Irkçı terör örgütü NSU tarafından 6 Nisan 2006’da Kassel’de gerçekleştirilen Halit Yozgat cinayeti, diğer cinayetlerden önemli bir farklılık arz ediyor. Bu farklılık Yozgat’ın katledildiği internet kafesinde cinayet sırasında Andreas Temme adında Hessen Eyaleti Anayasayı Koruma Örgütü elemanının hazır bulunmasından kaynaklanıyor. İnternet kafesine kadınlarla mesajlaşmak için gittiğini ileri süren Temme, aslında Yozgat Ailesi’ni yakından tanıyordu. Anne-baba Yozgat verdikleri bütün ifadelerde Temme’yi yakından tanıdıklarını söylemişlerdi. Cinayetin işlenmesinden hemen sonra polise gitme yerine ortalıktan kaybolan Temme, iki hafta sonra ifade vermek üzere polis tarafından çağrılınca, tarihler ve günleri karıştırarak işin içinden çıkmaya çalışmıştı. Ancak kamera görüntüleri ve geride bıraktığı izler cinayet sırasında olay yerinde olduğunu kesinleştirdi. Ne var ki buna rağmen cinayetle bağlantısı bugüne kadar net bir şekilde ortaya çıkmadı. Konuyla ilgili Hessen Eyalet Parlamentosu’nda kutulan NSU Araştırma Komisyonunda yıllarca bunu açığa çıkarmak için çalışmalar yapıldı. 26 Nisan’da açıklanması beklenen rapor ve istihbaratın rolü konusunda NSU Araştırma Komisyonu üyesi Sol Parti eyalet milletvekili Hermann Schaus gazetemizin sorularını yanıtladı.
YÜCEL ÖZDEMİR
Sayın Schaus, uzun süredir Halit Yozgat cinayetini aydınlatmak üzere Eyalet Parlamentosu bünyesinde kurulan komisyonda çalışmalar yürütüyorsunuz. Komisyon kısa bir süre içinde raporunu açıklayacak. Gelinen aşamada komisyonun çalışmaları ne durumda?
Yaklaşık 4 yıl boyunca komisyonda çalışmalar yaptık. 100’den fazla tanık dinledik, 2 bin dosya inceledik. Bu dosyaların bir bölümü gizliydi. Özellikle Hessen’de Neonazi çevreleriyle ilgiliydi bu gizli dosyalar. Bütün bunları bir rapor halinde açıklamanın hazırlıklarını yapıyoruz. Raporun açıklanmasından sonra Hessen Parlamentosu’nda konuya ilgili bir tartışma olacak.
Raporun içeriğinden memnun musunuz?
Hayır. Raporunun taslağı konusunda rahatsızlığımızı açık olarak ifade ettik ve onaylamadığımızı söyledik. Yeşiller Partisi Eyalet Milletvekili Jürgen Frömmrich tarafından formüle edilen taslakta istihbarat örgütü ve soruşturmayı yürüten emniyet görevlilerine eleştiriler var, ancak bize göre çok yetersiz. Bu nedenle kendimiz ayrı bir rapor kamuoyuna açıklayacağız.
İstihbarat örgütünün rolü, özellikle de olay sırasında bulunan Andreas Temme’nin durumu kamuoyunda bir çok kez tartışıldı. NSU Davası’nda da ele alındı. Cinayetle ilgili pek çok belgeyi gördünüz. Sizce istihbarat örgütü elemanı Temme neden olay yerindeydi? Hangi tahminleriniz var?
Bize göre, Temme ileri sürdüğü gibi tesadüfen o gün olay yerinde değildi. Dosyalardaki bilgilere baktığımızda Halit Yozgat cinayetiyle bağlantısının olduğunu söylemek zor. Ancak söyleyebileceğimiz kesin bir şey var, o da yalan ifade verdiğidir. Federal Parlamento Araştırma Komisyonu’na yalan ifade verdiği kesinleşti.
Şu an eyalet başbakan olan, ancak o dönem içişleri bakanlığı koltuğunda oturan Volker Bouffer’in rolü de çok konuşuldu. Siz de komisyonda dinlediniz. Konunun aydınlatılması için yeterince yardımcı oldu mu sizce?
Hessen’de uzun yıllar boyunca mücadele etmek zorunda kaldığımız çok özel bir durumumuz var. Bu da hükümet partileri CDU ve Yeşiller’in sürekli başbakanı korumaya almalarıdır. Muhalefet partileri SPD ve Sol Parti üyeleri olarak sürekli olayın aydınlatılması için sorular yönelttik. Ama hükümet partileri buna karşı çıktı. Yeşiller partisi diğer eyaletlerde ve Federal Parlamento’da olayın aydınlatılması için çalışırken bizde sürekli engel oldu. Sol Parti ve SPD’nin oyuna karşı diğer partiler (CDU, Yeşiller, FDP) hep birlikte hareket ettiler.
Yeşiller başından itibaren cinayetlerin sonuna kadar aydınlatılmasını istiyordu halbuki. Hessen’de neden böyle davranıyor?
Yeşiller, CDU ile koalisyon ortağı olduğu için, resmi daireler söz konusu olduğunda sürekli engel çıkardı ve aydınlatmanın önünde engel oldu.
Yeşiller için hükümette olmak Halit Yozgat cinayetinin aydınlatılmasından daha mı önemli?
Benim edindiğim izlenim Yeşiller, koalisyon anlaşmasına sadık kalmayı, yetkili dairelerin yanlışlarının aydınlatılmasında daha önemli buluyor.
6 Nisan günü Kassel Belediyesi güvenlik gerekçesiyle Halit Yozgat anmasını iptal etti. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
Kabul edilebilecek bir karar değil. Kassel’deki inisiyatiflere, buna rağmen anma etkinliğini yaptıkları için teşekkür ediyorum.
Cinayetlerin aydınlatılması Sol Parti, sol güçler ve antifaşistler için önemli. Dava sona doğru yaklaşıyor. Siz uzun yıllar konuyla ilgilenen birisi olarak, Almanya’nın, Alman partilerinin, yargısının cinayetlerin aydınlatılması için yeterli çaba harcadığına inanıyor musunuz?
Geçmişte olduğu gibi bugün de, müdahil avukatların da ifade ettiği gibi, Federal başsavcılığın tutumunu eleştiriyoruz. Sadece Hessen’den yola çıkarak söyleyecek olursam, cinayetlerin öncesindeki hazırlıkla ilgili çok sayıda belge var. Bu belgeler NSU’nun sadece üç kişiden oluşmadığını, bir Neonazi ağının olduğunu ortaya koyuyor. Maalesef bunlar NSU Davası’nda ele alınmadı. Çünkü Federal başsavcı sürekli başından itibaren NSU’nun ibaret olduğunu savundu. Bu aydınlatmadaki en büyük sorundur. Bu Neonzailerin uluslararası bağlantıları da hukuken henüz incelenebilmiş değil.
Hessen eyaletinden baktığınızda böyle bir ağın olduğunu söylüyorsunuz. Somut olarak üçlü ile yerel destekçileri arasındaki bağı gösteren belgeler var mı? Kassel’de cinayetin işlenmesine birileri yardım etti mi?
Belgelerde açık şekilde Hessen ile Kuzey Ren Vestfalya, Aşağı Saksonya, Thüringen ve Saksonya eyaletlerindeki Neonaziler arasında bir ağın olduğu açık olarak görülüyor. Hessen’de bu konu üzerine yoğun bir çalışma yaptık. Bu nedenle Halit Yozgat’ın, cinayet sırada küçük internet kafede beş kişinin bulunması göz alındığında, ön hazırlık yapılmadan öldürülmesi mümkün değildir. Ani bir kararla cinayetin işlenmesi söz konusu değildir. Kesinlikle bölgenin bilgisini yerelde verenler olmuştur. Bunu da Neonaziler içindekiler verdi. Başka şekilde bu cinayetin işlenebileceğini düşünemiyorum.
