Almanya’da evsizlerin sayısı geçtiğimiz yıl neredeyse yüzde 60 oranında arttı. 2021 yılında yaklaşık 383 bin kişi evsizken bu sayı 2022 yılımda yaklaşık 607 bine çıktı. Bu durum kısmen Ukrayna ve diğer ülkelerden gelen mültecilerin sayısındaki artıştan kaynaklanıyor, zira mülteci yurtlarında yaşayan herkes resmi olarak evsiz sayılıyor.
“Evsizlere Yardım için Federal Çalışma Grubu”nun (“Bundesarbeitsgemeinschaft Wohnungslosenhilfe” = “BAGW”) 8-11 Kasım günleri arasında Berlin’de düzenlediği ulusal konferansının açılışında evsizlikle ilgili rapor sunuldu. Buna göre, evsizlerin sayısı geçen yıl 383 binden yaklaşık 607 bine yükseldi. Bu da 2022 yılında bir önceki yıla kıyasla yaklaşık yüzde 60 daha fazla insanın evsiz olduğu anlamına geliyor.
Almanya’daki acil barınma yardım hizmetleri ve tesislerinin ulusal çatı kuruluşu olan BAGW’nin raporu Almanya’daki gerçek evsizliği hesaplamak için çeşitli istatistikler ve sayımlar temelinde her yıl gerçekleştirdiği bir ekstrapolasyonun* sonucudur.
50 BİN SOKAKTA YAŞIYOR!
Federal İstatistik Dairesi sadece belirli bir tarihte kurumsal olarak barındırılan evsizlerin sayısını hesaplamakta, ancak kaç kişinin arkadaşlarının veya tanıdıklarının yanında kaldığı ve kaç kişinin tamamen evsiz olduğu konusunda herhangi bir açıklama yapmamaktadır. BAGW’nin tahminlerine göre 2022 yılında 607 bin evsizin yaklaşık 50 bini sokaklarda yaşıyordu.
BAGW’ye göre evsizlikteki artış aynı zamanda yüksek sayıdaki mültecilerden de kaynaklanıyor. Diğer şeylerin yanı sıra, birçok Ukraynalı gibi mülteci barınaklarında yaşayan insanlar da evsiz olarak kabul ediliyor. Ancak evsizlerin sayısındaki artış sadece geçen yıl mültecilerin artmasından kaynaklanmıyor. Bu durum neredeyse yüzde 60’lık hızlı artışı kısmen açıklasa da birkaç yıldır gözlemlenen istikrarlı artışı açıklamıyor.
GÖÇMENLER DAHA FAZLA EVSİZ KALIYOR
Kökene bağlı olarak evsizlik istatistiklerinde belirgin farklılıklar görülüyor. Örneğin, Alman vatandaşlığına sahip kişiler arasında evsizlik yüzde 5 oranında artarken, Alman vatandaşlığına sahip olmayan kişiler arasında evsizlik yüzde 118 oranında arttı.
Alman evsizler arasında bekar hanelerin oranı yüzde 58 ile önemli ölçüde daha yüksekken, Alman olmayan evsizler arasında bu oran sadece(!) yüzde 27 dolayında. Bu, Alman vatandaşı olmayan kişiler arasındaki evsizliğin daha az sayıda bekarı ve daha fazla aileyi etkilediği anlamına geliyor.
Evsiz çocuk ve gençlerin sayısı da Alman olmayanlar arasında daha yüksek. Toplamda çocuklar ve gençler evsizlerin yüzde 26’sını oluşturmakta. Ancak Alman evsizler arasında reşit olmayanların oranı yüzde 9 iken, Alman vatandaşı olmayan çocuk ve gençler arasında bu oran yüzde 34 dolayında.
EVSİZLİK NEDENLERİ: İŞTEN ÇIKARILMA VE GÖÇ
Evsizliğin nedenleri de farklılık göstermekte: Alman vatandaşı olmayan ve evsizliğe maruz kalan kişiler genellikle ülkelerinden kaçmak zorunda oldukları için bu durumdalar. Bunların çoğunun Almanya’da hiçbir zaman bir evleri olmamış.
Evsiz kalan Almanlarda ise vakaların yüzde 57’sinde ev sözleşmelerinin iptal edilmesi nedeniyle bu durum yaşanmakta. Vakaların yüzde 21’inde neden olarak kira ve enerji borçları gösterilirken, yüzde 20’sinde yaşam ortamındaki anlaşmazlıklar, yüzde 16’sında ise ayrılık ya da boşanma geliyor.
KONUT SIKINTISI VE FİYAT ARTIŞLARI
BAGW Genel Müdürü Werena Rosenke, evsizlikteki artışı şöyle açıklıyor: “Enflasyon, artan maliyetler ve yükselen kiralar Almanya’daki düşük gelirli haneler üzerinde bir yük oluşturuyor. Bu durum (enerji) yoksulluğuna, kira borçlarına ve konut kaybına yol açıyor.”
Rosenke’ye göre bu faktörler, Almanya’da uygun fiyatlı konut eksikliğinin yanı sıra, zaten evi olmayan insanların kalacak yer ararken karşılaştıkları önyargılar ve ayrımcılıkla da bir araya geliyor. Ancak asıl sorun uygun fiyatlı konut eksikliği. Rosenke, “Bu nedenle hem Alman hem de Alman olmayan evsizlere kendi ihtiyaçlarına göre yeterli konut sağlanamıyor” diyor. 1990 yılında Almanya genelinde 2 milyon 865 bin sosyal konut bulunurken bu sayı 2022 yılında 1 milyon 85 bine düştü. (YH)
*Ekstrapolasyon nedir: Matematik (ve ekonomide) ekstrapolasyon, bir zaman serisinin gözlemlenen son zaman veya değer noktasının ötesinde, ileriye veya geriye doğru devam ettirilmesi, yani gözlemlenen gelişme eğilimlerine dayalı bir tahmindir.
