Mahmut Algünerhan / Oslo
Norveç’in başkenti Oslo’da 14 Mart Perşembe günü 100’den fazla sendika flaması ve siyasi greve çıkan çeşitli LO sendikalarından işçiler, emeklilik yaşının yükseltilmesini protesto etmek için meclis önünde öğleden sonra bir araya geldi. Protesto eyleminde, “Emeklilik yaşının yükseltilmesine hayır” denildi. Norveç meclisine ve Norveç Sendikalar Konfederasyonu (LO) üst yönetimine verilen mesajda, “Emeklilik anlaşması Norveç’i yanlış yöne götürüyor” denildi.
Telekomünikasyon endüstrisi, enerji tedariki, elektrik endüstrisi ve BT endüstrisindeki 40 bin çalışanları örgütleyen ve LO ya bağlı olan EL og IT sendikasından Eystein Garberg eylemde yaptığı konuşmada, LO liderliğinin emeklilik anlaşmasına yönelik tutumu tarihi bir hata olarak görerek, “Ölünceye kadar çalış olamaz. Sendikal hareket siyasi greve gidiyorsa ve parlamentodaki kırmızı-yeşil çoğunluğa karşı tarihin en büyük flaması oluşturuluyorsa, birileri yanlış yoldadır demektir” dedi.
Emeklilik sisteminin bozulmasına karşı mücadelenin sürdürülmesi çağrısında bulunan Garberg, “Yeni konuşmaların bizi kandırmalarına izin vermiyoruz, teklifler temelde işçi dostu bir hükümetten geliyor diye otomatik pilottu alkışlamıyoruz” diyor.
Eyleme siyasi greve giden EL ve IT sendikası, NNN ve Fellesforbundet sendikalarının yanı sıra, LO ve Unio konfederasyonlarına bağlı 14 farklı sendika, toplamda ise 196’dan fazla kulüp ve kuruluş katıldı.
Eyleme katılanların birçoğu meclis binası resmi ve üzerinde „Emeklilik hırsızları“ yazılı tişörtler giymişlerdi.
Oslo Lokomotif Personel Birliği Lideri Janne Lisesdatter Håkonsen ise “Meclisteki yedi parti tüm çalışan insanları otobüsün altına atmayı seçti” dedi. LO başkanına da karşı sert eleştiride bulunan Håkonsen, “LO bir şekilde iyi bir yeniden dağıtım için çalışmalı, şu anda aktif olarak yaptıkları gibi daha fazla eşitsizlik için değil. Gelecekte, sendikal hareket içinde bize karşı değil, çalışan insanlar için çalışmalı. Meclisteki çoğunluk, bizi güvenli ve adil bir emeklilik sisteminden, onurlu bir yaşlılıktan mahrum ettiler. Onlara şiddetli bir direniş, çok sayıda tepki ve şiddetli eylemler vermemizin tam zamanıdır” dedi.
Sendikal hareketin her kademesine yönelik bir ağ olan “Herkes için Emeklilik” başkanı Jorunn Folkvord, daha önce yaptığı açıklamada “Sendikal hareketin her düzeyinde emeklilik yaşının yükseltilmesine karşı var olan direnişi göstermek istediklerini” söyledi.
Norveç’te iki hafta önce hükümet partileri olan sosyal demokrat İşçi Partisi (AP) ile Merkez Parti (SP), gelecekteki emeklik konusunda meclisteki diğer partilerle anlaşmaya vardı. Kızıl Parti (Rødt) ve yabancı karşıtı FrP anlaşmaya katılmadı. Anlaşmada emeklilik yaşı 1964 kuşağından itibaren kademeli olarak yükseltilecek.
Anlaşma gelecek hafta mecliste kabul edilecek.
Hükümetin ve muhalefetin emeklilikteki değişikliğine karı olanlar şu taleplerde bulunuyorlar:
- Emeklilik yaşında artış olmayacak.
- Değişmesi gereken emeklilik yaşı değil, çalışma hayatıdır.
- Meclis emeklilik yaşı konusunu ele almadan önce, erken emekli olmak zorunda kalanlar için bir plan (“zorluk planı”) uygulamaya konulmalıdır.
- Garanti emekliliği en azından bekar kişilerin asgari emekli maaşı seviyesine kadar çıkmalıdır.
- Engelli kişilerin normal emeklilik yaşı olan şu anda 67 yaşına kadar yaşlılık aylığı almaları gerekmektedir.
