Dünyanın en zengin ülkelerinde yapılan bir araştırmaya göre, varlıklı olmak ağrı ve rahatsızlıklardan uzak bir yaşam beklentisini dokuz-on yıl artırıyor. Zenginler 80 yaşında bile hayatlarının tadını çıkarabilirken, yoksullar için ölüm evresi 70’in üzerinde başlıyor.
Araştırmacılar uzun ve sağlıklı bir yaşamın sırrını ortaya çıkardı. Çözüm basit: „Zengin olun ve on yıl daha uzun yaşayın.“ Kulağa kötü bir şaka gibi geliyor. Ancak zenginlik ve yaşam süresinin birbiriyle ilişkili olduğu uzun zamandır biliniyor. Yoksul insanlar kalp krizi, felç, diyabet ya da kronik akciğer hastalıkları gibi hastalıklardan daha sık etkileniyor. Zenginler uzun bir emekliliğin tadını çıkarabilirken yoksullar erken ölüyor.
„Journal of Gerontology“ dergisinde yayınlanan bir çalışma bu varsayımla ilgili güvenilir veriler sunuyor. Veriler ABD ve Büyük Britanya’dan geliyor ama Almanya’ya da aktarılabilir, çünkü araştırmacılar iki ülke ile Almanya arasında önemli bir fark bulamadı.
Araştırmacılar kalan toplam yaşam süresini değil, 50 yaşındakilerin şikayetsiz bir yaşam için kalan sürelerini incelemişler. Bu yüzden 1952’den önce doğan yaş grubuna baktılar. Araşştımanın sorumlusu Dr. Paola Zaninotto şunları söyledi: „Yaşam beklentisi sağlığın yararlı bir göstergesi olsa da, yaşlılıkta yaşam kalitesi de çok önemlidir. Sağlıklı yaşam beklentisini ölçerek, elverişli bir sağlık durumunda veya engellilik olmadan geçirilen yaşam yıllarının sayısını tahmin edebiliriz. Gelir durumunun yaşam süresiyle, nasıl doğru orantılı etkilediğini görmek için en uç örnekten, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki durumu anlatmak en iyisi. Bu konuda Telepolis’te Katrina vanden Heuvel’in yazısını özetleyerek sunuyoruz:
ABD’DE ZENGİNLER ON YIL DAHA FAZLA YAŞIYOR
ABD’de ortalama yaşam süresinin düşmesi tesadüf değil. Sistemin bir sonucu. Sıradan Amerikalılar neden daha erken ölüyor ve (diğer zenginlerin yanı sıra) politikacılar neden uzun yaşıyor?
Ulusal Halk Radyosu geçtiğimiz günlerde ABD’de ortalama yaşam süresinin 2021 yılında üst üste ikinci kez düştüğünü bildirdi. ABD’de ortalama yaşam süresi şu anda 76 yıl ile 1996’dan bu yana en düşük seviyede. İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana, daha iyi tıbbi bakım, eğitim ve bilimsel ilerlemeler sayesinde yaşam beklentisi o zamana kadar istikrarlı bir şekilde artmıştı.
Covid 19 pandemisinin bu gelişmeye önemli ölçüde katkıda bulunduğuna şüphe yok. ABD’deki ortalama yaşam süresinin o tarihten önce zaten bu ülkelerin önemli ölçüde gerisinde olduğundan ise bahsetmeye gerek yok.
Eğer pandemi ABD’nin sağlık altyapısının bir testiyse, o zaman ABD başarısız oldu.
Amerika Birleşik Devletleri özgür dünyanın lider ülkesi olduğunu iddia ediyor. Demokrasisi, eğitimi ve zenginliğiyle gurur duyuyor, ancak bunların tadını çıkaracak kadar uzun yaşayamayanlar için tüm bunların değeri yok. Ortalama yaşam süresinin azalması bir tesadüf değil, doğrudan bir sonuç ve politika hatasıdır.
Beklenen yaşam süresindeki düşüşün orantısız olması ve mevcut sosyo-ekonomik eşitsizlikleri yansıtması şaşırtıcı değil.
Beklenen yaşam süresi beyazlar için 2,4 yıl azalırken, siyahlar için dört yıl ve Hispanikler için 4,2 yıl azaldı. Amerikan yerlileri için bu süre 6,6 yıl azalarak ortalama 65,2 yaşa düştü ki, bu da 1944 yılında ABD’deki genel yaşam beklentisi ile aynı.
ABD’de beklenen yaşam süresindeki genel düşüş tsağlık sistemini uzun süredir karakterize eden eşitsiz sonuçları yansıtıryor.
PANDEMİYLE AÇIKLANAMAZ
Covid-19 dışında, 2021’de önde gelen ölüm nedenleri aşırı dozda uyuşturucu, kalp ve karaciğer hastalıkları ve intihardı. Ancak hem federal hem de eyalet düzeyinde, ABD hükümeti bu krizleri hafifletmek için çok az şey yaptı; aksine, sağcı demagoglar sağlık hizmetlerini kısıtlayarak durumu aktif olarak daha da kötüleştirdi.
Örneklerden biri, 2021’de 2020’ye kıyasla yüzde 40 ve 2019’a kıyasla neredeyse yüzde 60 artan anne ölümleri.
Herkesi kapsayan bir sosyal güvenlik sisteminin olmaması ana nedenlerden biri.
Matematik basit: Hükümetler sağlık ve tıbba öncelik verdiğinde daha uzun yaşıyoruz. ABD ile karşılaştırılabilir on ülkeye bakarsanız, hepsinde ortalama yaşam süresinin daha yüksek olduğunu ve hepsinin devlet tarafından finanse edilen sağlık sigortasına sahip olduğunu görürsünüz.
Amerika Birleşik Devletleri’nde ortalama yaşam süresini artırmanın anahtarı, sağlık hizmetlerini daha uygun fiyatlı ve erişilebilir hale getirmektir.
ABD sağlık sisteminin mükemmel olduğu bir grup zaten var: Bunu karşılayabilen zengin ve güçlüler. Harvard’da yapılan bir araştırmaya göre, en zengin Amerikalılar en yoksullardan on yıldan fazla daha uzun yaşamakta.
Politikacılar da yaşlanıyor: Şu anda ABD tarihteki en yaşlı ikinci Senato’ya ve en yaşlı üçüncü Temsilciler Meclisi’ne sahip. Görevdeki başkan 2024 yılında yeni bir en yaşlı başkan rekoru kırabilir.
Hazırlayan: Semra Çelik
İNGİLTERE’DE DURUM
İngiltere’de zengin ve fakir arasında bir uçurum var olmakla kalmıyor, bu fark sağlıklı bir yaşam beklentisini de büyük ölçüde etkiliyor. Birleşik Krallık’ın en yoksul bölgelerinde doğanlar, en zengin bölgelerde doğanlara göre 19 yıla kadar daha az sağlıklı yaşama ihtimaliyle karşı karşıya kalabilmekte.
En yoksul bölgelerde yaşayan erkekler sadece 52,2 yıl sağlıklı bir yaşam sürmeyi beklerken, en zengin bölgelerde yaşayanlar ortalama 70,5 yıl sağlıklı yaşayabilmektedir. Kadınlar için bu süre 52,4 ve 71,3 yıl.
En yoksul yerlerdeki kadınlar için beklenen yaşam süresi, en zengin yerdekilere kıyasla 6,9 yıl daha düşük. En yoksul bölgelerdeki erkeklerin beklenen yaşam süresi 9 yıl daha kısa.
ALMANYA: YOKSULLAR GENÇ ÖLÜR
Almanya’da yoksulla zengin arasındaki uçurum gittikçe derinleşiyor. Bu durum ömrün kısalmasına ve yoksulların erken ölmesine neden oluyor. Mide kanseri, şeker hastalığı, dolaşım bozuklukları, kalp yetersizliği ve psikolojik rahatsızlıklardan en fazla etkilenenler toplumsal olarak dezavantajlı durumda olan insanlar. Yoksul kadınlar arasında şeker hastalığının giderek yaygınlaştığı, aynı kesime mensup erkeklere göre hastalığa yakalananların oranının üç kat fazla olduğu belirlendi. Yoksul katmanların kadın ve erkekleri zenginlere göre çok sık ve kronik hastalanırken, kadınların hastalık riskleri çok daha yüksek. Hastalık riski doğal olarak erken ölümleri de gündeme getiriyor.
