Rejisör Adnan Köse Roter Maerz (Kızıl Mart) oyununu internet aracılığıyla sanatseverlere sundu. Oyunda 1920 yılında Ruhr Bölgesi’ndeki ayaklanmalar ve sonuçları anlatılıyor.
Bugünkü haliyle Federal Almanya Cumhuriyeti 1920 baharındaki toplumsal olaylar yaşanmasaydı var olamazdı. İlk Alman demokrasisinin, Weimar Cumhuriyeti’nin, tarihsel deneyimleri, daha sonra, Anayasa’nın siyasi eylem için en yüksek kılavuz olarak belirlenmesinde ve böylece burjuva demokrasisinde bireyin haklarının göreli olsa da korunmasında önemli bir rol oynadı. Genç cumhuriyeti savunmak isteyenlerin büyük bir kısmı Ruhr bölgesindeki maden ocaklarında çalışan işçilerdi.
‚Kızıl Mart‘, I. Dünya Savaşı’nda cephede milyonlarca ölümle sarsılan, devlet yetkililerine karşı belirgin bir güvensizlikle, günlük hayatta kalma mücadelesinde genişleyen bir maden yerleşimini gösteriyor. Bu yerleşim, Ruhr Devrimi’nin merkezinde yer alıyor. Olayın ana kahramanı ise burada görev yapan bir papaz. Oyun etkileyici bir şekilde papaz Albert Nienhaus’un adalet ve toplumsal iyileşme için verdiği mücadeleyi anlatıyor.
Mart 1920’de Ruhr bölgesinin tamamında yaklaşık 300 bin işçinin katıldığı ayaklanmalar oldu. Katılanların birçoğu madenciydi, birçoğu Birinci Dünya Savaşı’nda savaşmış ve bu yüzden darbe almıştı. 13 Mart’ta başlangıçta sağcı Kapp darbesine karşı çıktılar. Sol işçi konseylerine katıldılar ve konseylerle birlikte daha iyi çalışma ve yaşam koşulları sağlamak için iktidarı almak üzere harekete geçtiler. Nisan başında Reichswehr birlikleri, Ruhr’daki isyanı bastırıp savaşı bitirdi. Binden fazla insan hayatını kaybetti.
‚Kızıl Mart‘ oyunu, politik olarak istikrarsız dönemlerden birinde verilen özgürlük ve demokrasi mücadelesini anlatıyor. Farklılıklar ne kadar çok olursa olsun zamanımızla paralellikler kurulabilecek bir hikaye ama bugünden bir hikaye değil. 1910-20 yıllarında olanları tarihsel gerçeklere dayalı olarak anlatan bir hikaye.
Rejisör pandemi öncesi oyunu 200 kişilik bir kadro ile sergilemeyi amaçlamıştı, ancak korona salgını bu planı boşa çıkardı. Bu nedenle oyun ‚hibrid‘ şekilde yani canlı performansların yanında film çekimleriyle internette ilk gösterimini yaptı. Kızıl Ruhr Ordusu’nun egemenlerin baskılarına karşı halkla birlikte verdiği mücadelenin yetersiz ve zaman zaman yanlış şekilde anlatıldığı dışında tüm eleştiriler olumluydu.
Oyunla ilgili ayrıntılı bilgi ve gösterim zamanlarını “Roter März – Ein historisches Ruhrgebietsdrama – Roter März – Das Theaterstück – Historisches Ruhrgebietsdrama (roter-maerz.de)” internet sayfasından öğrenebilirsiniz. (YH)
