Yücel ÖZDEMİR / Köln
Ukrayna savaşıyla birlikte “Avrupa’nın savunması” adı altında askeri gücünü arttıran ve değişik askeri anlaşmaların altına imzalar atan Almanya, bunlara bir yenisini daha ekledi. İngiltere ve Almanya savunma bakanlarının katılımıyla bugün imzalanacak ve “Trinity House Anlaşması” olarak adlandırılan iş birliği kapsamında özellikle Almanya’nın İngiltere’deki askeri faaliyetleri artırılacak.
İNGİLTERE’DE TOP MERMİSİ FABRİKASI
Alman basınında anlaşmayla ilgili yer alan haberlere göre, Ukrayna savaşıyla birlikte büyüyen Alman silah tekeli Rheinmetall top mermisi üretmek için İngiltere’de bir fabrika kuracak. İngiliz çeliği kullanılarak yapılacak üretimin 2027’de başlaması ve fabrikada 400 kişinin çalışması bekleniyor. Ukrayna savaşından önce borsadaki her bir hissesi 60-70 avrodan satılan Rheinmetall’in her bir hissesinin değeri bugün yaklaşık 500 avro.
YENİ SİLAHLAR İÇİN ORTAK ÇALIŞMA
Anlaşma kapsamında iki ülke, İngiliz yapımı “Storm Shadow” füzelerinden daha uzun menzile sahip yeni bir silah geliştirmek için ortak çalışma yürütecek. “Uzun menzil”in “Rusya topraklarına kadar ulaşacak düzeyde” olması öngörülüyor. Keza her iki ülke ayrıca insansız hava araçları (İHA) teknolojisinde de iş birliği yapacak.
Alman “P-8 Poseidon” deniz devriye keşif uçağı da İskoçya’daki Kraliyet Hava Kuvvetleri üssüne konuşlandırılacak ve İngiliz yapımı torpidoları yüklenerek düzenli uçuşlar yapacak. Rusya kaynaklı potansiyel tehditlere karşı iki ortak, su altı kablo ağının güvenliği için de birlikte çalışacak.
SAVUNMA BAKANLARINDAN AÇIKLAMA
İngiltere Savunma Bakanı John Healey imza töreninden önce yaptığı açıklamada “Trinity House Anlaşması Almanya ile ilişkilerimizde önemli bir dönüm noktası. Alman silahlı kuvvetleri ve sanayisiyle görülmemiş bir iş birliğini garanti altına alıyor” dedi.
Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius ise Rusya’nın Avrupa’yı tehdit ettiğini söyledi. Pistorius, NATO ortaklarının bu anlaşmaya caydırıcılık ve savunma yeteneklerini geliştirmeye kararlı olduğunu da ifade etti.
RUSYA’YA KARŞI ASKERİ İŞ BİRLİKLERİ ARTIYOR
Almanya ile İngiltere arasında imzalanan anlaşmanın temelinde Rusya’ya karşı askeri iş birliğini derinleştirmek olduğu gizlenmiyor. NATO kapsamında zaten iş birliği içinde olan iki ülke bununla da yetinmeyerek, ulusal düzeyde ilişkileri pekiştirmenin adımlarını atıyor. Anlaşma, İngiltere’nin AB’den ayrılmasından sonra her iki ülke arasında imzalanan en önemli anlaşma olma özelliği taşıyor.
İngiltere, AB kapsamında sürekli askeri iş birliklerinin derinleştirilmesine itiraz etmişti. Bu nedenle AB Ordusu kurma çalışmalarına yanaşmamıştı. Ayrılmadan sonra ise ikili ilişkilerin zemini güç kazandı.
OLASI TRUMP İKTİDARINA HAZIRLIK
ABD ile stratejik iş birliği içinde olan İngiltere’nin aynı zamanda Almanya ile ortak askeri iş birliği için anlaşma yapması, aynı zamanda 5 Kasım’da ABD’deki seçimlerde Donald Trump’ın kazanmasına karşı bir önlem olarak da değerlendiriliyor. Trump’ın Ukrayna savaşından çekilmesi durumunda İngiltere, Almanya ve diğer Avrupa ülkeleriyle birlikte Ukrayna üzerinden Rusya ile mücadeleye devam edecek. Bu nedenle de Avrupa’daki NATO ülkeleriyle askeri ilişkileri derinleştirmeyi hedefliyor.
Anlaşma, Almanya’ya ise askeri açıdan yeni kapılar açıyor. Rheinmetall silah tekelinin İngiltere’de üretim yapmasının yanı sıra İskoçya’nın Lossiemouth askeri üssünde konuşlandırılacak Alman savaş uçakları “Avrupa’nın güvenliği” için İngiltere hava sahasını da gözetleme ve koruma imkanına sahip olacak. Bu aynı zamanda Almanya’da askeri olarak daha fazla güçlü bir ülke olmasının kapısını da aralıyor.
Anlaşma aynı zamanda NATO kapsamında Avrupa ülkelerinin askeri olarak birlikte hareket etmesinin de olanaklarını yaratıyor. Almanya Savunma Bakanı Pistorius anlaşmayı “Birleşik Krallık ve Almanya arasındaki ilişkilerde temel bir değişim ve Avrupa güvenliğinin geleceği açısından ‘dönüm noktası’” olarak ilan etti.
RUSYA’YA KARŞI MERKEZ ÜLKE ALMANYA
Almanya giderek, Avrupa güvenliğinin Rusya’ya karşı sağlanmasında merkez ülke haline geliyor. Trump’ın seçimleri kazanması durumunda bu süreç hızlanacak. NATO’nun “Doğu kanadı”nda 10 yıllardır gerçekleştirilen tatbikatlarında Almanya zaten merkezi konuma gelmişti. 90 bin askerin katıldığı son tatbikata İngiliz Ordusu 16 bin askerle destek vermişti. Pistorius NATO’nun “Doğu kanadı”nı güçlendirmeye, uzun menzilli savunma silahlarına sahip olmaya bu nedenle önem veriyor.
İngiltere’nin İşçi Partili Yeni Başbakanı Keir Starmer ise, muhafazakar başbakanlardan daha fazla Rusya’ya karşı Avrupa ülkeleriyle birlikte hareket etmeyi önemsediği için, gelecekte “ortak düşman Rusya”ya karşı Avrupa çapında yeni askeri iş birliklerine de gidilebilir.