Yücel ÖZDEMİR / Köln
Paskalya bayramı boyunca Almanya’nın dört bir yanında, toplamda on binlerce insanın katıldığı eylemlerde, Rusya’ya Ukrayna’ya saldırılarını durdurma, Almanya’ya askeri harcamaları artırmama, NATO’ya ise Ukrayna’ya silah sevkiyatına son verme çağrıları yapıldı. Özellikle Ukrayna’ya ağır silahların verilmesi durumunda savaşın daha uzaması ve daha kanlı hale geleceğine dair konuşmalar yapıldı, mesajlar verildi.
Avrupa Birliği (AB) ve Alman hükümeti cephesinden ise Paskalya boyunca sokakta yükselen bu sesi dinleme yerine, tersi yönde açıklamalar geldi. Almanya’da işbaşında olan SPD, Yeşiller ve FDP koalisyonundan üç ilgili milletvekili, Ukrayna’dan döndüklerinde sürekli bölgedeki durumun dramatikliğine dikkat çekerken, üç koldan neden Almanya’nın ağır silah göndermesi gerektiğini açıklamaya çalıştılar. “Savaşan taraflara silah vermeme” konusunda eskiden var olan tabuyu kıran Almanya’nın bu kez de doğrudan silah nakletmesi gerektiği konusunda yaşanan tartışmanın, aynı zamanda yeniden bir tabu kırma anlamına geleceği açık.
2 MİLYARLIK YENİ BÜTÇE
Federal Hükümet, “yabancı ülkelere askeri destek” başlığı altında 2 milyar avroluk yeni bir bütçe ayırdığını ilan etti. Paranın verileceği ülke olarak “Ukrayna” ifade edilmese de bunun büyük bir bölümünün bu ülkeye verileceği sır değil. Zaten gizleme gereği de duyulmuyor. Almanya’nın Yeşiller üyesi Federal Ekonomi Bakanı Robert Habeck, Ukrayna’ya her türlü desteği yapmaya devam edeceklerini söyleyerek, “Avrupalı ortaklarımız ve NATO ile iş birliği içinde gereken yardımları yapacağız” diyor. “Yeşil” politikacı Habeck, aynı zamanda silah satışından da sorumlu.
Kısa bir süre önce Kiev’e giden AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de AB’nin Ukrayna’ya ağır silah sevkiyatı yapmasından yana olduğunu söylemişti. Ukrayna’ya askeri yardım için 1,5 milyar avroluk bir fon ayıran AB de hesabını Ukrayna’nın kazanması üzerine kurmuş durumda. Bu nedenle her türlü askeri desteğe hazır.
SİLAH TEKELLERİ İÇİN BAYRAM
Almanya ve AB’nin Ukrayna ordusunun ağır silahlarla donatmak için attıkları adımlar bir kez daha en çok da silah tekellerini sevindirdi. Adeta bayram ediyorlar. Örneğin merkezi Düsseldorf’ta bulunan Rheinmetall tekeli hemen 50 adet Leopard 1 panzeri nakledebileceğinin açıklamasını yaptı. Açıklamalara bakılırsa silah tekelleri de uzun sürecek bir savaşa hazırlık yapıyor. Bu nedenle üretim kapasitelerini hızla arttırmayı planlıyorlar. Almanya’da ayrıca “Marder” tipi panzerlerin gönderilmesi de konuşuluyor.
UKRAYNA SİLAHLANDIRILIYOR
Daha öne birçok NATO üyesi açıktan ya da gizli Ukrayna’ya aralarında panzerler, hava savunma sistemleri başta olmak üzere çok sayıda ağır silahlar verdi. “German Foreing Policy” sitesinde yer alan bir habere göre aralarında eski Sovyet yapımı Mi-17 savaş helikopterinin de olduğu çok sayıda ağır silah NATO’nun Kuzey ve Doğu sınırında Ukrayna ordusuna teslim edildi. Sadece ABD’nin verdiği askeri teçhizatın toplam değerinin 800 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Yine değişik uzmanların tahminlerinde, sadece ABD’nin 24 Şubat’tan bu yana Ukrayna’ya verdiği askeri yardımların toplam değeri 3,2 milyar dolara ulaştı.
SLOVAKYA BUZKIRAN OLDU
NATO’nun Ukrayna’yı yeniden ağır silahlarla donatması çerçevesinde gündeme gelen bir diğer önemli öneri ise Slovakya’nın elindeki Sovyet yapımı MiG-29 tipi savaş uçaklarını Ukrayna’ya verme planı oldu. Slovakya Başbakanı Eduart Heger, “Politico” dergisine verdiği söyleşide 2024’te ABD‘den F-16 savaş uçakları satın alacaklarını ifade ederek, MiG-29’ları Ukrayna’ya verebileceklerini söyledi. Ne var ki, SSCB yapımı MiG-29’ların bütün yedek parçası Rusya’dan satın alındığı için, bunların Rusya’sız havalanmasına pek ihtimal verilmiyor. Bu olasılığın gündeme gelmesinden sonra Rusya, eski SSCB silahlarının başka ülkelere satılmasına tepki göstermişti.
Slovakya ayrıca Ukrayna’ya daha önce Sovyetler döneminden kalma S-300 hava savunma sistemi “hediye” etmişti. S-300 sistemi halen NATO üyeleri Bulgaristan ve Yunanistan tarafından da kullanılıyor. Bunların ve keza Türkiye’nin aldığı S-400’lerin de Ukrayna’ya verilmesi gündeme getirilmişti. Polonya da daha önce elindeki MiG-29’ları ABD üzerinden Ukrayna’ya vermek istediğini açıklamıştı. Ancak, ABD bu teklifi kabul etmedi. Kısa bir süre önce Kiev’e giden İngiltere Başbakanı Boris Johnson da 120 zıhrlı araç ve 120 milyon avroluk askeri yardım sözü verdi. Yine İngiltere’nin Ukrayna’ya yedi kilometrelik menzili olan 800 “Starstreak” tipi tanksavar verdiği belirtiliyor.
Bunların yanı sıra Ukrayna ile sınırı olan NATO ülkelerinden Ukrayna’ya ağır silahlar gönderildiği ifade ediliyor. Buna örnek olarak da Çekya’nın nisan başında T-72 tipi savaş panzerleri göndermesi gösteriliyor. Polonya’nın elindeki T-72 tipi panzerleri Ukrayna’ya gönderdiği de iddia ediliyor. Litvanya Savunma Bakanı Margiris Abukevicius, geçen hafta Washington Post gazetesinde verdiği demeçte, “İlk panzeri gönderen ülke olmak çok zor. Birisi buzkıran olduysa gerisi gelir” dedi. Çekya, ayrıca Slovakya ile birlikte savaşta tahrip olan Ukrayna panzerlerini tabir etmeyi üstlenen ülke oldu.
ABD’DEN BÖLGEYE HER GÜN 8-10 UÇUŞ YAPILIYOR
Yine ABD’nin gizli yollardan sınıra askeri teçhizat gönderdiği de ileri sürülüyor. Geçen hafta Almanya’da yayınlanan Süddeutsche Zeitung’da yer alan Matthias Kolb tarafından kaleme alınan “Ukrayna’ya silah sevkiyatı artıyor” başlıklı haberde, Pentagon memurlarına dayandırılarak, “ABD’den günde 8-10 uçak seferinin bölgeye yapıldığı” bilgisi yer alıyordu. Uçaklarla bölgeye indirilen savaş araçları karayoluyla Ukrayna’ya taşınıyor. ABD’den gönderilenler arasında çok sayıda FGM-148 Javelin tipi tanksavarlar bulunuyor. Bu tanksavarların, Rus panzerlerini imha etmede önemli bir rol oynadığı tahmin ediliyor. Aynı haberde ABD ordusunun Ukraynalı askeri yüksek teknolojiye sahip yeni silahları kullanmaları için eğittiği bilgisi de paylaşılıyor. Kullanımı öğretilen silahlar arasında “Switchblade” adındaki insansız hava araçları da bulunuyor.
YILLARA YAYILAN BİR SAVAŞ MI?
Batılı emperyalist ülkelerin geçmişte ve günümüzde Ukrayna’ya verdikleri askeri destek Ukrayna ordusunun savunma gücünü artırdığı anlaşılıyor. Ayrıca bundan sonra hedefledikleri destekle bu direnci güçlü tutmayı amaçlıyorlar. Rus ordusunun kayıplarının fazla olması ve buna bağlı olarak strateji değişikliğine gitmesi, bölgede savaşın uzun sürebileceğini gösteriyor.
Zira bir süre öncesine kadar gündemde olan diyalog ve müzakereyi şu günlerde barış hareketinin dışında dillendiren yok. Savaş uzadıkça bundan en fazla silah tekellerinin karlı çıkacağı açık. Keza savaşı uzatmaya çalışan ülkeler de bu yolla kendi silah tekellerine yeni ve kârlı bir pazar alanı açıyorlar. Yanı sıra savaş uzadıkça Rus ordusunun, Rus ekonomisinin çok daha fazla güç kaybedeceğinin de farkındalar. Dolayısıyla Batılı emperyalist devletlerin, diyaloğu teşvik etme yerine savaşa cephene taşımalarının önemli nedenleri var.
