23 Şubat’ta yapılacak erken genel seçimlere bir aydan az bir süre kalırken, partiler tarafından ilan edilen seçim programlarının çoğunda zenginleri daha zengin, yoksulların daha yoksul yapacak hedefler dikkat çekiyor.
Almanya gibi Avrupa’nın en zengin ülkesinde milyonlarca insan yoksulluk koşulları altında yaşamını sürdürmenin mücadelesini verirken, bir grup azınlık ise sürekli zenginleşiyor. Oxfam tarafından kısa bir süre önce yayınlanan raporda 2024 yılında milyarderlerin sayısına 9 yeni isim eklenerek 130’a yükseldi. Almanya dünyada en çok milyardere sahip dördüncü ülke.
Buna rağmen seçim kampanyası sırasında artan sosyal eşitsizliklerden çok göçmenler, mülteciler ve Ukrayna’ya askeri destek üzerinden sürdürülen silahlanma tartışmaları damgasını vuruyor. Seçimler dolayısıyla sokaklara asılan afişlerin çoğu da bu yönde. Emekliler, yoksullar, düşük ücretli işlerde çalışan emekçiler ve işçilerin durumunun değişeceğine dair somut taleplerin sayısı oldukça sınırlı. En somut olan SPD, Sol Parti, Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) tarafından gündeme getirilen saat başı asgari ücretin 15 euroya çıkarılması. Seçimlere katılan ve meclise girme olasılığı bulunan yedi partinin ilan ettiği seçim programları üzerinde yapılan analizlerde özellikle siyasi yelpazenin sağında bulunan FDP, CDU/CSU ve AfD’nin seçim programlarının zenginleri daha zengin etme üzerine inşa edildiği net olarak görülebiliyor.
Süddeutsche Zeitung’un Mannheim’deki Avrupa Ekonomi Araştırmalar Merkezi (ZEW) işbirliğiyle partilerin ekonomi ve vergi programları üzerinde yapılan incelemede partilerin yoksullardan çok orta sınıfları ve zenginleri düşündüğü net olarak görülebiliyor. AfD, CDU/CSU ve FDP’nin zenginlerden alınan Dayanışma Vergisini kaldırmak istemesi de doğal olarak en çok kazananların işine yarıyor.
SPD’NİN PLANI ORTA SINIFA YARIYOR
İşbaşındaki hükümetin büyük ortağı SPD tarafından düşük gelire sahip emekçilerin eline daha fazla para geçmesi için asgari ücretin 12,85 eurodan 15 euroya çıkarılması genel olarak olumlu karşılanıyor. Ancak bu genel olarak gelirlerde eşit bir artışa yol açmıyor. ZEW tarafından yapılan hesaplamaya göre SPD’nin vergi düzenlemeleri çok kazanandan daha az vergi alınması üzerine kurulu. Yıllık brüt geliri 250 bin ila 2 milyon euro arasında olanlar bunun dışında.
ZEW’in hesaplamalarına göre, SPD’nin olanında yıllık brüt geliri 20.000 ila 30.000 euro arasında olan haneler için yılda yaklaşık 700 euro daha fazla gelire sahip olurken, brüt 80.000 ila 100.000 Euro kazananlar 1400 Euro daha fazla gelire sahip oluyor. Eğilim sadece yüksek gelirlerde tersine dönüyor: şu anda 250.000 avro veya daha fazla kazananlar daha az değil, daha fazla gelir vergisi ödeyecek ve 9.000 euro daha az gelire sahip olacaklar.
Benzer bir durum Yeşiller için de geçerli. Yeşiller’in vergi planlarının hayata geçmesi durumunda asıl kazançlı çıkacaklar yıllık brüt geliri 30 bin ile 55 bin euro gelire sahip olanlar olacak.
BSW ÇOK KAZANANDAN YÜKSEK VERGİYE MESAFELİ
Yeni kurulan BSW’nin vergi planları da çok farklı değil. SPD ve Yeşiller’e göre yıllık brüt geliri 250 binin üzerinde olanlar yüzde 3,4-3,8 daha az gelire sahip olurken, bu oran BSW’de yüzde 2,2. Keza yıllık geliri 20-55 bin arasında olanların gelirindeki artış daha düşük. Böylece Wagenknecht’in her fırsatta dile getirdiği fazla kazananlardan daha fazla vergi alınması söyleminin, iktidara geldiğinde gerçekleşme olasılığı bulunmuyor.
Bu konuda Sol Parti (Die Linke) ise daha olumlu görünüyor. Hesaplamalara göre Sol Parti’nin vergi programının hayat bulması durumunda yıllık brüt geliri 250 binden fazla olanların yıllık gelirlerinde yüzde 27’lik bir azalma olacak. Buna karşın yıllık geliri 1-1000 euro olanların yüzde 29,7, 1001-20 bin arasında olanların yüzde 12,4 artacak. Program az kazananların gelirinin arttığı, çok kazananların ise çok vergi ödediği bir sistem üzerine kurulu.
SERMAYEYE VERGİ KIYAĞI YOLDA
Merkez sağ CDU’dan başlayarak aşırı sağdaki AfD’ye kadar uzanan yelpazede ise vergiler tamamen zenginlerin daha zengin olması üzerine planlanıyor. CDU tarafından hazırlanan programda yıllık geliri 1-20.000 euro arasında olanların geliri yüzde 0,1 artarken, yıllık geliri 150 bin ila 250 bin euro arasında olanların yüzde 4,4, 250 bin ila 2 milyon euro arasında olanların ise yüzde 5,1 artıyor. Adeta az kazananlar cezalandırılarak, az kazananların az, çok kazananların çok vergiden muaf tutulduğu bir program söz konusu.
CDU’nun programında başka bir değişle yıllık brüt kazancı 55.000 ila 100.000 euro arasında olan hanelerin sırasıyla yaklaşık 900 ve 1.500 euroluk fazla gelire sahip olması anlamına geliyor. Yılda 250.000 eurodan fazla kazananlar ise CDU’nun hükümet olması durumunda yılda 13.000 euro daha fazla gelire sahip olabilirler.
Bu konuda liberal FDP’nin programı CDU’dan bir adım daha önde. FDP’nin programına göre en zenginler yılda 21 bin euro daha fazla gelire sahip oluyor. Bir diğer önemli fark ise yıllık brüt geliri 1-10.000 bine euro arasında olanlar yüzde 2,1; 10.001-20.000 arasında olanlar ise 0,2 daha az gelire sahip olacaklar. En kârlı çıkanlar ise yıllık geliri 100 bin üzerine olanlar.
Seçimlerden CDU/CSU’nun birinci çıkarak bir koalisyon hükümeti kuracağı gözönünde bulundurulduğunda, muhtemel koalisyon ortaklarının programlarına bakıldığında emekçileri ekonomik olarak zor bir dönemin beklediği ve var olan sosyal adaletsizliğin daha da derinleşeceği anlaşılıyor. (YH)
AfD’NİN TEMEL HEDEFİ YOKSULLARI DEĞİL ZENGİNLERİ KORUMAK
Partilerin programlarındaki ekonomi ve vergi konulu vaatleri üzerinden ZEW tarafından yapılan hesaplamada en dikkat çekici noktalardan birisi de aşırı sağcı AfD’nin programında yer alanlar. Görünürde ekonomik sorunlarla boğuşan “Almanların sesi” gibi görünen bu ırkçı partinin diğer partilerden daha radikal şekilde sermayeyi koruduğu programında bir kez daha görülüyor. İşsizlik parasına ve sosyal yardıma karşı çıkan ırkçı parti, yıllık brüt geliri 1 ila 30 bin euro arasında olanların durumunda ciddi bir iyileştirme vaat etmiyor. Ancak yıllık brüt geliri 100 bin euronun üzerinden olanlara yüzde 6,7 ile yüzde 7,7 arasında daha fazla gelir öngörüyor.
Ayda brüt 20.000 euro kazanan haneler yılda fazladan 20.000 euro gelire sahip olabilirler. ZEW’in hesaplamasına göre AfD’nin ayda 2.000 eurodan az kazanan gruba sunduğu hiçbir şey yok. Bu grupta yer alanların çoğu ekonomideki sorunlar nedeniyle diğer partilere tepki göstererek AfD’yi seçenek olarak görüyor. Ancak bu grupta olanlar AfD’nin programı gerçekleştiği takdirde yılda sadece 28 daha fazla gelire sahip olabilecekler.
AfD “çocuklu aileleri destekleme” adına yıllık geliri 80.000 euro olan orta sınıf aileler için, yıllık geliri 60.000 euro olan alt orta sınıfta olanlara kıyasla çok daha fazla destekliyor.
Genel olarak Sol Parti düşük gelirli ailelerin desteklenmesini öne çıkarırken, AfD, orta üst gelir grubunda olan aileleri desteklemeye öncelik veriyor. (YH)
