SEMRA ÇELİK
ZDF çalışanı Birte Meier ücret eşitsizliğine karşı hukuki mücadeleyi kazandı.
Almanya’da aynı işi yapan kadınların erkek meslektaşlarından yüzde 18-21 oranında düşük maaş aldıkları söylendiğinde, bunun abartı olduğu, maaşların cinslere göre değil işlere ve haftalık çalışma süresine göre belirlendiği belirtilir. Az maaş aldığını iddia eden kadın onlara göre ya aynı işi yapmıyordur ya aynı vasfa sahip değildir ya da haftalık çalışma süresi düşüktür. İddianızı sürdürdüğünüzde “var mı somut bir örnek?” sorusuyla karşı karşıya kalabilirsiniz. Yıllar boyu aynı vasfa sahip olduğu erkek meslektaşlarından oldukça düşük maaş aldığını fark edince mahkemeye başvuran ve sonunda başaran Alman İkinci Televizyonu ZDF gazetecisi Birte Meier bu konuda somut bir örnek.
Haziran ayında, eski ZDF gazetecisi Birte Meier ve avukatı Sarah Lincoln, Berlin’de arkalarında palmiye ağaçlarının altındaki bir plajın resmiyle bir toplantıya katıldılar. Amaçları yüklü bir tazminat ve yıllar süren mücadelenin yorgunluğunu giderecek güneşli bir tatil!
YILLAR SÜREN EŞİTSİZLİK
Birte Meier bu toplantıda kendi yaşadıklarını anlattığı Equal Pay Now (Eşit Ücret Şimdi) kitabını tanıttı.
Bir ZDF çalışanı olarak yıllarca aynı niteliklere sahip erkek meslektaşlarından daha az maaş almıştı. Meier ZDF’e “ücret hırsızlığından” dava açtı ve bunu, gözdağı girişimleri de dahil olmak üzere sekiz yıl süren bir hukuki anlaşmazlık izledi. Sonunda Meier ve ZDF mahkemede anlaşmaya vardı. Berlin İş Mahkemesi bunu doğruladı. Her iki taraf da anlaşmanın tam olarak neleri kapsadığı konusunda sessizliğini koruyor.
Her şey 2014 yılında bir Noel partisinde başladı. Meier, kendisinden sonra yazı işleri ekibine katılan genç bir meslektaşının daha fazla maaş aldığını öğrendi. Bunun görünürde bir nedeni yoktu. Meier, ZDF yetkililerine bunun nedenini sordu onu eşit olmayan ücret şüphesinden vazgeçmeye zorladılar. Kendi araştırmasını yaptı ve genellikle erkeklerden daha az maaş aldığını keşfetti.
ZDF’de Meier gibi kalıcı serbest çalışanların ücretleri kendi ilkelerine göre belirlenir. ZDF, tarife sınıflandırmasına uygun olarak ücret vergisi kartı üzerinden aylık sabit tutarlar öder.
CASUS MUAMELESİ GÖRDÜ
Birte Meier yıllarca direnişe karşı mahkemede bilgi almak için de zahmetli bir mücadele vermek zorunda kaldı. Şikayetleri ZDF’de şüpheyle karşılandı; sanki hakkı olmayan bir şeyi talep ediyormuş gibi muamele gördü. Televizyon kanalının kendisi hakkında olumsuz bilgiler topladığı, işten atmaya çalıştığı izlenimine kapılmıştı. Tartışma başladıktan kısa bir süre sonra ZDF, iddialarını incelemek yerine yayıncının davranışlarını „iş hukuku ve gerekirse ceza hukuku kapsamında“ değerlendireceğini söyleyerek onu tehdit etti. İş ve şirket sırlarını ele geçirip kamuya yaydığı iddiasıyla suçlandı. ZDF, Meier’in korkutucu bulduğu bu iddiayı avukatının şiddetli protestolarından sonra geri çekti.
Meier 2016 yılında Berlin iş mahkemesine çıktı ve ZDF ondan kanaldan ayrılmasını istedi. Hakim de bunu kabul etti. Ancak başlangıçta davayı kaybetmiş olmasına rağmen o ayrılmayı kabul etmedi. Ücret Şeffaflığı Yasası yürürlüğe girdikten sonra bilgi istedi ve 2017’de erkeklerin kendisinden ayda ortalama 800 euro daha fazla kazandığını öğrendi. Üstelik erkekler için performans primleri de vardı ama onun için bu geçerli değildi.
Özgürlük Hakları Derneği’nin (GFF) Haziran ayında yaptığı hesaplamaya göre, toplu pazarlık sistemindeki eşitsiz sınıflandırma nedeniyle erkekler ondan önce terfi etti ve 2018’de ayda ortalama 1.200 euro, 2019’da ise 1.500 euro üzerinde daha fazla kazandılar. Dernek temsilcisi Nora Markard şunları söyledi: “Bilgiler yalnızca ayrımcılık şüphesini doğrulamakla kalmıyor, aynı zamanda davacının yılda 18.000 euroya kadar bir parayı kaçırdığını da gösteriyor- bunlar çok önemli meblağlar. Bu, ZDF’in neden şimdiye kadar bilgi sağlama yükümlülüğüne karşı dişe diş mücadele ettiğini açıklıyor.”
KADINLARA CESARET VERDİ
Sonunda Meier ve ZDF mahkemede anlaşmaya vardı. Meier’in avukatı Sarah Lincoln, yaşananlarla ilgili olarak şu değerlendirmeyi yaptı: “Birte Meier’in sonunda hayatının bu bölümünü kapatabilmesi güzel. Ancak, parayı görmek için yıllarca mücadele etmek zorunda kalması bir skandal olmaya devam ediyor. Azmi sayesinde Almanya’daki kadınlar için çok şey başardı. Onun 2020 yılına ilişkin dönüm noktası niteliğindeki kararı, bu yıl yine bir metal şirketinde kötü koşullar altında çalışan Susanne Dumas’ın kazandığı kararla pekişti: Gelecekte kadınların eşit ücret talep etmesi çok daha kolay olacak.”
