Mahmut Algünerhan / Oslo
Norveç’te 13 Eylül Pazartesi günü parlamento seçimi yapılacak. Seçimde 169 milletvekili seçilecek. Ülke nüfusu yaklaşık 5 milyon 402 bin olan Norveç’te, 3 milyon 880 bin seçmen bulunmakta. 1 Temmuz’dan itibaren başlayan ve 10 Eylül tarihine kadar devam edecek erken oy kullanma süresinde, şimdiden seçmenlerin yüzde 19,69’u yani 765 bin 366’sı oylunu kullanmış durumda.
Parlamento seçiminde 18 yaşını dolduran Norveç vatandaşı ve Norveç’te ikamet ettiğine dair Nüfus İdaresinde kayıtlı olanlar oy kullanabilecek.
Ülkede aynı tarihte Norveç parlamentosu seçimi ile beraber, Sami Parlamentosu içinde seçim yapılacak. Sami Parlamentosu, Norveç’te yaşayan Sami halkının seçilmiş parlamentosudur ve bağımsız niteliği olan bir organdır.
Norveç’te her dört yılda bir yapılan Sami Parlamentosu için bu yıl onaylanmış 58 listeyle giriliyor ve 39 sandalye seçilecek.
Sami Parlamentosu’nun seçmen kütüğüne kayıtlı tüm Samilerin, Sami Parlamentosu için oy kullanma hakkı var. İsveç, Finlandiya veya Rusya’dan olan Samiler, Sami Parlamentosu’nun seçmen kütüğüne kaydolmadan önce son üç yıldır Norveç’te kayıtlı olmak gerekiyor. Sami halkı, Rusya’da yaklaşık 2 bin, Finlandiya’da 7 bin, İsveç’te 17 bin ve Norveç’te de 40 bin olmak üzere 50 ile 80 bin yaşadığı tahmin ediliyor.
ANKETLERDE GENEL SEÇİM TABLOSU
Norveç’te yapılan en son ankete göre partilerin yüzde oy oranları ve alacakları sandalye sayısı şöyle görünüyor. Sosyal demokrat olan İşçi Partisi (AP) yüzde 24, alacağı sandalye sayısı 46. Koalisyon hükümetinin büyük ortağı Sağ Parti (H) yüzde 20,1, sandalye sayısı 36. Koalisyon hükümetinin daha önceki ortaklarından ve yabancı karşıtı olan (FrP) yüzde 10,3, sandalye sayısı 18. Sosyalist Sol Parti (SV) yüzde 8,8 ile 15 sandalye. Merkez parti olan Senter Partiet (SP) yüzde 14,1 ile 25 sandalye. Koalisyon hükümetinin küçük partilerinden Hristiyan Halk Partisi (KrF) yüzde 3,6 ile 3 sandalye. Hükümetin diğer ortağı Venstre (V) yüzde 4,1 ile 7 sandalye. Çevre ve Yeşiller Partisi (MDG) yüzde 5,5 ile 10 sandalye. Rödt yüzde 5,2 ile 9 sandalye. Diğerleri ise yüzde 4,4 ile 0 sandalye alacakları görülüyor.
Bu partiler 2017 yılında yapılan seçimlerde AP 49, H 45, SP 19, FrP 27, SV 11, KrF 8, V 8, MDG 1, RÖDT 1 sandalye almışlardı.
Seçim, anket sonuçlarına yakın biterse oylarını yükselten partiler kırmızı- yeşil partiler olarak adlandırılan SP, SV, RÖDT ve MDG partileri olacak. Son döneme kadar daha da çok güç kaybeden AP ise son aylarda seçmenlerini tekrar çekerek, yeniden ülkenin büyük partisi olarak görünüyor.
Büyük bir ihtimalle seçim sonucunda kırmızı- yeşil partiler olarak adlandırılan bu partilerin oluşturacağı ve AP nin öncülüğünde yeni bir koalisyon hükümeti kurulacağı bekleniyor.
