Alman ekonomisi yılın ilk çeyreğini yüzde 2,2 küçüldü. Ekonominin iki çeyrek dönem arka arkaya daralması üzerine Almanya resmen ekonomik krize girdi. Ekonomi uzmanları ikinci çeyrekte ekonomik daralmanın daha yüksek oranda olmasını bekliyorlar. Federal hükümet 2020 genelinde yüzde 6,3 daralma beklerken DIHK, en azından yüzde 10 daralma bekliyor.
Aralık ve ocak başında açıklanan ekonomik büyüme tahminleri ‘tuz buz’ oldu. Federal Merkez Bankası aralık ayında 2020 büyüme oranını yüzde 1,6 olarak açıklamış, Federal Hükümet ise ocak ayında bu oranın yüzde 1,1 olmasını beklediklerini açıklamıştı. Ülkenin diğer önde gelen ekonomi araştırma enstitülerinin tahminleri yüzde 1,1 – 1,4 arası değişiyordu.
Federal İstatistik Dairesi DESTATIS, 15 Mayıs günü yayınladığı ilk çeyrek raporunda yılın ilk ayındaki gelişmelerin normal olduğunu mart ayında ise olağanüstü bir çöküş yaşandığını ortaya konuldu. Buna göre Alman ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 2,2 küçüldü. Avro bölgesinin diğer önemli ülkeleri Fransa, İtalya ve İspanya’da ekonomik daralmanın ilk çeyrekte yüzde 5’ten daha fazla olduğuna dikkat çeken DESTATIS, avro ülkeleri arasındaki etkileşimin sonuçlarının ikinci çeyrekte daha bariz ortaya çıkmasını beklediklerini de sözlerine eklediler.
İMALAT SANAYİSİ ve DIŞ TİCARET ÇÖKTÜ
Ocak ve şubat aylarında görece normal şartlarda gelişen genel imalat sanayisinde daralmanın mart ayında yüzde 9,2 olduğunu bildirilen raporda, “enerji üretimini ve inşaat sektörünü bir kenara koyduğumuzda ekonomik daralmanın yüzde 11,6 olduğunu görmekteyiz” denildi. Mart ayında kısa çalışmaya geçiş olduğunu hatırlatan istatistikçiler, “Otomobil sektöründe mart ayında bir önceki aya göre yüzde 30’dan fazla gerileme oldu” dediler.
Enerji üretiminde yüzde 6,4’lük gerilemenin de ülkedeki genel daralmayla bağlantısına dikkat çekilirken, “İnşaat sektöründe ise yüzde 1,8 oranında bir büyüme yaşandı” denildi. Perakende satışta genel ciro yüzde 4 düşerken mağazaların kapanması sonucu tekstil, giyim, ayakkabı ve deri ürünlerinde ciro yüzde 51,1
Mart ayında dış ticaretin de olağanüstü olumsuz etkilendiğine dikkat çekilen raporda, ihracatın yüzde 11,8, ithalatın ise yüzde 5,1 gerilediği bildirildi.
Mart ayında Almanya’daki ağır vasıta trafiğinin bir önceki aya oranla yüzde 6, Nisan ayında ise yine bir önceki aya oranla yüzde 11 gerilediğine dikkat çekilen açıklamada, “Bu ekonomik daralmanın hızla devam edeceğini gösteriyor” görüşü savunuldu.
DARALMANIN BOYUTU NE OLACAK?
İlk çeyreğin sonuçlarının ortaya konulmasından sonra ise gözler ikinci çeyreğe çevrildi. Buradaki en büyük soru ise ekonomik çöküşün ‘V’ mi yoksa ‘U’ şeklinde olacağı. Federal hükümet ‘V’ çöküşünden, yani hızlı düşüş ve hızlı yükselişten hareket ediyor. Buna göre yılın üçüncü çeyreğinde ekonomi yeniden büyümeye başlayacak. Hükümetin 2021 yılı için yüzde 5,2 büyüme beklemesi ekonominin ancak 2022 yılında eski, yani kriz öncesi düzeye çıkacağı anlamına geliyor.
Alman Ticaret ve Sanayi Odası (DIHK) Başkanı Eric Schweitzer, Salı günü düzenlediği bir video konferansında hükümet kadar optimist olmadıklarını ifade etti. Özellikle ikinci çeyrekte “felaket” yaşanmasını beklediklerini söyleyen Schweitzer, DIHK tarafından yapılan ankette üye işletmelerin yüzde 80’inin “ciddi düzeyde ciro gerilemesi ve talep düşüşü” beklediklerine vurgu yaptı. 2020 yılında ekonomik daralmanın en azından yüzde 10 olmasını beklediklerini söyleyen Schweitzer, orta ölçekli firmalarda istihdamın yüzde 25’i ve sanayi de ise yüzde 50’sinin ihracata endeksli olduğunu belirtti. “Bu yıl sonuna kadar ihracatın yüzde 15 dolayında gerilemesini bekliyoruz” diye konuşan Schweitzer, işsizliğin artmasını beklediklerini de ifade etti.
SONBAHARDA İFLASLAR ARTACAK
Almanya’nın en tanınmış iflas müdürü Lucas Flöther, yıl sonuna doğru yoğun iflaslar yaşanacağını söyledi. 13 Mayıs günü Münih Ekonomi Gazetecileri Kulübü’nün düzenlediği video konferansına katılan Flöther, havayolu şirketleri arasında ciddi bir konsolidasyon yaşanacağı söyledi. Birçok küçük şirketin ve bazı büyüklerin piyasadan yok olacağını söyleyen Flöther, otomobil yan sanayisinde korona öncesi de ‘zombi’ (‘yaşayan ölü’) şirketlerin olduğunu ve bunların devletin vereceği yardımlarla da ayakta kalamayacağını belirtti. Flöther’e göre son haftalarda başlayan iflas başvuruları özellikle sonbahar aylarında artacak.
“SON KRİZDEN DAHA KÖTÜ”
İçinde bulunduğumuz krizin son krizden daha kötü olduğunu söyleyen Flöther, “Son krizde belirli alanlar etkileniyordu. Bu kez bütün sektörler krizin etkisi altında. Son etapta nasıl bir tablo ile karşılaşacağımızı biz de bilmiyoruz” dedi.
Batma tehlikesi altındaki birçok şirkete düşük faizli kredi verilmesinin iflası uzattığını söyleyen Flöther, “Zaten hükümette iflası geciktirmeme üzerine yasayı yumuşattı ve şirketlere eylül ayına kadar süre tanıdı. Diş doktoruna bugün veya birkaç ay sonra gitmeniz gerekli tedaviyi değiştirmez. Acıyı belki bugün daha az ama ileri tarihte çok daha fazla çekeceğinizi bilirsiniz. Bu nedenle iflasları ertelemenin pek işe yarayacağını sanmıyorum” dedi.
“HASTA HAYVANLAR ÖLECEK VE YENİLECEK”
Gazetecilerin, “iflas edecek şirketleri takip eden yatırım fonları veya fırsat kollayan Çinli yatırımcılar devreye girdiklerinde ne yapıyorsunuz. Alman orta ölçekli firmaların tasfiyesini engel oluyor musunuz” sorusuna Flöther’in yanıtı ilginç oldu: “Biz iflası düzenlemekle görevliyiz. Şirketin sağlıklı bölümlerini kim en fazla verirse ona satarız. Biz sadece alacaklıları, bunlarda genelde bankalar olur, düşünürüz. İşletme sahibinin çıkarları veya işyerleri bizi ilgilendirmez” dedi.
Hükümetin iflası geciktirmeme yasasını en fazla 2021 Mart ayına kadar uzatacağını düşündüğünü söyleyen Flöther, “En geç ondan sonra hasta hayvanlar ölecek ve diğerleri tarafından yenilecek” dedi.
OTOMOTİV SANAYİSİNDE İŞÇİLER İÇİN ZOR DÖNEM
Alman Otomobil Üreticileri Birliği VDA, otomobil yan sanayisinde işletmelerin onda birinde işten atmaların başladığını açıkladı. VDA tarafından yapılan ankete yakın zamanda şirketlerin üçte ikisi kriz nedeniyle işten çıkarmalara başlayabilir. Birçok şirketin durumunun iyi olmadığı belirtilen açıklamada, “Eğer devlet yardımları acilen gelmezse durum çok daha kötüleşebilir” denildi.
Ankete katılan 132 şirkette 12 bin 500 işyerinin uçurum kıyısında olduğu belirtilen açıklamada, söz konusu şirketlerde toplam 187 bin işçinin çalıştığı bildirildi.
“Şartların aynı kalması durumunda işletmelerin yüzde 39’unun Haziran sonuna kadar personel azaltacaklar” denilen açıklamada, “Temmuz sonuna kadar bu oran yüzde 65’e çıkacak denildi.
İşten atmaların şuan şirketlerin onda birinde devam ettiği bildirilirken, “Otomotiv yan sanayisindeki şirketlerin beşte üçünde benzeri planların hazır bekletildiği açıklandı. Bu şirketlerden bazıları yüzde 40’a varan düzeyde işten atmalar yaşanacağı da açıklamada yer aldı.
DÖNÜŞÜM BASKISI ARTIYOR
Yan sanayi üzerinde elektro mobilizasyon ve dijitalleşmeyle ciddi bir dönüşüm baskısının oluştuğu bildirilen açıklamada, “Eğer devlet hızlı ve otomobil piyasasında talebi etkili düzeyde artırmazsa Almanya’nın kilit sanayisinde yoğun bir şekilde işyeri kaybı yaşanacağı gibi ülkenin ekonomik altyapısı da zarar görecek. Bundan en fazla orta ölçekli işletmeler etkilenecek” denildi.
Aşağı Saksonya, Bavyera ve Baden Württemberg eyaletlerinin başbakanları ve otomobil tekellerinin şefleri bir süredir federal hükümete yeni araç satın alacaklara teşvik verilmesini talep ediyorlar. Otomobil lobisinin önerileri 6 bin ila 10 bin avro arası değişiyor.
Son haftalarda BMW ve VW tekellerinin şefleri sadece otomobil sanayisi için teşvik primi talep etmek yerine, “ülke ekonomisini canlandıracak sanayi dallarına yardım edilmeli” söylemine başvuruyorlar.
Veritas/Hanau
Dünya genelinde 4400 işçisi olan Veritas şirketi Nisan sonunda Hanau’da iflas başvurusunda bulundu. Otomobil şirketleri için hortum, boru, hava sirkülasyon sistemleri ve conta üreten şirketin korona öncesi ekonomik sıkıntılar içinde olduğu belirtilirken, “salgınla birlikte otomobil üretiminin durması son darbeyi vurdu” denildi. Merkezi Hanau yakınlarındaki Gelnhausen’de olan şirket bir süredir alıcı aranıyordu. 1849 yılında kurulan şirketin Almanya’nın en eski kauçuk işlemecisi olduğu da bildirildi.
Flabeg/Nürnberg
Merkezi Nürnberg’de bulunan Flabeg Grubu, 12 Mayıs günü iflas başvurusunda bulundu. Almanya’nın yanı sıra Brezilya, Çin ve Fransa’da üretim yapan grubun bünyesinde 1300 işçi çalışıyor. Otomobil aynaları alanında dünya çapında önde gelen firmalar arasında olan Flabeg Grubu, geçtiğimiz yaz makineleri yenileyerek kapasiteyi artırma ve AR-GE çalışmaları için 11,8 milyon avro yatırım yapmıştı. 1882 yılında Fürth’te cam üreticisi olarak kurulan şirket bölgenin en eski şirketleri arasında yer alıyor.
Finoba/Kassel
Üç yıl önce iflas edilmekten son anda kurtarılan otomotiv tedarikçisi Finoba, tekrar iflas mahkemesine başvurdu. Finoba’nın müdürü şirketin korona salgını nedeniyle siparişlerinde düşüş yaşadığını bildirirken, iflas müdürü olarak atanan Danko ise üç yıl önce Çinli Sinomach grubu tarafından devralın şirketin uzun süredir krizden çıkamadığını ve ana şirketin de artık ek kaynak sağlamak istemediğini söyledi. Nisan ayından bu yana işçilerin yüzde 80’inin kısa çalışmada olduğunu belirten müdür, geri kalanların ücretleri karşılayabiliyoruz” dedi. Finoba’da 460 işçi çalışıyor. (YH)
