Yücel Özdemir / Köln
Doğu Almanya’da yer alan Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde bugün gerçekleştirilen parlamento seçimlerinden, aşırı sağcı ve ırkçı Almanya için Alternatif (AfD) partisi ile yeni kurulan Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) kazançlı çıktı. Daha önce eyalet hükümetinde bulunan partiler ise oy kaybına uğradı. Her iki eyalette de seçim sonuçları hükümet kurmayı oldukça zorlaştırıyor. Yeni dönemde uzun süre belirsizliğin sürmesi bekleniyor.
Devlet televizyonu ARD’de yer alan geçici seçim sonuçlarına göre, aşırı sağcı AfD, Thüringen’de yüzde 33 oy alarak birinci parti oldu. Saksonya’da ise muhafazakar Hristiyan Birlik (CDU) partisi yüzde 31,7 ile birinci gelirken, AfD yüzde 30,6 ile ikinci sırada yer aldı. Gecenin ilerleyen saatlerinde AfD’nin az bir farkla birinci olma ihtimali de bulunuyor. Zira ikinci televizyon kanalı ZDF, AfD’nin oyunun az bir farkla CDU’nun gerisinde olduğunu bildirdi.
Sol Parti Çöktü, BSW Yükseldi
AfD, beş yıl önceki seçimlere kıyasla Thüringen’de yüzde 9,3, Saksonya’da ise yüzde 3,1 oranında oy kazandı. On yıldır Thüringen’deki koalisyon hükümetlerinin büyük ortağı olan Sol Parti (Die Linke) ise bu seçimde yaklaşık yüzde 20 oranında oy kaybederek, ancak yüzde 11,3 oy alabildi. Sol Parti, Saksonya’da ise yüzde 4 oy alarak yüzde 5 barajını aşamadı ve ilk kez meclis dışında kaldı. İki Almanya’nın birleşmesinden sonra bölgenin sesi haline gelen Sol Parti, böylece ağır bir darbe almış oldu. Ocak ayında Sol Parti’den ayrılanların kurduğu BSW ise yükselişe geçti. BSW, Thüringen’de yüzde 15,6, Saksonya’da ise yüzde 12 oy aldı. BSW’nin Thüringen’de asıl olarak AfD’den değil, Sol Parti’den oy aldığı görüldü. Saksonya’da ise Sol Parti’nin beş yıl önce aldığı oy oranına yüzde 4 eklendi.
Seçimlerin asıl kaybedenleri arasında Sol Parti’nin yanı sıra merkezi hükümet partileri de bulunuyor. Thüringen’de SPD yüzde 2 oy kaybıyla yüzde 6,8 oranında oy alırken, Yeşiller yüzde 1,7 kayıpla yüzde 3,8 oy aldı. SPD ve Yeşiller, on yıl boyunca Sol Partili Bodo Ramelow’un öncülüğünde kurulan hükümete ortak olmuşlardı. Saksonya’da ise hükümet partisi CDU ile ortağı SPD de az da olsa oy kaybetti. Saksonya’da SPD yüzde 7,6, Yeşiller yüzde 3,4 oy kaybıyla yüzde 5,2 oy alabildi. FDP ise Sol Parti gibi barajı geçemedi.
Koalisyon Hesapları
İlk seçim sonuçlarına göre, hiçbir parti tek başına hükümet kuramıyor. Her iki eyalette de seçmenlerin üçte birinin oyunu alan AfD’nin bir koalisyon hükümeti kurması zor görünüyor. Siyasi teamüllere göre Thüringen’de hükümeti kurma görevinin AfD’li faşist siyasetçi Björn Höcke’ye verilmesi gerekiyor. Eyalette mecliste grubu bulunan CDU, SPD, Sol Parti ve BSW, daha önce Höcke ile ortaklık kurmayacaklarını açıklamışlardı. 88 sandalyeli mecliste AfD, 31 milletvekili çıkarırken, salt çoğunluğu sağlamak için gerekli olan 45 milletvekili sayısına ulaşmak amacıyla CDU’nun 24 sandalyesine ek olarak 15 sandalye kazanan BSW’yi mutlaka muhatap alması gerekiyor. Eyalette CDU-BSW-Sol Parti koalisyonu, tek seçenek gibi görünüyor.
Saksonya’da ise koalisyon kurmak, Thüringen’e kıyasla daha kolay görünüyor. Son beş yıldır ortaklık yapan CDU-SPD-Yeşiller ittifakı, salt çoğunluk olan 61 milletvekilini bir farkla geçiyor. Ancak gecenin ilerleyen saatlerinde bu sayının değişmesi mümkün. Yüzde 5,1 oy alan Yeşiller’in son anda barajın altında kalması durumunda, hesapların yeniden yapılması gerekecek.
Her iki eyalette de seçimlere katılım oranı yaklaşık yüzde 73 olarak gerçekleşti. Sonuçlar, halkın merkezi ve eyalet hükümetlerine tepkili olduğunu gösteriyor. Merkezi hükümet partilerinin Doğu Almanya’daki eyaletlerdeki oy oranı tek haneli rakamlara gerilemiş durumda. Buna karşın muhafazakar Hristiyan Demokrat Birlik ve aşırı sağcı AfD, toplamda yüzde 55-60 oranında oy almış görünüyor. Diğer tarafta ise savaşa ve mültecilere karşı söylemleriyle dikkat çeken BSW, bölgenin yeni “sol partisi” haline gelmiş durumda.
Ortaya çıkan tabloda, aşırı sağ partiye oy veren her üç seçmenden birisinin neden bu tercihi yaptığını anlamak için çözümler getirilmediği takdirde, AfD bölgede bir protesto partisi olarak kalmaya devam edecek ve beş yıl sonra oylarını daha da artırabilir. Yine Doğu Almanya’da bulunan Brandenburg eyaletinde 22 Eylül’de seçimler yapılacak. Bu seçimlerden çıkan sonuçların, Brandenburg’u etkilemesi bekleniyor.
