16 Nisan’da Türkiye’de yapılacak referandum için ilk oylar yurt dışında ve gümrük kapılarında kullanılmaya başlandı. 27 Mart’tan itibaren başta Almanya, Fransa ve Belçika başta olmak üzere bir çok ülkede oy kullanma işlemi 9 Nisan’a kadar devam edecek. İlk günkü katılıma bakılırsa referanduma katılım oranı seçimlere katılım oranından yüksek olacak.
YÜCEL ÖZDEMİR
Türkiye’de 16 Nisan’da yapılacak Anayasa referandumu için ilk oylar yurt dışında ve gümrük kapılarında kullanılmaya başlandı. Yurt dışında toplam 3 milyona yakın seçmenin sandık başına çağrıldığı referanduma katılımın genel seçimlere göre yükselip yükselmeyeceği merak ediliyor. Yurt dışı oyları için belirleyici olan ülke ise 1,4 milyon oyun bulunduğu Almanya.
13 konsolosluk ya da konsoloslukların kiralamış olduğu fuar alanlarında kurulan sandıklarda 27 Mart sabahı saat 9.00’den itibaren oy kullanma işlemi başladı. En fazla seçmenin olduğu konsolosluklardan biri olan Köln’de sabah erken saatlerinden itibaren konsolosluk önünde toplanan seçmenler, kurulan çadırlarda oylarını kullandılar. Oy kullanma işlemi Alman ve Türk basını tarafından yoğun ilgi gördü.
İMAMLAR YİNE SANDIK BAŞKANI
Hafta içinde Toplam 7 seçim sandığının olduğu Köln’de oy kullanma işlemi akşam saat 21.00’e kadar devam edecek. Hafta sonunda sandık sayısı artırılacak. Sandık başındaki asıl görevliler ise daha önceki seçimlerde olduğu gibi yine DİTİB camilerinde görev yapan imamlar. Bir soru üzerine açıklama yapan Köln Başkonsolosu Hüseyin Emre Engin, “Sandık kurulları beş kişiden oluşuyor. Kanun gereğince iki tanesinin devlet görevlisi olması gerekiyor. Bu eyalette öğretmenlere izin verilmediği için iki diyanet görevlisi sandıkta görevli. Beş kişiden iki kişi Diyanet memuru, üç kişi de siyasi parti temsilcisi” dedi.
Almanya’daki Diyanet imamları, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra muhalifleri izlemek için ajanlık yaptıkları için tartışma konusu olmuştu. Ajanlık yaptığı belirlenen imamların evlerine Alman polisi tarafından operasyon düzenlenmişti.
Yurt dışında kurulan sandıklarda mecliste en çok milletvekili olan üçüncü parti durumundaki HDP’ye ise sandık görevlisi verilmedi. Gerekçe olarak da YSK’nın en çok oy alan üç partinin görevli bulundurabileceği şeklindeki kararı gösterildi.
Buna rağmen HDP ve Hayır kampanyası yürüten örgüt ve kurumlar sandıklarda müşahit olarak görev yapmaya başladılar.
Oy sandıklarının 9 Nisan’a kadar nasıl muhafaza edileceği de en çok tartışılan konular arasında geliyor. Engin oyların korunma işlemi konusunda ise şunları söyledi: “Her akşam sandık kurulunda görevlilerle birlikte dört kilidi olan bir odada oylar muhafaza edilecek. Siyasi parti temsilcileri de muhafaza sırasında hazır bulunacak. Bu nedenle oyların güvenliği konusunda hiç kimsenin bir endişeye kapılmaması gerekiyor” dedi.
OYUMUZUN RENGİNİ SON HAFTA DEĞİŞTİRDİK
Referandumda ilk oy kullanıldığı gün Köln’de sandık başına gidenlerin önemli bir bölümünün orta yaş üzeri olduğu dikkat çekiyordu. Konuştuğumuz seçmenlerin bir bölümü partilere değil Anayasa’ya oy vereceğini ifade ederek, tercihinin daha önce oy verdiği partinin tutumundan farklı olacağının mesajını verdi.
Son haftalarda Türkiye ile Almanya arasında yaşanan gerilimin Almanya’da kullanılacak oylara nasıl etkide bulunacağı da merak edilen konular arasında. Özellikle Erdoğan’ın Almanya’yı nazilikle suçlaması, bu ülkede yaşayan Türkiye kökenlileri de huzursuz etmişti.
Köln yaşayan ve sabahın erken saatlerinden oy kullanmaya gelen Fatma, Ayşe ve Atiye adındaki kadınlar, daha önce Erdoğan’a oy verdiklerini ancak Almanya’ya faşist dediği için son anda kararlarını değiştirerek ‚Hayır‘ oyu verdiklerini gazetemize anlattılar.
AKP’nin Avrupa’daki uzantısı durumundaki Avrupa Türk Demokratlar Birliği (UETD) eski Başkanı Süleyman Çelik de, ’nazi tartışması’nın zarar verdiğini kabul ederek “En kısa zamanda bu tartışmanın bitmesini arzuluyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ve herkese bu tartışmayı bitirmesini öneriyorum. Türkiye’siz Avrupa, Avrupa’sız Türkiye düşünülemez” dedi.
AKP İstanbul Milletvekili ve AKP Yurtdışı Seçim Koordinasyonu Başkanı Mustafa Yeneroğlu da gazetemizin sorusu üzerine Erdoğan’ın Almanya’ya tepkisinin arkasında Almanya’daki miting yasaklamaları olduğunu belirterek, “Benzetmeler Türkiye’de yaşanan acının tezahürü” dedi.
Almanya ve diğer ülkelerde 9 Nisan’a kadar kullanılacak oylar 16 Nisan akşamı Türkiye’de sayılacak.
Genel olarak ilk gün sandık başına gidenlerin sayısında seçimlere göre fazla olması, referanduma katılımın artacağı şeklinde yorumlandı. Yurt dışında 1 Kasım seçimlerine katılım oranı yüzde 45 olarak tespit edilirken, 7 Haziran’da yüzde 36,38 olarak gerçekleşmişti. Almanya’da ise 7 Haziran’da yüzde 34 olan katılım oranı 1 Kasım’da yüzde 40,7’ye ulaşmıştı. (YH)
İlk gün rekoru
Yurtdışı ve temsilciliklerde oy verme işlemi tüm hızıyla sürerken katılımın rekor seviyede olduğu belirtiliyor. AK Parti Yurtdışı Seçim Koordinasyon Merkezi’nden verilen bilgiye göre, Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, Danimarka ve İsviçre’de 38 bin seçmen sandık başına gitti.
1 Kasım seçimlerinde ilk gün sandığa giden yurt dışı seçmen sayısı 10 bin olmuştu. Bu da katılımın önceki döneme göre artacağı şeklinde değerlendirildi. (YH)
