Tahminlere göre, Almanya’da bakıma muhtaç insanlara evlerinde bakan, ezici çoğunluğunu kadınların oluşturduğu 500.000 göçmen var. Birçoğu günün her saati ve zor şartlar altında çalışıyor.
Almanya’da bakıma muhtaç çok sayıda insan evlerinde bakılıyor. 2017’de bakıma muhtaç insanların yüzde 76’sı (2.59 milyon insan) bu şekilde bakılmaktaydı. Bazılarının bakımını sadece akrabaları yapıyor, bazılarındaysa profesyonel kurumların günlük, saatlik ziyaretlerinden yararlanılıyor. Son yıllarda önem kazanmış olan bir diğer model ise “24 saatlik bakım”. Bir bakıcı, yardıma muhtaç kişinin evinde yaşıyor ve 24 saat her türlü ihtiyacını gideriyor. Bakıcıların çoğu Orta ve Doğu Avrupa’dan geliyor. 2017’de yapılan bir araştırmaya göre, muhtaç kişilere sahip her on ikinci hanede, evde yaşayıp 24 saat bakım yapan Doğu Avrupa’dan gelmiş bir bakıcı bulunmaktaydı. Bakıcılara ayda 1.800 Euro ödendiği için bu hizmetten yüksek gelirlilerin yararlandığı açık.
500 bin civarında
Bakıcıların sayısıyla ilgili güvenilir rakamlar mevcut değil. Bununla birlikte, Frankfurt Goethe Üniversitesi’ndeki bir araştırma ekibi Almanya’da yaklaşık 500.000 göçmenin özel evlerde bakıcı olarak çalıştığını varsayıyor.
Ezici çoğunluk Polonya’dan gelen kadınlar. Genellikle iki ila üç aylık bir rotasyon sistemiyle çalışıyorlar, bu süre sonunda yerlerine başka biri geliyor. Polonya’dan döndükten sonra tekrar Almanya’ya işlerinin başına dönüyorlar. Bakıcılar genelde yurtdışındaki kurumlar tarafından işe alınıyor. Bu kurumlar, 24 saat bakımı teşvik eden ve bakıcılarla haneler arasında bağ kuran Almanya’daki acentalarla birlikte çalışıyorlar.
Kötü çalışma koşulları
Bakıcılar, ortalama olarak günde 10 saat çalışıyorlar ancak danışma merkezlerine aşırı çalışmaktan, yorgunluktan, mahremiyetin olmamasından, uygun olmayan barınma koşullarından ve bazen de kendilerine şiddet uygulandığından şikayette bulunuyorlar. Bazı evlerde ise kayıtdışı çalıştırılıyorlar.
Her ne kadar Almanya’da kayıtdışı çalıştırma yasaksa da, hanenin dokunulmazlığı nedeniyle kontrol görevlilerinin özel evlere izin almadan girmesi yasak olduğundan tespit edilmesi oldukça zor. Almanya 2013 yılında ev işçilerinin hakları konusunda bir anlaşma imzaladı. Buna göre evlerde çalışanlar temelde firmalarda/fabrikalarda/hastane ve bakımevlerinde çalışanlarla aynı koruyucu haklara sahip durumdalar. Diğer şeylerin yanı sıra, çalışma saatleri sınırlaması, günlük dinlenme süreleri ve haftalık dinlenme süreleri belirlenmiş durumda. Bu süre içinde evden çıkıp dolaşılmasına ya da ihtiyaçların karşılanmasına da izin verilmek zorunda. Ancak özellikle sonuncusu Almanya’daki çoğu bakıcıya tanınmayan bir hak: Onlardan her zaman erişilebilir olmaları bekleniyor.
İhtiyaç büyük
Almanya’da yurtdışından bakıcı sağlayan acentalar pazarı son yıllarda önemli ölçüde büyüdü. Şu an 400’den fazla şirket bu işi yapıyor.Talep oldukça yüksek. Bunun nedeni bakıcıların 24 saat bakım yapmaları, özellikle de geceleri de hazır bulunmaları. Ancak bu zamanlar için ek para almıyorlar. Ayrıca, yapılan işin yükü oldukça yüksek: Genellikle haftada yedi gün çalışıyorlar. Buna rağmen çok sayıda bakıcı Almanya’ya geliyor. Bu, Almanya ile Orta ve Doğu Avrupa’nın fakir ülkeleri arasındaki gelir eşitsizliğinden kaynaklanıyor. Polonya’da, örneğin, 1989’dan sonra zenginle fakir arasındaki uçurum daha da derinleşti ve birçok kişi diğer Avrupa ülkelerinde geçimini sağlamak için harekete geçti. Her ne kadar şimdilerde işsizlik oranı önemli ölçüde düşse, reel ücretler artsa da, Almanya’daki bakıcıların neredeyse yarısı Polonya’dan geliyor. Bununla birlikte, işe alım acentalarının, Avrupa Birliği içindeki özel evlerde çalışmak üzere bakıcı bulması zorlaşıyor. Bu nedenle gözler ücretlerin Polonya’dan çok daha düşük olduğu Ukrayna gibi ülkelerden getirilecek bakıcılara dikilmiş durumda.
