14 Mayıs’ta Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti’nde yapılacak parlamento seçimleri, ülkenin genel siyaseti açısından adeta “laboratuvar” olma özelliği taşıyor. Ülke genelinde neredeyse her dört seçmenden birisinin yaşadığı eyalette partilerin alacakları oy oranları Federal Parlamentoda alacakları oya büyük bir etkide bulunuyor. Geleneksel olarak Alman işçi sınıfının en önemli merkezlerinden birisi olan Ruhr bölgesi bu eyalette bulunuyor ve eski sanayi kentlerinde şimdi işsizlik ve yoksulluk oldukça fazla. 2010’daki seçimlerde yüzde 5,6 oy alarak önemli bir sıçrama yapan Sol Parti, iki yıl sonra yapılan erken seçimlerde ise yüzde 2,5’ta kaldı. Şimdi yeniden barajı aşıp meclise girmesi bekleniyor. Sol Parti’nin seçimlerde hangi konuları öne çıkaracağını Eyalet Eşbaşkanı ve liste başı adayı Özlem Alev Demirel ile konuştuk.
YÜCEL ÖZDEMİR
En büyük eyalette seçimlere yaklaşık bir ay kaldı. Sol Parti olarak bu seçimlerde hangi konuları nasıl öne çıkarıyorsunuz?
Seçim kampanyasında sosyal konularla birlikte eyalet düzeyinde son yıllarda yoksulluğun artmasını öne çıkarıyoruz. Çünkü geride bıraktığımız dönemde halkın önemli bir bölümü yoksullaşırken çok küçük bir azınlık ise zenginleşti. Bunun için de eyalet çapında 12 Euro’luk asgari ücret talebimiz var. Eyalet Hükümeti’ne bağlı dairelerde ve işletmelerdeki süreli iş anlaşmalarının süresiz hale getirilmesini istiyoruz. Eyalete bağlı kurumlara alınan insanlar şu anda önce süreli alınıyor. Bu bizim açımızdan kabul edilemez. Eyalet Hükümeti’nin bu konudaki politikası mutlaka değişmesi gerekiyor.
Diğer taraftan Hartz IV yardımı alan yoksullar üzerinde yoğun baskılar ve yaptırımlar var. Bunların da kaldırılmasını istiyoruz.
Bu konuda eyalet hükümetlerinin yapabilecekleri değişiklikler var mı?
Yoksulluğa ve düşük ücretli işlere karşı Eyalet Asgari Ücret Yasası talep ediyoruz. Böyle bir uygulama Schleswieg Holstein Eyaleti’nde var. Ve bu yasaya göre eyalete bağlı kurumlarda çalışanlara saat başı asgari ücret olarak 9,99 Euro. Bu herkes için geçerli değil, sadece eyalete bağlı bütün kurumlarda bu söz konusu olabilir. Yine eyaletin işlerini yapan firmalar da bu asgari ücreti ödemek zorunda. Örneğin, bir okulda eğer temizlik ya da tamirat yapıldığında, bunu yapan özel firmalar çalışanlarına Eyalet Asgari Ücret Yasası çerçevesinde ücret ödemesi gerekiyor. Yani temizlik firmaları çalışanlarına daha fazla ödeme yapmak zorunda kalacaklar.
Yapılan hesaplamalara göre 45 sene boyunca asgari ücretle çalışan bir kişi emekli olduktan sonra devlete muhtaç kalmadan hayatını sürdürebilmesi için en az 11,68 Euro asgari ücretle çalışması gerekiyor. Biz de bu nedenle 12 Euro talep ediyoruz.
Seçim kampanyası boyunca başka hangi konuları işliyorsunuz?
Eyaletin sağlık, eğitim, kreşler alanlarında daha fazla işyerleri yaratmasını istiyoruz. Bu alanlarda meslek eğitimi yapan ve işsiz kalanlara iş imkanı yaratılabilir. Diğer iki alanımız ise altyapı (Infrastruktur) ve eğitim.
Eğitim Almanya’da eyaletlerin yetki alanı içinde bulunuyor. Göçmen emekçilerin de en büyük sorun yaşadığı alanlardan birisi. Siz ne öneriyorsunuz? Diğer partilerin vaatlerine ne diyorsunuz?
Kuzey Ren Vestfalya şu anda Almanya genelinde öğrenci başına en az bütçe ayıran eyalet. Biz hem eğitime daha fazla bütçe ayrılmasını hem de daha fazla kreş yeri açılmasını planlıyoruz. Kreşten başlayarak tam gün okullar paralı ve velilerden ücret alınıyor. Sol Parti olarak velilerden alınan bütün paranın kaldırılmasını ve eğitimin her düzeyde ve her şart altında parasız olmasını istiyoruz. Üçüncüsü de eğitimin kalitesini artırmak için okullarda bekleyen tamir ve onarımı için daha fazla bütçe ayrılmasını talep ediyoruz. Bunun için şu anda 7 milyar Euro’ya ihtiyaç var. Bununla birlikte eğitim sisteminin değiştirilmesini istiyoruz. NRW’de şu anda 7 ayrı okul biçimi var. Biz 10. sınıfa kadar bütün öğrencilerin aynı tip okula gitmesini ve sonradan yeteneklerine göre ayrılmasını talep ediyoruz.
Eğitimde fırsat eşitliği sağlanmalı. Şu anki koşularda öğrencilerin eğitimdeki başarısını daha çok ailenin sosyal konumu ve eğitim durumu etkiliyor. İşçi, yoksul ve göçmen ailelerinden gelen çocuklar bugünkü koşullarda üniversiteye daha zor gidebiliyor.
Sol Parti kentler düzeyinde uzun zamandan beri ucuz ulaşım için “Sosyal Bilet” talep ediyor. Eyalet çapında bu yönde bir planınız var mı?
Seçim programımızın üçüncü önemli ayağını altyapı (Infrastruktur) oluşturuyor. Bunun içinde asıl olarak konut ve ulaşım var. Ulaşım konusunda iki sorun var: Birincisi, kırsal kesimde çok az tren ve otobüs ulaşımı var. Böyle olunca da insanlar özel araç almak zorunda kalıyor. İkincisi kentlerdeki toplu taşıma ücreti çok fazla ve ödenmeyecek durumda. Örneğin Düsseldorf’ta 4-5 duraklık bir mesafe için 2,70 Euro ödeniyor. Arabayla daha ucuz. O zaman da hava kirliliği artıyor. Sol Parti olarak toplu taşıma araçlarının artırılmasını ve fiyatın düşürülmesini istiyoruz.
Acil olarak yoksullara 15 Euro’luk sosyal bilet talep ediyoruz. Bu şu an 35 Euro’nun üstünde. Oysa Hartz IV yardımında sadece 25 Euro ulaşım için ayrılmış durumda.
Biz asıl olarak herkesin katkı sunduğu bir sistem üzerinden parasız ulaşımı savunuyoruz ve bu tartışmayı başlatmak istiyoruz.
Diğer önemli mesele de konut sorunu. Bir çok kentte kira fiyatları yüzde 30’dan fazla yükseldi. Ortalama kira, metre kare başına yan giderler hariç 9 Euro. Biz metre karenin ortalama 6 Euro olduğu sosyal konutlar talep ediyoruz. Daha önce eyaletin elinde olan 93 bin konut özelleştirildi. Sosyal konut ise son yıllarda pek yapılmıyor. 2002’de eyalette 840 bin sosyal konut varken 2014’de bu sayı 480 bine düştü. Bu konutlar da sürekli sosyal konut olmaktan çıkıyor. Çünkü 20 yıllık süre sınırlaması var.
Biz beş yıl boyunca eyalet çapında yıllık 100 bin konutun yapılmasını öneriyoruz. Biz devletin parasını verdiği özel şirketlerin yapıp 20 yıl boyunca işlettiği konut politikasının değiştirilmesini, konutların sürekli devlette kalmasını istiyoruz.
Anketlere göre Sol Parti barajı aşıyor. Ama ırkçı AfD de eyalet parlamentosuna girecek. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
AfD ırkçı bir partidir. Oy oranı düşüyor. Irkçılığa karşı mecliste güçlü bir Sol Parti olmasını istiyoruz. Bu nedenle Sol Parti ne kadar güçlü bir şekilde mecliste temsil edilirse ırkçılığa karşı mücadele için o kadar iyidir. Bu nedenle bütün Türkiye kökenli göçmenleri Sol Parti’ye oy vermeye davet ediyorum.
Göçmenlere eşit haklar
NRW en fazla göçmenin yaşadığı eyalet ayı zamanda. Seçimler için göçmenler için neler talep ediyorsunuz?
Sol Parti olarak ülkede yaşayan göçmenlere eşit haklar talep ediyoruz. Eşit politik haklar mutlaka sağlanmalı. Biraz önce sözünü ettiğim sosyal konular, eğitim ve konut göçmenler için çok önemli. Taşeron firmaların yasaklanmasını istiyoruz. Yasaklamasalar da daha düşük ücret vermelerinin önüne geçilmeli.
Ayrıca yerel düzeyde seçme seçilme hakkının göçmenlere hemen sağlanmasını talep ediyoruz.
