Pazar günü Ukrayna’da yapılan başkanlık seçimlerini komedyen Vladimir Zelenskiy açık arayla kazandı. Kendisi milyoner olan Zelenskiy’nin arkasında asıl olarak oligark İhor Kolomosky’nin olduğu ifade ediliyor. Rusya’da hakkında soruşturma açılan Zelenkskiy’nin Moskova ile nasıl bir ilişki içinde olacağı en çok merak edilenler arasında.
2014’ten beri savaş ve istikrarsızlığın hakim olduğu Ukrayna’da pazar günü yapılan başkanlık seçimlerini yüzde 73 gibi açık arayla 41 yaşındaki komedyen Vladimir Zelenskiy kazandı. AB ve ABD tarafından 2014’te gerçekleştirilen darbe sonrasında göreve gelen milyarder Petro Proşenko’nun seçimleri kaybetmesinden sonra, önümüzdeki dönem Ukrayna-Rusya ilişkilerinin nasıl süreceği konusu Avrupa’da en çok merak edilenler arasında.
5 YIL MOSKOVA’DA YAŞADI
Seçim kampanyası sırasında Proşenko tarafından sık sık “Rusya’nın kuklası” olarak ithal edilen televizyon programcısı, komedyen Zelenskiy, Rusça konuşulan bölgelerde uzun süredir tanınan ve sevilen bir sima. Hukuk öğrenimi gördüğü halde kurduğu “Kwartal 95” kabere grubuyla Rusça’nın konuşulduğu bütün ülkelere turneler düzenledi. Yahudi akademisyen bir ailenin çocuğu olarak, turne organizasyonları sırasında beş yıl boyunca Moskova’da yaşadı.
Ancak ülke genelinde ilk kez 2006’daki “Starların dansı” yarışmasında tanındı. Başarılı olunca arkadaşlarıyla birlikte televizyonlara film, yarışma ve dizi film üretimi yapan bir firma kurdu ve bu ürünler 21 ülkede satıldı. Böylece o da Ukrayna’nın yeni dönem yükselen milyonerleri arasına katıldı.
Kariyerinin asıl dönüm noktası ise “1+1” adlı televizyonda yayınlanan “Halkın Hizmetçisi” adlı dizide oynadığı tarih öğretmeni “Vasil Holoborodko” rolü oldu. Ülkedeki rüşvet ve yolsuzluğu eleştiren bu rol kısa sürede tuttu. Uzun zaman Ukranya’nın en büyük sorunu olan rüşvet ve yolsuzluğa yaptığı vurgular halk arasında destek gördü.
ARKASINDAKİ OLİGARK: İHOR KOLOMOSKY
Ne var ki Zelenskiy’nin kendisi de bir milyoner olmakla birlikte yakın bağlantı içerisinde olduğu en önemli isim “1+1” televizyonun sahibi İhor Kolomosky. Ülkenin en önemli oligarklarından biri olan Kolomosky’ye ait Ukrayna’nın en büyük bankasında yolsuzluk yapıldığı bir süre önce ortaya çıkmıştı. Devlet tarafından verilen güvencelerin bilinçli iflaslarla harcadığı, yolsuzluk yaptığı, vergi kaçırdığı biliniyor. Bütün bunları uzun süre Ukrayna yönetiminin kendisine yönelik düzenlediği entrikalar olarak değerlendiren Kolomosky hakkında açılan soruşturmalar nedeniyle İsviçre ve İsrail’de yaşıyor. Kolomosky aynı zamanda İsrail vatandaşı.
Seçim kampanyası sırasında Kolomosky’nin yakın adamı olduğu yönündeki eleştirilere Zelenskiy, aralarındaki ilişkinin sadece ticari olduğunu ileri sürdü. Ancak Alman basının Ukrayna kaynaklarına dayandırarak verdiği haberlerde Zelenskiy’nin son iki yıl içinde 14 kez Cenevre, oradan da İsrail’e gittiği yazıldı. İkili arasında başkanlığa adaylık konusunun da ilk kez 2018’in sonbaharında ele alındığı iddia ediliyor.
Yapılan analizlerin çoğunda, oligark Kolomosky’nin ülke içerisinde kendisine yönelik açılan soruşturmaları boşa çıkarmak, mal varlığını korumak için popüler Zelenskiy’i öne sürdüğü ve böylece hedefine ulaştığı belirtiliyor. Dolayısıyla oligark Poroşenko seçimleri kaybederken, diğer oligark Kolomosky ve komedyen adamı Zelenskiy kazanmış görünüyor.
POLİTİKA FARKLILIĞI YOK
Poroşenko’nun kaybetmesiyle Ukranya’nın Rusya ile ilişkilerinin nasıl olacağı ise henüz belirsiz. Seçim kampanyası sırasında Zelenkiy’nin Rusya’ya sert eleştiriler yöneltmesine rağmen, ilişkilerin normalleştirilmesinden, Doğu Ukrayna’daki çatışmaların bitirilmesinden söz ettiği belirtiliyor. Rusya’nın Kırımı işgal etmesini sert şekilde eleştiren Zelenskiy, ayrıca Ukrayna ordusuna maddi destek kampanyası da açmıştı. Bu nedenle Rusya’da hakkında soruşturma açılmıştı. Bu nedenle 2014’ten bu yana Rusya’ya bir ziyaret gerçekleştirmedi. Zelenskiy, Ukrayna’nın AB’ye üye olmasına destek veriyor. Ancak NATO üyeliğine ise referandumla karar verilmesini savunuyor.
Poroşenko tarafından seçim kampanyası sırasında “Rusya’nın kuklası” olarak itham edilen Zelenskiy, gelen eleştiriler üzerine ikinci turun son üç gününde Rusya Devlet Başkanı Putin için, “Elbette düşmanımız” dedi. Rusya karşıtlığını kanıtlamak için ayrıca sokak ve caddelere Rusya’ya karşı savaşan askerlerin ismini vereceğini vaat etti.
Ayrıca devlet başkanlarının kullandığı sarayların en az birisini kimsesiz çocuklar yurdu yapacağını, bir yerden bir yere gittiğinde trafiği durdurmayacağını ve kendisinin de normal vatandaşlar gibi bekleyeceğini vaat etti. Liberal olarak tanımlanan Zelenskiy aynı zamanda kürtaja karşı ve esrarın ise ilaç olarak kullanılmasından yana.
RUSYA SONUÇTAN MEMNUN
Radikal bir Rusya karşıtı ve Batı yanlısı olan Petro Proşenko’nun seçimleri açık farkla kaybetmesi en fazla Rusya’yı memnun etti. Rusya Federasyonu Dışişleri Komisyonu Başkanı Konstantin Kosaçov Poroşenko’nun yenilgisini selamladı. AB ise Ukrayna’nın batı yanlısı tutumundan bir değişiklik olmayacağını ifade etti. Daha önce hiç bir hükümet tecrübesi olmayan Zelenskiy’nin zayıflığının en önemli yönü olacağı tahmin ediliyor. Almanya’da yayınlanan Handelsblatt gazetesinde Zelenskiy’nin seçilmesi dolayısıyla yer alan bir haber-yorumda, “Ukrayna bilinmez bir yolculuğa çıktı” başlığı kullanıldı.
Bu nedenle Ukrayna’nın karşı karşıya olduğu iç ve uluslararası sorunları çözmesi beklenmiyor. Özellikle ücretler ve emekli maaşlarının artırılması halkın en büyük beklentisi. Bu yönde adımların atılmaması durumunda Zelenskiy’nin ömrü de bir sonraki seçimlere kadar olabilir. (DIŞ HABERLER)
