“Balkan rotası”nın büyük ölçüde örülen telden duvarlar nedeniyle kapanmasıyla birlikte AB’ye ulaşmak isteyen sığınmacılar yönünü bu kez Belarus’a çevirdi. Vizeyle Belarus’a ulaşan sığınmacılar buradan Polonya üzerinden Almanya’ya ulaşmaya çalışıyorlar. Bugüne kadar Polonya-Belarus sınırında 7 sığınmacı hayatını kaybetti. Polonya, Belarus sınırına 400 km’lik telden duvar çekmeye başladı. Belarus yönetimi, tıpkı Türkiye’nin yaptığı gibi sığınmacıları AB’ye karşı baskı aracı olarak kullanmanın politikasını yapıyor.
YÜCEL ÖZDEMİR / Köln
Daha önce Balkanlar üzerinde AB ülkelerine ulaşmak isteyen sığınmacılar, rota üzerindeki ülkeler tarafından çekilen telden duvarlar nedeniyle bir süredir rotalarını Belarus üzerinden Polonya’ya çevirmiş durumda. Suriye, Afganistan, Irak, İran, Yemen başta olmak üzere değişik ülkelerden Belarus’a ulaştıktan sonra Polonya’ya giriş yapmaya çalışanların yedisi hayatını kaybetti. Soğukların başlamasıyla ölüm sayılarının artmasından endişe ediliyor.
Aşırı sağcı Polonya hükümeti ise sert önlemler peşinde. Ancak ülkede sığınmacılarla dayanışma çağrıları yükseliyor. Geçtiğimiz hafta sonu bir çok kentte “Sınırlardaki işkenceye son verilsin” sloganı altında eylemler düzenledi. Varşova’da parlamento binası önüne kadar yürüyen eylemciler, Polonya-Belarus sınırında çok sayıda sığınmacının donma tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çekti. Bu nedenle hükümetin zorla geri gönderme politikasından vazgeçerek, sığınmacılara kapıların açılmasını talep ettiler.
En son geçen hafta Belarus-Polonya sınırındaki Klimowka köyü yakınlarında 24 yaşındaki bir Suriyelinin cesedi Polonya polisi tarafından bulunmuştu. Sığınmacının Belarus vizesiyle ülkeye giriş yaptığı, oradan da Polonya’ya geçmeye çalıştığı tespit edilmişti.
HÜKÜMET DUVAR KURMANIN DERDİNDE
Ancak aşırı sağcı Hukuk ve Adalet Partisi’nin (PiS) tek başına iktidarda olduğu Polonya’da hükümet sığınmacıların zorla geri gönderilmesinde ısrarcı. Sığınmacılarla dayanışma çağrılarını duymamazlıkta gelen hükümet, geçtiğimiz perşembe günü zorla geri gönderme konusundaki yasayı meclisten geçirmişti. Buna göre hayati tehlikeden olduğu ülkeden doğrudan Polonya sınırına ulaşmayanlar ülkeye alınmayacak. Bu aynı zamanda Belarus üzerinden Polonya’ya giriş yapmak isteyenlere kapıların kapatılacağı anlamına geliyor.
Birlemiş Milletler Sığınmacılara Yardım Kurumu (UNCHR), kararı eleştirerek bunun sığınma hakkını kaldırma anlamına geldiğine dikkat çekti. UNCHR, Cumhurbaşkanı Andrzej Duda’ya parlamentonun aldığı kararı imzalamama çağrısında bulundu.
Hükümet tarafından çıkarılan kararda Belarus sınırının korunması için “bariyerlerin yükseltilmesi”, gelen sığınmacıların geri gönderilmesi gibi bir çok düzenleme bulunuyor.
Alman basınında yer alan haberlere göre, binerce sığınmacı Belarus’tan komşu AB ülkeleri Polonya, Litvanya ve Letonya’ya giriş yapmaya çalışıyor. Ağustos ayından bu yana 4 bin sığınmacı Belarus rotası üzerinden gelerek Almanya’ya ulaştı. Gelen sığınmacıların asıl olarak Afganistan, Suriye, İran, Irak ve Yemen uyruklu olduğu belirtildi.
ALMANYA-POLONYA SINIRINDA YENİDEN KONTROL MÜ?
Çok sayıda sığınmacının Almanya’ya ulaşması üzerine Almanya-Polonya sınırında kontrollerin başlatılması da tartışmaya açıldı. Polis Sendikası Başkanı Heiko Teggatz, İçişleri Bakanı Horst Seehofer’e gönderdiği mektupta çok sayıda sığınmacının Polonya sınırından ülkeye giriş yapmaya çalıştığını ifade ederek tek çarenin sınır kontrollerinin yeniden başlatılması olduğunu ifade etti.
POLONYA-BELARUS SINIRINA DUVAR ÇEKİLDİ
Öte yandan Polonya, Belarus ile olan sınırında Ağustos ayından itibaren tel örgülerden duvar çekti. 353 milyon avroya mal olan 2,5 metre yüksekliğindeki tel duvara, gazeteciler ve insan hakları savunucularının yaklaşması ise yasaklandı. 400 kilometre uzunluğundaki duvar ile AB sınırının doğu sınırının bir bölümü de böylece kapatılmış oldu. Daha önce Balkanlar üzerinden AB’ye ulaşmak isteyen sığınmacılara karşı Slovenya ve Macaristan da benzer şekilde telden duvarla örmüştü.
Poloya, Letonya ve Litvanya hükümetleri, Belarus’tan çok fazla sığınmacının geçiş yapasından ülke yönetimini sorumlu tutuyor. AB ülkelerinin devirmek için yoğun çaba sarf ettiği Belarus Devlet Başanı Aleksandr Lukaşenko, geçtiğimiz mayıs ayında AB’ye geçek üzere gelen sığınmacıları ülkede tutumayacaklarını açıklamıştı. Böylece, AB’nin ambargo kararlarına sığınmacılar üzerinden cevap vermişti. Belarus’un da Türkiye gibi AB’ye karşı sığınmacıları baskı unsuru olarak kullanma politikasını devreye koyacağı tahmin ediliyor. Almanya Dışişleri Bakanı Haiko Maas yaptığı açıklamada, Belarus’un bilinçli bir şekilde sığınmacıları AB’ye karşı kullanmaya çalıştığını belirterek, her gün yüzlerce sığınmacının Minsk Havaalanına iniş yaptığını belirtmişti.
