Cirosunun ve kârının yüzde 50’sini Çin’de yapan VW tekeli, önümüzdeki süreçte daha fazla ABD’ye yönelmek istiyor. Bunun için, Ford ile bu yılın başında başlayan işbirliğini geliştirmek için görüşmeleri sürdüren VW Şefi Diess, “Hedeflediğimiz birlik yakında kurulacak” dedi. Tekelin üst düzey 500 yönetici kadrosuyla toplantı yapan Diess, Traton’u yakında borsaya sokacaklarını söyledi.
Yaklaşık dört yıl önce “Sam Amca’nın gazabına uğrayan”(!) Volkswagen (VW) tekeli en sonunda ABD’ye yeniden dönüşün planlarını somutlaştırıyor. Hatırlanacağı gibi VW tekelinin üç markası (VW, Audi ve Porsche) ABD’de suçüstü yakalanmışlar ve bugüne kadar 30 milyar Euro’yu aşan bir düzeyde ceza ödemek zorunda kalmışlardı. 30 milyarın 27’si ABD’de devlete ve müşterilere ödenirken yaklaşık 3 milyarı ise Almanya’da sadece devlete ceza olarak ödendi.
VW yönetimi, bu hamlesiyle ABD piyasasında güçlenerek Çin pazarının tekel üzerindeki etkisini hafifletmeyi umuyor.
BELİRLEYEN FORD OLUYOR
2018 sonunda VW’nin minibüs ve ticari araç modeli “Transporter”i, Ford tekelinin Türkiye’deki tesislerinde üreteceği kararlaştırılmıştı. Transporter’in üretimine 2020 yılında geçilmesi planlanıyor. Handelsblatt (HB) gazetesinde çıkan bir haberde VW tekelinin, Ford’un Saarlouis’deki üretiminden bir bölümünü üstlenebileceği yer aldı. Bunun Saarlouis’deki işyerlerini tehlikeye atacağına dikkat çekilen gazete haberinde, Ford ve VW tekellerinin konuyla ilgili açıklama yapmadıkları bildirildi.
Devam eden ortak çalışmada olduğu gibi önümüzdeki dönem için planlanan ortak çalışmanın şartlarını belirleyen tarafın da Ford olduğu gazete haberlerinde yer alıyor. VW tekelinin elektro araçlar için geliştirdiği MEB (Elektrikli araç üretim modülü) üretim modelini ve gerekli alt yapı hizmetlerini de Ford’a sunmayı kabul ettiği belirtilen haberlerde, “VW tabi bu işi karşılıksız yapmıyor. SUV araçlarının üretiminde büyük bir tecrübeye sahip olan Ford’da VW’ye bu olanakları sunacak” deniliyor.
Her iki tekel için asıl önemli olan elektro araç üretimine geçişin getirdiği yüksek maliyeti iki şirket paylaşmış olması.
Ford ve VW’nin ortak çalışmayı hedeflediği bir diğer alan ise Robot araçlar olacak. Şoförsüz araçların seri üretimine geçiş bu alanda çalışma sürdüren bütün tekeller için çok zor. Sorunu teknik olarak çözmenin yanı sıra araçlar için gerekli olan dijital komünikasyon altyapısında da kimim söz sahibi olacağı önemli. Google, Facebook ve Amazon gibi tekeller bu alana, pastadan daha büyük pay kapma sevdasıyla milyarlar yatırıyorlar.
DEV GİBİ POTANSİYELİMİZ VAR
İki hafta önce VW genel merkezinde tekelin 500 üst düzey yönetici kadrosuyla toplantı yapan Diess, Ford ile ortak çalışma planları hakkında bilgi verdi. VW’nin Amerikalılaşması gerektiğini söyleyen Diess, aksi takdirde ABD’de kök salmanın çok zor olacağını söyledi. Yeri geldiğinde her türlü bilginin paylaşılacağını söyleyen Diess, “Paylaşılacak bir şey yoksa yoktur. Biz asıl işimizi yapmayı sürdürelim” dedi. Tekelin şuan yüzde 7 ila 8 arası bir kâr marjı ile çalıştığını söyleyen Diess, “Branşa baktığımızda bunun üst seviyede olduğunu görmekteyiz. Ama çok büyük ve bugün kullanmadığımız dev gibi bir potansiyelimiz olduğunu göz ardı etmemeliyiz. Etraf biraz durulduğunda bunlara yönelerek bu potansiyeli değerlendireceğiz” dedi.
VW tekelinin özellikle borsalarda hak ettiği ilgiyi ve değeri görmediğini söyleyen Diess, “Bunu değiştirmeliyiz. Borsa değeri aynı zamanda şirketimizin geleceğe ne kadar hazır olduğunu da ortaya koyar, bunun için hepinizden daha fazla girişim bekliyorum” dedi.
Tekelin bünyesindeki VW Ticari Araçlar (VWN) ve ağır vasıta üreten Scania ve MAN şirketlerini Traton adı (Bkz.: www.yenihayat.de/2018/09/14/vwnin-yeni-atilimi-traton-group/) altında birleştirdiklerini hatırlatan Diess, “Yaz tatili başlamadan Traton, borsaya sokulacak” dedi. VW yönetimi bu girişimiyle piyasadan 1,5 milyar Euro toplamayı hedefliyor. Ayrıca yeni tekelin borsada en azından 16,5 milyar Euro ile işlem görmesini hedefleyen VW yönetimi, böylece daha düşük faizli kredilere ulaşarak tekelin nakit kasasını korumayı planlıyor.
Ford ve VW yönetimlerinin önümüzdeki haftalar ortak çalışmanın kapsamı hakkında kamuoyunu (siz borsaları anlayın) bilgilendirmeleri bekleniyor. HB gazetesinde yer alan bir habere göre Ford ve VW tekellerinin uzmanlarından oluşturulan bir çalışma grubu, iki şirket arası sözleşmenin ayrıntılarını kağıda düşmekle meşguller.
VW VE FORD İŞÇİLERİNİ NE BEKLİYOR?
Kısa bir süre öncesine kadar birbirilerini batırmak için ellerinden geleni arda koymayan tekel şefleri bugün olağanüstü yakınlaşıyorlar. İşçilere sürekli “biz bir aileyiz” demagojisi yaparak daha fazla fedakarlık bekleyen tekel yönetimleri, şimdi “aile fertlerini” kapı önüne koymaktan çekinmiyorlar.
Diess’in açıkladığı programa bakıldığında önümüzdeki yıllar VW ve Ford işçileri için hiç de parlak olmayacak. Kamuoyuna yansıyan bilgilere bakıldığında her iki tekelde binlerce işyerinin tehdit altında olduğu rahatlıkla görülüyor. Sadece Ford ve VW değil aynı zamanda VWN, Scania ve MAN şirketlerinde de işyerleri tehdit altında.
VW şefinin, “çok büyük ve bugün kullanmadığımız dev gibi bir potansiyelimiz olduğunu göz ardı etmemeliyiz. Etraf biraz durulduğunda bunlara yönelerek bu potansiyeli değerlendireceğiz” ve “VW tekelinin özellikle borsalarda hak ettiği ilgiyi ve değeri görmediğini” sözleri gerçekte VW tekelinin bünyesinde çalışan tüm emekçilere yönelik bir tehdit olarak algılamak gerekiyor.
“VW’nin Amerikalılaşması gerektiğini” sözlerinin ne anlama geldiğini anlamak için 2009 krizinde ABD’de yaşananlara bakmak yeterli olacaktır. O dönem GM ve Chrysler iflas bildirimi yapmışlar ve dünya genelinde 30’dan fazla üretim ve montaj tesislerini kapayarak on binlerce emekçiyi işten atmışlardı. Ford tekeli de aynı dönem ABD, Çin ve Meksika’da 16 fabrikasını kapamış ve binlerce işçiyi kapı önüne koymuştu.
Kriz sonrası ise işten atılan işçilerin bir bölümü aynı işlerini neredeyse karın tokluğuna (saat ücretleri 15 Dolara düşürülmüştü) yapmak zorunda bırakılmışlardı.
Aslında VW tekeli Amerikalılaşmaya çoktandır başladı bile. ABD’li tekellerde sendikaları fabrikalara sokmamak, onlara karşı her türlü mücadeleler vererek işçilerin örgütlenmesinin önüne geçme, ilk iki yöntem tutmayınca sendikacıları satın almak geleneği var… VW tekelinin Tennessee eyaletinin Chattanooga’daki fabrikasındaki işçiler, Haziran başında UAW’nin (Otomobil İşçileri Sendikası) fabrikada örgütlenme çalışması yapmasını oylamayla reddettiler. Oylamadan önce haftalarca Cumhuriyetçi senatörler fabrikaya gelip düzenledikleri toplantılarda işçileri açıktan, “eğer UAW burada örgütlenmeye başlarsa VW’ye sunduğumuz vergi imtiyazlarını yeniden gözden geçirmek zorunda kalırız” diye tehdit ettiler.
