Yeniden birleşmenin bilançosu

İki Almanya’nın birleşmesinin üstünden 28 yıl geçti, işsiz veya çalışmalarına rağmen yoksulların sayısı hem Doğu’da hem Batı’da arttı. Ancak Doğu’da durum çok daha kötü.
İki Almanya’nın birleşmesi sonrası Almanya’da çalışma koşulları önemli ölçüde kötüleşti. 1991-2017 yılları arasında ’normal‘ çalışma koşullarında çalışanların sayısı yüzde 4,4 oranında azalırken, atipik denen kısa süreli sözleşmeler, yarı zamanlı ya da mini işler olarak adlandırılan işlerde istihdam edilenlerin sayısı önemli ölçüde arttı. Ancak, Sol Parti milletvekili Susanne Ferschl’in değerlendirmesine göre, bu konuda da Doğu ile Batı arasında belirgin farklılıklar var.
Ferschl, Federal İstatistik Dairesi’nin istihdam ilişkilerinin gelişimine yönelik mikro sayımının sonuçlarına işaret ederek 1991 yılında tam gün ya da haftada 20 saatten fazla çalışan işçi sayısının 33,5 milyon olduğunu, 2017’de bu sayının yüzde 4,4 azalarak 25,7 milyon’a indiğini belirtti.
Fersch, „28 yıl sonra iki Almanya’nın birleşmesini kutlamak için çok az nedenimiz var. Toplum yukarıdakiler ve aşağıdakiler, zenginler ve yoksullar olarak bölünmüş durumda.“ dedi. Sol Parti milletvekili sigortasız, kısa süreli sözleşmelerle veya düşük ücretlerle çalışan işlerin tüm Almanya’da yaygınlaştığını ancak Doğu’daki etkisinin Batı’dakinden daha fazla olduğunu söyledi.
Atipik işlerde çalışan işçilerin sayısı 1991 ile 2017 arasında yüzde 74 artarak 7,7 milyona yükseldi. Bunlardan 2,5 milyonu geçici olarak istihdam edildi. Haftada 20 saatten az işlerde çalışanların sayısı da yüzde 87,4 oranında artarak 4,7 milyon oldu.
20 saatten fazla çalışılan yarı zamanlı işlerde istihdam edilen kadınların sayısı yüzde 94,3 oranında arttı. İş güçlerini haftada 20 saatten az bir süre için satan kadınların oranı yüzde 69,9 yükseldi. Erkeklerde, haftada 20 saatin üstünde çalışılan yarı zamanlı işlerde çalışanların oranındaki artış yüzde 398 oldu. Bu durumda çalışan erkeklerin sayısı 1991’de 88.000 iken, 2017’de 439.000 idi. 20 saatten az çalışan erkeklerin sayısı 154.000’den 708.000’e yükseldi. Berlin de dahil olmak üzere, doğu Almanya eyaletlerinde toplam çalışan sayısı 1991’den 2017’ye yüzde 18.2 oranında düşerek 6,4 milyona geriledi. Normal istihdam ilişkilerinde (20 saatten fazla yarı zamanlı çalışma dahil) azalma yüzde 23,6 idi.
Doğu Almanya eyaletlerinde birleşmenin ilk yılında 1 milyon iş imha edildi. 1991 yılında 7.852 milyon kişi istihdam edilmişken, 1992’de çalışanların sayısı 6.852 milyona indi. O zamandan beri de Doğu’da çalışanların sayısı altı milyon civarında kaldı.
Ferschl, genel olarak yeniden birleşmenin çalışma yaşamının neoliberal kuralsızlaştırılmasını artırdığını söyledi. Bu durum, 1990’ların başında Doğu Almanlara feci şekilde çarpmış, fakat Batı’yı da korumamıştı.