Almanya genelinde 1 Haziran’dan itibaren, enflasyon ve hayat pahalılığı nedeniyle vatandaşların yükünü azaltma adına federal hükümet tarafından karar altına alınan “destek paketi” çerçevesinde şehir içi ve şehirler arası ulaşım için aylık 9 euroluk bilet uygulaması günümüz koşullarında toplu taşımanın ücretsiz olmasının imkansız olmadığını ortaya koyuyor. Bu nedenle, özellikle yoksullar için büyük bir yük olan toplu taşımanın ucuz, belki de ücretsiz hale getirilmesi önemli olacak. Yapılan pek çok araştırmada toplu taşımanın ücretsiz olması durumunda araç sahiplerinin azımsanamayacak bir bölümünün araçlarını trafiğe çıkarmayacakları öngörülüyor.
Federal Ulaştırma Bakanlığı tarafından verilen bilgiye göre, iki hafta içinde aboneler dışında 16 milyon adet 9 Euroluk bilet satıldı. Rakamın aşamalı olarak 30 milyona çıkacağı tahmin ediliyor. Bu da, toplu taşımanın ucuzlatılması durumunda ilginin beklenenden fazla olacağı anlamına geliyor.
ÜCRETSİZ ULAŞIM NASIL FİNANSE EDİLEBİLİR?
Çevre kirliliğine karşı özel araç kullananları toplu taşıma araçlarını kullanmaya teşvik etmek için toplu taşıma araçlarının ücretsiz hale getirilmesi önerisi daha önce de yapılmış ve geniş tartışmalara yol açmıştı. Tartışmalarda önerinin iyi olduğu, ancak nasıl finanse edileceğine dair sorular yöneltilmşiti. Asıl yükün yerel belediyelerin üzerine yıkılacağı, dolayısıyla merkezi hükümetin bunu karşılaması gerektiği dile getiriliyot. Örneğin Hamburg için yapılan hesaplamalara göre, bilet satışından 830 milyon euro gelir elde ediliyor. Toplu taşımanın ücretsiz yapılması durumunda bu miktarın kim tarafından karşılanacağı sorusuna yanıt olarak işaret edilen en önemli adreslerden birisi otomobil tekelleri tarafından kurulacak bir fonun bunu karşılaması oldu. Basında yer alan haberlere göre, dizel araç kullanımı nedeniyle devletin her yıl 7.8 milyar euro kaybettiği belirtiliyor. Bu miktarın toplu taşımanın sübvanse edilmesi yönünde kullanılması durumunda bile toplu taşımanın oldukça ucuzlayacağı ifade ediliyor. Alman Ulaşım İşverenleri Birliği (VDV) tarafından yapılan hesaplamalara göre Almanya’da yakın mesafede toplu taşımanın ücretsiz olması için yılda 12 milyar euroya ihtiyaç var. Nitekim 9 euroluk bilet için ayrılan 2,5 milyar euro ile üç ay için bu olanaklı hale getirildi.
Yaklaşık üç haftalık uygulama altyapı için ek yatırımların yapılması gerektiğini de ortaya koydu. Yolcu kapasitesi artacağı için otobüs, tramvay ve tren sayısının artırılması ve altyapının güçlendirilmesi için de başlangıçta ek bir bütçeye ihtiyaç duyuluyor. Özellikle, toplu taşımadan kâr eden ve bütçelerini bu sayede denkleştiren belediyelerin, daha zor duruma düşmemesi için de ek gelir olanakları elde etmesi gerekiyor.
NÜRNBERG’DE UCUZ TOPLU TAŞIMA KAMPANYASI
Ucuz toplu taşıma talebiyle Bavyera eyaletinin ikinci büyük kenti olan Nürnberg’de başlatılan imza kampanyası çerçevesinde 18 bin imza toplandı. Her gün için 1 eurodan yola çıkan Nürnberg halk inisiyatifi halktan büyük destek gördü. Meclisi’ndeki Sol Parti grubu tarafından da aktif olarak sürdürülen ve başarıyla sonuçlanan kampanya konusunda şimdi gözler 8 Temmuz’da kadar yapılması gereken meclis oturumunda. “Merkur.de”de yer alan haberde belediye temsilcisi Michael Ruf, toplanan imzaları kısa sürede incelemelerinin zor olacağını belirterek, bunun için muhtemelen 8 Temmuz’da olağanüstü bir oturum yapılması gerektiğini ifade etti.
Aynı oturumda sadece 365 euroluk bilet için değil aynı zamanda Nürnberg ve çevresini kapsayan bölgede toplu taşıma fiyatlarının artırılıp artırılmayacağına da karar verilecek.
Fiyat artışı için mecliste oy birliği gerekiyor. Bir meclis üyesinin veto hakkını kullanması durumunda zam yapılamıyor.
Nürnberg Belediye Başkanı Marcus König (CSU) iki yıl önce Sol Parti grubu üyes Titus Schüller ile yaptığı görüşmede, Nürnberg’in yılda 365 euro bilet uygulamasını hayata geçirecek ilk kent olacağının sözünü vermişti. Sözünde durup durmayacağının zamanı geldi. 9 euroluk bilet uygulaması, Nürnberg’in bu adımı atması gerektiği yönündeki beklentileri arttırdı. König’in sözünde durması durumunda Nürnberg’de vatandaşlar 2023’de günlüğü 1 eurodan toplu taşıma araçlarını kullanabilecek. Bu durumun kısa sürede diğer kentlere de örnek olabileceği tahmin ediliyor.
YOKSULLARA UCUZ BİLET CEZASI!
1 Haziran’dan itibaren yürürlüğe giren ve 31 Ağustos’a kadar devam edecek aylık 9 euroluk bilet uygulamasından gelirlerinden bağımsız olarak toplumun değişik kesimleri yararlanırken, en düşük gelir grubuna sahip Hartz IV yardımı alanların ise işine yaramadı. Birçok eyalette Hartz IV yardımına bağlı olarak öğrencilere verilen aylık bilet parası yetkili daireler tarafından geri talep edilmeye başlandı.
Almanya’da öğrenciler için aylık abonman bileti kentlere göre değişiyor. Örneğin Münih’te 41,40, Erfurt’ta 42,40, Stuttgart’ta 52,52 euro. Hartz IV yardımı alan ailere “Eğtim Yardım Paketi” çerçevesinde verilen öğrenci bileti desteği, 9 euro bileti uygulaması nedeniyle, fazla gelir olarak görüldüğü için eyaletler tarafından geri ödenme talebinde bulunuldu. Bunların başında ise Yeşiller-CDU koalisyon hükümetinin işbaşında olduğu Baden-Württemberg geliyor. Bu durumda örneğin, Stuttgart’ta Hartz IV yardımı alan bir ailenin öğrenci başına 43,52 euro geri ödemede bulunması gerekiyor.
Baden-Württemberg Ekonomi ve Çalışma Bakanlığı, ailelerden kesinti yapıldığını doğruladı.
Konunun basında yer alması üzerine Federal Çalışma Bakanı Hubertus Heil, öğrencilere eğitim destek paketinin eyaletler ve kentlerin yetkisi dahilinde olduğunu belirterek, eyaletlere 9 euro bilet uygulaması nedeniyle kesintinin yapılmaması ya da geri ödemenin talep edilmemesi çağrısında bulundu. Bakanın çağrısından sonra Aşağı Saksonya eyaleti, Hartz IV yardımı alan ailelerden geri ödeme talebinde bulunmayacağını duyurdu. Yine Brandenburg, Sachsen-Anhalt ve Schleswig-Holstein eyaletleri de geri ödeme talebinde bulunmayacaklarını açıkladılar.
Yardımları doğrudan aktaran Jobcenter ise kesintinin merkezi olmadığını, yerel düzeyde somut duruma göre karar verildiğini ifade etti. Dolayısıyla genel olarak verilen yardımların geri alınmamasının önünü kapatmadı. (YH)
