Üçüncü turda çıkmaza giren kamu işkolu TİS görüşmelerinde devreye giren uzlaşma komisyonu, reel ücretlerin düşmesini sağlayacak bir teklif sundu. Ücretlerin yanı sıra sözleşmenin 24 aylık bir dönemi kapsaması da teklifi kabul edilemez kılıyor. Yeniden müzakerelere başlayan TİS tarafları ay sonuna kadar bir sonuç elde etmek istiyorlar.
UMUT YAŞAR
Almanya genelinde yerel ve federal düzeyde 2,5 milyon emekçiyi kapsayan TİS görüşmelerine 22 Nisan günü devam edilecek. Hatırlanacağı gibi TİS müzakerelerini sürdüren sendikalar (DGB’ye üye Ver.di, GEW, IG BAU, GdP ve memur sendikaları birliği DBB) 30 Mart günü görüşmelerin çıkmaza girdiği ilan etmişlerdi.
Bunun üzerine kamu işverenleri uzlaşma komisyonuna başvurmuşlar ve bir teklif sunulmasını talep etmişlerdi. 6 Nisan günü Prof. Hans-Henning Lühr başkanlığında toplanan komisyon, 14 Nisan akşamı bir uzlaşma teklifi (kutuya bkz.) üzerine anlaştı.
“KAMU HİZMETİ İÇİN İYİ BİR YATIRIM”
Ver.di tarafından komisyon başkanı olarak önerilen Lühr açıklamasında, tavsiye kararının komisyonun ezici çoğunluğu tarafından onaylandığını söyledi. “Uzlaştırıcılar olarak yeni bir yol izledik” diyen Lühr, “2023 yılı için bir enflasyon tazminatı, 1 Mart 2024’ten itibaren ise kalıcı ücretlerin artması için yüzdesel bir artış ve bir taban miktar söz konusu. Bu karışım, elbette çok para harcanması gereken adil bir çıkar dengesidir- sürdürülebilir bir kamu hizmeti için iyi bir yatırım” dedi.
Kamu işverenleri tarafından önerilen komisyonun ikinci başkan Prof. Dr. Georg Milbradt ise, “Yüksek enflasyon oranlarını, çalışanların ve aynı zamanda vergi ve harç mükelleflerinin çıkarlarını dikkate alarak, uzlaşma komisyonunun olağandışı düzeydeki tavsiye miktarına rağmen bunu destekliyor ve bu temelde TİS uyuşmazlığının hızlı ve dostane bir şekilde çözülmesini umut ediyorum” dedi.
‘TİS SONUCU DEĞİL’
Kamu sendikaları adına görüşmeleri sürdüren Birleşik Hizmet Sendikası Ver.di, uzlaşma teklifiyle ilgili resmi bir açıklama yapmak yerine, “Anlaşma tavsiyesi yapıldı; ancak henüz TİS sonucu yok” (“Einigungsempfehlung steht; aber noch kein Tarifergebnis”) başlığıyla bir bildiri yayınladı. Bildiride 220 euro taban miktar ve yüzde 5,5’in beş değişik meslek ve ücret grubunda ne anlama geldiğine ilişkin örneklerle “iyi bir tavsiye” izlenimi yaratmaya çalışan Ver.di, “Çok önemli: anlaşma tavsiyesi sözleşme sonucu değildir. Bu federal ve yerel düzeyde, 22 Nisan’dan itibaren Potsdam’da devam edecek olan TİS sözleşmeleri için bir temel oluşturacak” dedi.
Bu TİS döneminde 70 binden fazla yeni üye kazanan Ver.di sendikası, kamu emekçileri arasındaki bu eğilimi teşvik etmek istiyor. “Her durumda, bir toplu sözleşme sonucu hakkında size sorulacak. Bu sonucun uzlaşma tavsiyesi üzerine yapılan müzakereler yoluyla ya da zorunlu bir grev sonrasında ortaya çıkması fark etmez” denilen bildiride ayrıca, “Bu arada, her yeni Ver.di üyesi de karar aşamasına katılabilir” denerek yeni üye kazanılması için çaba gösterilmesini istiyor.
“ENFLASYON TELAFİSİ”, ENFLASYONU TELAFİ ETMİYOR!
Potsdam’da masaya konulan “anlaşma tavsiyesi”ne bakıldığında özünde kötü bir teklif olduğu görülüyor. 2021 yılının ortasından itibaren yükselen enflasyon bugüne kadar reel ücretlerin yüzde 20’ye yakın düşmesine neden oldu. Enerji ve gıda maddelerinde yaşanan fahiş zamlar özellikle işçi hanelerine daha ağır yansıyor. Dolayısıyla hükümet tarafından gündeme getirilen 3 bin euroluk “enflasyon telafisi”, enflasyonu telafi etmekten çok uzak.
Ayrıca 24 ay geçerli olması önerilen sözleşmenin ilk 14 ayında ücretler donduruluyor. Yani reel ücretler enflasyon düzeyinde 14 ay boyunca erimeyi sürdürecek ve teklif edilen 220 euro + yüzde 5,5 sadece 10 ay geçerli olacak. Bu teklifle kamu emekçilerinin satın alma güçleri düşmeyi sürdürecek.
ÖNCEKİ TEKLİFTEN FARKI NE?
Hatırlanacağı gibi görüşmelerin çıkmaza girdiğinin ilan edildiği gün Federal İçişleri Bakanı Nancy Faeser, kamu işverenleri olarak yüzde 8 ve asgari 300 euro ücret artışını içeren bir teklif sunduklarını açıklamıştı. Ver.di Genel Başkanı Frank Werneke ise 300 euroluk teklifin 24 aylık bir süre için önerildiğine dikkat çektiği açıklamasında, “24 aylık bir sözleşme dönemi için 300 Euro önerildi, yani yıllık 150 Euro artış. Sosyal bir teklif böyle olamaz” diye bu teklifi reddetmişti.
Bugün gelinen yerde taban ücret artışı olarak 340 euro öneriliyor – yani son tekliften sadece 40 euro daha fazla!
KABUL EDİLECEK BİR TEKLİF DEĞİL
Sendikalar bu TİS dönemine 12 aylık bir sözleşme için yüzde 10,5 ama en azından 500 Euro aylık sabit ücret zammı talebiyle girmişlerdi. Talebe yönelik eleştirilerde Werneke, “İleri sürdüğümüz asgari 500 Euro talebiyle özellikle alt ücret gruplarında çalışanların gelirlerini yükseltmek ve enflasyon kaybını telafi etmek istiyoruz” demişti.
Fakat bugün sunulan teklif özellikle alt ücret gruplarındaki enflasyon nedeniyle yaşanan ücret kaybını telafi etmediği gibi genel olarak kamu emekçileri arasındaki ücret farkının daha fazla yükselmesine neden oluyor. Nitekim sabit ücret zam talebi aynı zamanda söz konusu işkolundaki ücret farkının daha fazla büyümesinin de önüne geçilmek için yapılıyor. Salt yüzde olarak ifade edilen ücret zam talebi ise bu farkın sürekli büyümesine neden oluyor.
Kısacası; sunulan teklif kamu emekçileri açısından kabul edilebilecek bir teklif değil.
Ver.di bildirisinde sendikanın ikinci başkanı Christine Behle’nin şu sözlerine yer veriliyor: “Şimdi önemli olan işyerinde tartışmaya girmek. Bunun temeli, yayınladığımız somut tablolar ve örnek hesaplamalardır. Uzlaşma tavsiyesinin meslek grubunuz için ne anlama geldiğine bir göz atın.”
Bize göre de: bütün kamu emekçileri zaman kaybetmeden tartışmaya girmeli ve sunulan teklifi deşifre etmelidir. Teklif reel ücretlerin artmasını değil bizzat düşmesini güvence altına alıyor. TİS Komisyonu üyeleri Potsdam’a gitmeden önce onlarrı arayıp, görüş bildirmek çok önemli olduğu gibi görüşmeler devam ettiği sürede sürekli arayıp, durumun ne olduğunu sorarak baskıyı artırmak da çok önemli.
Üç ay önce masaya oturulduğunda ileri sürülen “12 aylık bir süre için yüzde 10,5 – ama en azından 500 euro ücret artışı” talebinin arkasında durulduğu çok açık gösterilmeli.
UZLAŞMA TEKLİFİ
Uzlaşma Komisyonu tarafından sunulan tavsiye kararı esas itibariyle şunları içeriyor:
– TVöD veya TV-V kapsamındaki çalışanların kalıcı ücretleri 1 Ocak 2023 – 29 Şubat 2024 arası (14 ay) dondurulacak. Kalıcı ücretlerin artırılması yerine 1 Haziran 2023 – 29 Şubat 2024 arası toplamında 3 bin euro tutarında -vergiden ve kesintiden muaf- enflasyon telafisi ödenecek. 1 Haziran 2023’te 1.240 euroluk ödeme ile başlayan ödenek Temmuz 2023’ten Şubat 2024’e kadar aylık 220 euro ödemelerle devam edecek.
– Kalıcı ücretler 1 Mart 2024’ten itibaren önce 200 euro (taban miktar) ve ardından yüzde 5,5 oranında artırılacak. Eğer bu artış toplamında en azından 340 euroluk bir artış sağlanamazsa ücret artışı en azından 340 euroya denkleştirilecek.
– Çıraklara ve staj yapan öğrencilere, yukarıdaki düzenlemelere bağlı olarak, 1 Haziran 2023’te 620 euro ve 1 Temmuz 2023-29 Şubat 2024 arası aylık 110 euro enflasyon tazminatı ödenecek. Çırak ve staj yapan öğrencilerin maaşları 1 Mart 2024’ten itibaren 150 euro artırılacak.
– Kamu sözleşmesine bağlı olarak Baden-Württemberg, Hessen, Aşağı Saksonya, Kuzey Ren-Vestfalya ve Rheinland-Pfalz’daki yerel toplu taşımacılık sözleşme (TV-N) kapsamındaki emekçiler için kalıcı ücretler 200 euro (taban miktar) ve ardından yüzde 5,5 oranında artacaktır. Artış her durumda yukarıda olduğu gibi 340 euroya denk gelecek.
– Sözleşme süresi 1 Ocak 2023’ten itibaren 31 Aralık 2024’e kadar (24 ay) geçerli olacaktır.
