2023 TİS döneminde yüzbinlerce işçi ve emekçi DGB’ye bağlı sendikalara üye oldular. TİS döneminin reel ücret kaybıyla sona ermesi üzerine bu kez yüzbinlerce sendika üyesi istifa etti. Sendika genel merkezlerine karşı duyulan tepki ne kadar anlaşılır olsa da atılan adım doğru değil! İstifa bir yana sendika içinde sınıftan yana mücadeleyi güçlendirmeliyiz. Metal sendikasında başlayan örgüt seçimleri bunun için iyi bir fırsat.
Alman Sendikalar Birliği (DGB) Genel Başkanı Yasmin Fahimi, 31 Ocak’ta yaptığı açıklamada, “2023 yılı sendikalarımız açısından başarılı bir yıl oldu” dedi. “Arkadaşlarımız 437 bin insanı sendikalara üye olmaya ikna ettiler” diye konuşan Fahimi, “Bu, bir önceki yıla oranla yüzde 37 daha fazla yeni üye kazandığımız anlamına geliyor” dedi. Gazeteciler önünde 2023 yılını değerlendiren Fahimi, kaç kişinin sendikalardan istifa ettiğini ise açıklamadı.
DGB’nin internet sayfasına (www.dgb.de) bakıldığında üyelerle ilgili durumun -ne yazık ki- Fahimi’nin söylediği kadar parlak olmadığı görülüyordu. Nitekim durum Fahimi’nin dediği gibi olsaydı o zaman DGB’nin toplam üye sayısı 6 milyon 80 bin 786 olması gerekirdi. Aşağıdaki tablodan da görüldüğü gibi DGB’nin üye sayısı 21 bin 885 artarak 5 milyon 665 bin 671’e çıktı. Kısacası 437 bin emekçi sendikalara yeni üye olurken 415 bin 115’i sendikasından istifa etmiş.
VER.Dİ ‘NET’ ÜYE SAYISINI ARTIRDI
DGB’ye bağlı sendikalar arasında en fazla üye kazanan Birleşik Hizmet Sendikası Ver.di oldu. Sendikanın verdiği bilgiye göre 2023 genelinde değişik kamu ve hizmet sektörlerinden 193 bin emekçi sendikaya yeni üye olurken 152 bin 894 emekçi sendikadan istifa etti. Böyle Ver.di sendikası net olarak 40 bin 106 emekçiyi sendikaya kazanmış oldu.
En son 1980’lerin ortalarında, sendikalar 35 saatlik haftalık çalışma süresi için mücadele ederken sendikalar kitlesel olarak üye kazanmışlardı.
Ver.di sendikasının yanı sıra NGG, GEW ve GdP sendikaları da üye sayılarını net olarak artırmayı başardılar.
IG Metall Genel Başkanı Christiane Benner, “IG Metall 130 binden fazla insanı sendikaya üye yapmaya ikna etmeyi başardı” demesi de madalyonun sadece bir yüzünü gösteriyor. IG Metall’in yıl sonundaki üye sayısına bakıldığında eksi 10 bin olduğu görülüyor. Bu da sendikanın gerçekte 140 binden fazla üye kaybettiği anlamına geliyor.
MÜCADELE EDEN SENDİKAYA İŞÇİLERİN GÜVENİ ARTIYOR
Sendikalara üye olanların ne zaman arttığı ve istifa edenlerin ne zaman arttığına bakıldığında işçi ve emekçi kitlelerinin nasıl sendikalar istedikleri de anlaşılıyor. Bütün sendikalar asıl olarak toplu iş sözleşmesi (TİS) dönemlerinde üye kazanıyorlar.
Mücadelenin yükseldiği dönemlerde kitlesel olarak sendikaya üye olan işçi ve emekçiler sözleşme sonuçları kötü olduğunda, yani beklentilerinin altında olduğunda bu kez kitlesel olarak sendikalardan istifa ediyorlar. 2023 yılında Deutsche Post TİS döneminde olduğu gibi federal ve yerel düzeydeki kamu TİS döneminde de tam bu durum yaşandı.
Ver.di sendikası Deutsche Post TİS görüşmelerine “12 aylık bir süre için yüzde 15 ücret zammı” talebiyle girmişti. Görüşmelerin kısa sürede çıkmaza girmesi ve sendikanın süresiz grev oylamasına gitmesi işçiler arasında, “Sendika yönetimi bu kez verdiği sözü tutacak, ücretler ciddi olarak yükselecek” beklentisinin yükselmesine neden oldu. Uyarı grevlerinin yapılması ve ardından süresiz grev kararı verilmesi bu beklentilerin artmasını sağladı. Ve binlerce postacı sendikaya üye oldu. Ver.di’nin verdiği bilgiye göre bir, iki ay içinde 30 bin yeni üye kazanılmıştı.
Fakat imzalanan sözleşme işçilerin beklentisinin çok altında kaldı. Ücretlerin kalıcı olarak artması yerine Ocak 2023’ten Mart 2024’e kadar bir kerelik ikramiyeler ödendi. Sözleşme süresi 24 aya çıkarılmasına karşın gerçek ücret artışı sadece 1 Nisan 2024 – 31 Aralık 2024 arası, sekiz ay gerçekleşti. Biraz farklı olsa da benzer bir sözleşme kamu işkolunda da imzalandı. Her iki alanda sendikaya üye olan on binlerce emekçi bu kez sendikadan istifa etmeye başladılar.
SENDİKALAR BİZİMDİR!
Sınıf mücadelesine aktif katılan işçiler arasında “sendika içi demokrasi” sürekli tartışma konusu olur. İster yukarıda örnekleri verilen TİS dönemlerinde ileri sürülen taleplerin belirlenmesi veya sonucun kabul edilmesi aşamasında olsun ister sendika yöneticilerinin şu veya bu kararları almaları olsun. Somut ve haklı bir temelde başlayan bu tartışmalar genelde bir süre sonra, “ne yapsak boşuna, yukarıdakiler bildiklerini yapıyorlar” ve “ben şimdi işçilere hangi yüzle bu sonucu açıklayacağım” gibi yakınmaya dönüşüyor.
Yaşanan sonucu işçilerle açıkça konuşup, tartışmak ve “buna karşı ne yapılabiliriz” sorusunu ortaya atmak yerine ya sendika bürokrasisinin tutumunu savunan bir tutum alınıyor ya da “ben de sonucu çok eleştirdim, ama benden başkası eleştirmedi – ne yapayım yalnız kaldım” diye sözde tutum alınıyor.
Çalıştığımız bölümde sendika temsilcisi veya sendikanın şu veya bu düzeyine seçilmiş olmamız sendika yönetiminin yaptığı yanlışları savunacağımız anlamına gelmez. İşçilerden fazla eleştiri almamak için “ben de senin gibi düşünüyorum ama yalnız kaldım” demekte bir işe yaramıyor. İşçilere “ne diyeceğini bilmediğini” sanan bazı mücadeleci arkadaşlarımız sendikalardan istifa bile ediyorlar. Ve bu tutumlarıyla daha fazla istifaları teşvik ediyorlar.
Oysa sınıftan yana mücadele edenlerin sendika üyesi işçilere söyleyecekleri ve yapacakları çok şey var. İşçilerin mücadele süreçlerine aktif katılmalarını sağlamanın yanı sıra sendikalarda görev almalarını teşvik etme, sendikalara seçtikleri temsilcileri denetleme, düşünce ve önerilerinin fabrikadaki sendikal örgütlenmeden (Sendika Temsilciliği -VK- ve Sendika Temsilciliği Yönetimi -VKL-) başlayarak şube delegeler toplantısında, şubedeki komisyonlarda, şube yönetiminde… tartışılmasını sağlamak. Sendika yöneticilerine, “gözümüz üzerinizde” olduğunu hissettirmek!
Tabi bunun için öncelikle dönüp kendimize bakmak ve “ben işin neresindeyim, üstlendiğim görevi yerine getirmek için ne yapıyorum” sorularını sormaktan vazgeçmemeliyiz. Özellikle büyük fabrikalarda sendika temsilcilerine, İşyeri İşçi Temsilciliği BR’nin “ayak işlerini yapanlar” olarak bakılıyor ve davranılıyor. Oysa seçilmiş bir sendika temsilcisinin en önemli görevlerinin başında işçilerle sendika arasında “canlı bağı” kurmak ve imzalanan toplu iş sözleşmelerinin uygulanıp uygulanmadığını denetlemek gelir. Kısacası BR’nin işlerini yapan değil, sendika üyesi BR’leri denetleyen bir konumda olması gerekir.
IG Metall sendikasında 2024 yılının ilk yarısında bütün fabrikalarda sendika temsilcileri ve şube delegeleri seçiliyor. Seçilen delegeler önümüzdeki dört yıl görevde kalacaklar ve zamanı geldikçe sendikanın yetkili organlarını seçecekler, bütün tartışmalarda belirleyici bir görev üstlenecekler. “Sendika içi demokrasinin” ne halde olduğunu tartışabiliriz ama şimdi sendika içi demokrasiyi yaşatmanın, geliştirmenin ilk adımı olan temsilci seçimlerini katılmalıyız. (YH)
SENDİKALARI ÜYE SAYILARI
Sendika 2022 2023 +/- Kadınlar DGB
% %
IG BAU 212.378 203.904 – 8.474 28,56 3,6
IG BCE 580.446 572.537 – 7.909 22,44 10,1
IG Metall 2.146.815 2.136.326 – 10.489 18,27 37,7
NGG 185.276 187.679 + 2.403 39,40 3,3
EVG 185.370 184.497 – 873 21,90 3,3
GEW 272.159 275.117 + 2.958 71,79 4,9
Ver.di 1.857.394 1.897.500 + 40.106 52,45 33,5
GdP 203.948 208.111 + 4.163 28,57 3,7
DGB 5.643.786 5.665.671 + 21.885 34,30 100
Kaynak: DGB. Üye artışı ve kaybı hesaplamaları YH.
