer alıyor. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, atılacak adımların AB çapında yeni bir mali krize yol açabileceği uyarısında bılundu. Buna gerekçe olarak da İtalya’nın bütçe açığının daha da büyüyebileceğini ve bankaların ayakta durmakta zorlanabileceğini gösterdi. Almanya ve Fransa’dan sonra Avro Bölgesi’nin üçüncü ekonomisi olan İtalya’nın bütçe krizine sürüklenmesi durumunda bunun bütün AB’yi etkilemesi bekleniyor. Ayrıca yaratacağı etkinin Yunanistan’dan daha da büyük olacağı tahmin ediliyor.
M5S ve Liga arasında varılan anlaşmada ayrıca bütçe açığı ve devlet borçları konusunda AB anlaşmalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiği maddesi de bulunuyor. Bu da gelecekte AB ile İtalya hükümeti arasında tartışmaların yaşanacağı anlamına geliyor. Fransa Maliye Bakanı’nın açıklamasına tepki gösteren sağcı Liga partisinin lideri Matteo Salvini, “Fransızlar Fransa’yla ilgilensin, bizim işimize karışmasın” diyerek ilk tepkisini gösterdi.
Ancak Almanya’da da benzer endişeler hakim. Birçok siyasettçi ve maliye uzmanı İtalya’daki gidişatın endişe verici olduğunu söylüyor. Koalisyon ortağı SPD’nin Avrupa politikası sorumlusu Azel Schaefer, yeni kurulacak İtalya hükümetine “AB’ye karşı sorumluluklarda ölçüyü kaçırmama” uyarısında bulundu. Schaefer, İtalya’nın bütçe açığı konusunda asıl kararı Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella’nın vermesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Öte yandan, Münih‘teki Ifo Ekonomi Enstitüsü Başkanı Clemens Fuest de yaptığı açıklamada, “Avro Bölgesi yeni bir krizle karşı karşıya. Avrupa Merkez Bankası İtalya devlet tahvillerini satın alıp almayacağını yeniden değerlendirmeli” dedi. Alman Ekonomi Enstitüsünden Michael Hüther ise ZDF televizyonuna yaptığı açıklamada, vergilerin düşürülmesi konusunda ilan edilen kararların yeni bir mali krize yol açacağını ifade etti. İtalya’nın bütçe açığı Gayri Safi Milli Hasıla’nın yüzde 132’sini oluşturuyor.
İsviçreli Ekonomist Russell Napier, Neue Zürcher Zeitung için kaleme aldığı analiz yazısında Türkiye’deki krizin en çok Fransız ve İtalyan bankalarını vuracağını ifade etmişti.
BAKANLIK PAYLAŞIM HESAPLARI
İtalya basınında yer alan haberlere göre Beş Yıldız Hareketi Başkanı Luigi Di Maio‘nin Çalışma ya da Ekonomi Bakanı, Liga‘nın Başkanı Salvini’nin ise içişleri bakanı olacağı ileri sürülüyordu. Liga, seçimlerden önce sığınmacıları topluca sınır dışı edeceğini ilan etmişti.
İtalya‘da 4 Mart’ta yapılan genel seçimler iktidardaki sosyal demokratların ağır yenilgisiyle sonuçlanmıştı. M5S yüzde 32,7; Liga ise yüzde 17,3 oy almıştı.
