Almanya’nın en büyük işkolu olan metalde başlayan TİS görüşmelerinde metal patronları, “enflasyon, enerji krizi, tedarik zincirlerinin bozulması ve savaş” gerekçelerini sıralayıp milyonlarca metal işçisine, “sıfır zam” teklif ettiler! Metal sanayisinde görüşmelerin başladığı gün IG Metall’in Aşağı Saksonya’da küçük metal işletmeleri için imzaladığı bir sözleşme örnek teşkil edebilir.

UMUT YAŞAR

Metal işkolunda 12 Eylül’den bu yana değişik TİS bölgelerinde 4 milyon emekçiyi kapsayan toplu sözleşme görüşmeleri yapılıyor. IG Metall sendikası bu kez ücretlerin “kalıcı olarak” yükseltilmesini talep ediyor. Geride bıraktığımız dört yıl içinde ücretler pratikte dondurulmuş ve işçiler bir defalığa mahsus ödemelerle avutulmuşlardı.

Bu TİS dönemi öncekilerden daha sert geçme potansiyeline sahip. Bir tarafta dört yıllık bir aradan sonra ücretlerin kalıcı olarak yükselmesini bekleyen metal işçileri diğer tarafta ise geçmişte olduğu gibi bu kez de işçilere “zırnık koklatmama” eğilimindeki metal patronları. İlk tur görüşmelerin yapıldığı bütün bölgelerde metal patronları, “enflasyon, enerji krizi, tedarik zincirlerinin bozulması ve savaş” vb. gerekçelerini sıralayıp milyonlarca metal işçisine, “sıfır zam” teklif ettiler!

AYLIK GAZ MASRAFLARI ÜÇ KATINA ÇIKTI

Enflasyon son 15 aydır sürekli yükseliyor. Uzmanlar yıl sonuna doğru enflasyonun çift haneli yükselmesini bekliyorlar. Sendika bürokrasi IG Metall başkanı Jörg Hofmann, 17 Eylül günü “Stuttgarter Nachrichten” (SN) gazetesine verdiği bir mülakatta, “gaz için aylık ödemelerin üç katına çıktığı” ve “süpermarkette alışverişin yüzde 20 daha pahalıya mal olduğunu” belirtip, “bu nedenle ücretler kalıcı olarak yükselmeli” dedi. Hofmann bunu söyledikten sonra, sendikanın enflasyonun bütün etkilerini ortadan kaldırabilecek bir sözleşme imzalayamayacağını söyleyip, “hükümet en kısa sürede ikinci bir yardım paketini hazırlamalı” talebini yineledi.

Hofmann’ın ücretlerin kalıcı olarak yükselmesini talep ettiği mülakatta yüzde 8 talebini bir kez dahi ağzına almazken federal hükümet tarafından önerilen vergi ve sosyal güvenlik primlerinden muaf 3000 Euro tutarında bir defalık ikramiye üzerine plan yapmaya başlaması dikkat çekiyordu. Hofmann’a göre 3000 Euro bir kerede ödenmesi yerine aylıklara da bölünebilir. Bu miktarın vergi ve sosyal güvenlik primlerinden muaf tutulduğu için işverenlerin de işine geleceğini söyleyen Hofmann, burada işverenlere önemli bir sinyal verdi.

AŞAĞI SAKSONYA ÖRNEK Mİ OLUR MU?

IG Metal, metal sanayisinde toplu sözleşme görüşmelerinin başladığı gün Aşağı Saksonya eyaleti metal el zanaatları ve tarım araçları branşında çalışan 70 bin işçiyi kapsayan bir sözleşme imzaladı.

Normal dönemlerde pek dikkat çekmeyecek olan bu sözleşme, metal sanayisinde çalışan dört milyon işçinin sözleşmelerin başladığı gün imzalanmasının yanı sıra içeriğiyle dikkatleri çekti. IG Metall sözleşmeyi işçilere, “Yüzde 6,1 daha fazla para ve 1000 Euro enerji ikramiyesi” başlığıyla duyurdu. 18 ay süreyle geçerli olan sözleşmeye göre ücretler 1 Mart 2023’den itibaren yüzde 6,1 artacak – yani ilk altı ay ücretler dondurulacak! Ayrıca işçilere bir defaya mahsus olarak “bir enerji ödeneği” (“Energiekostenzuschuss”) adı altında 1000 Euro en geç Şubat 2023 maşıyla ödenecek.

IG Metall bu TİS görüşmeleri için başta 12 aylık bir süre için yüzde 8 talebini ileri sürmüştü. Ancak pratikte olarak 29 Şubat 2024’e kadar geçerli olan sözleşmeyle reel ücretlerin düşmesi onaylanmış oldu.

BEKLENTİLER HALİYLE YÜKSEK

Birinci tur görüşmelerinin yapıldığı bütün bölgelerde IG Metall işçileri destek eylemlerine çağırdı. Bazı bölgelerde birkaç yüz işçi bir araya gelirken Nürnberg’de 4 bin, Leipzig’de 2 bin işçi gösterilere katıldı. İşçilerin taşıdığı pankart ve dövizlerde olduğu gibi Nürnberg ve Leipzig’de sunulan açık mikrofonda yaptıkları konuşmalarda yüzde 8 kalıcı zam talebinin mutlaka hayat bulması gerektiğini çok net ifade ettiler.

Resmi enflasyon oranıyla bunun işçilere yansıması arasındaki farkın ne kadar büyük olduğu biliniyor ve bu nedenle beklentilerin yüksek olmasında şaşılacak bir durum da yok.

Yanlış anlaşılmaması için belirtmekte fayda var: Bir kerelik ödemeleri reddetmiyoruz. Ücretlere uzun vadeli yansıyan, izin parası, Noel ikramiyesi ve fazla mesai zamları gibi ek ödemlerin düzeyini de belirleyen KALICI ÜCRET ZAMLARI YERİNE BİR KERELİK ÖDEME yapılmasına karşı çıkıyoruz!

İŞÇİLER KIRMIZI ÇİZGİLERİNİ ÇİZMELİ!

İşçiler arasında beklentilerin bu denli yüksek olması sendika bürokrasisi üzerindeki baskıyı artıyor. Yazının başında belirtildiği gibi sendika bürokrasisi şimdiden bir kerelik ödemeleri aylıklara bölme yoluyla işçilerin gözünü boyamaya çalışacak. Aşağı Saksonya’da imzalanan sözleşmede ve Hofmann’ın SN gazetesiyle yaptığı söyleşide bunlar görülüyor.

Sendika tabanının baskısının arttığına dikkat çeken SN redaktörünün tabandaki “uyarı grevleriyle oyalanmadan süresiz greve çıkma talebiyle ilgili sorusuna Hofmann, “Hatlarda aşırı miktarda basınç olduğunu fark ediyoruz. Ancak ben sabahları işçi mücadeleleri senaryolarıyla uyanan biri değilim” diyor ve ne yapılacağı konusunu “açık bırakıyoruz” diye yanıt verdi.

Hofmann’ın verdiği yanıt iyi niyetli olarak, “sendika yönetimi görüşmelerdeki gidişata göre atılacak adımları belirleyecek” diye yorumlanabilir. Ama doğrusu sendika tabanın tutumunun sendika yönetiminin atacağı adımları belirleyeceğidir. Bu nedenle işçiler yapılan protesto ve uyarı grevi eylemlerine çok güçlü katılmalı ve kırmızı çizgilerini hem metal patronlarına hem de sendika yönetimine göstermeliler!

Avusturya’da metal işçileri yüzde 10,6 ücret istiyor

19 Eylül günü Avusturya metal sektöründe çalışan yaklaşık 200 bin işçiyi kapsayan toplu sözleşme görüşmeleri başladı. Sendika, metal patronlarına şu talepleri sundu:

– maaş ve ücretlerde yüzde 10,6’lık bir artış sağlanmalı,

– Cumartesi çalışmaları için bir ek ödenek getirilmesi,

– Fazla mesailerde onuncu saatten itibaren daha yüksek mesai ek zammı,

– altı hafta tatil hakkının geliştirilmesi,

– Çıraklık eğitimine başlayanlar için 1.000 Euro başlangıç maaşı.

Sendika tarafından yapılan açıklamada, “Artık insanların satın alma gücünü artmalı. Sendikalar reel ücretlerin düşmesine izin vermeyecekler. Bu nedenle yüzde 10,6 doğru ve halkı bir taleptir” denildi. Aynı açıklamada, “Burada sihirli bir değneğe gerek yok, elde edilen kardan pay istiyoruz” denildi.

Avusturya metal işkolunda altı farklı branş için TİS görüşmeleri aynı anda yapılıyor. Geleneksel olarak metal imalat ve makine branşı görüşmelere öncülük ediyor. Burada elde edilen sonuç paralel olarak otomotiv, dökümhaneler, maden/çelik, demir dışı metal üretimi ve gaz/ısı üreticileri branşlarında devam eden TİS’lere yansıtılıyor. (YH)