Gıda fiyatlarındaki artış nedeniyle Avrupa’nın birçok ülkesinde vatandaşlar günlük beslenmelerinden tasarruf etmek ve kemerleri daha fazla sıkmak zorunda kalıyor.
Nisan ayında Almanya’da enflasyon yüzde 7,2’ye geriledi. Mart ayında bu oran yüzde 7,4 olarak gerçekleşmişti. Ancak gıda satın almak söz konusu olduğunda durum hala çok kötü. Federal İstatistik Dairesi (DESTATIS) tarafından yapılan açıklamada gıda fiyatlarının bir yıl içinde yüzde 17,2 oranında arttığı bildirildi. Avrupa’nın diğer ülkelerinden gelen haberlere bakıldığında oradaki durumun çok benzer olduğu ve gıda fiyatlarındaki keskin artışın tüketicileri uzun bir süredir alışverişte daha dikkatli olmaya ve harcamalarını düşürmeye ittiği görülüyor.
ALMANYA’DA TÜKETİM DÜŞTÜ
Almanya’da gıda satışları Mart ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 10,3 oranında düştü. Bu, kayıtların tutulmaya başlandığı 1994 yılından bu yana görülen en keskin düşüş oldu. Fransa’da da haneler Ukrayna’daki savaşın başlamasından bu yana gıda için harcamalarını yüzde 10’dan fazla azaltırken, enerji alımları yüzde 4,8 oranında düştü.
ET VE SÜT ÜRÜNLERİ TÜKETİMİ ÇÖKTÜ
Federal Tarım ve Beslenme Enstitüsü’ne (BLE) göre 2022 yılındaki et tüketimi, kayıtların tutulmaya başlandığı 1989 yılından bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Et tüketimindeki düşüşün bir bölümünün vatandaşların ete yönelik tutumlarındaki değişimden de kaynaklandığının kesin olduğu söylenirken, “ancak düşüşte asıl olarak yüksek fiyatların belirleyici bir rol oynadığını düşünüyoruz” denildi. Açıklamada vatandaşların 2021 yılına kıyasla 2022’de kişi başına 4,2 kilo daha az et tükettikleri bildirildi.
Benzeri bir durumun süt ve süt ürünleriyle ilgili de yaşandığına BLE’nin bir başka açıklamasında dikkat çekildi. Buna göre kişi başına süt tüketimi 900 gram, peynir tüketimi 760 gram gerilerken tereyağı tüketimi ise 770 gram düştü.
Süt ve süt ürünlerindeki düşüşün fazla üretim kapasiteleri yarattığına dikkat çekilirken, 2022 yılında 1900 süt üreticisi çiftliğinin iflas ettiği bildirilirken, “Böylece Almanya’da süt ineği sayısı 23 bin azaldı” denildi. Almanya’daki kırmızı et üretiminde ise aşırı üretim derecesine varıldığına dikkat çeken BLE açıklamasında, “2022’de ülke içi kırmızı et ihtiyacından yüzde 16 fazla üretildi” denildi.
ENFLASYONDA YENİ DÖNEM BAŞLIYOR
Vatandaşlar yüksek enflasyon nedeniyle kemerlerini sıkmak ve tüketim alışkanlıklarını değiştirmek zorunda kalırken tedarikçilerinin fiyat artışlarını müşterilerine tam olarak yansıtamayan süpermarketlerin kar marjları düşüyor. Edeka süpermarket zincirinin CEO’su Markus Mosa, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, şirketinin keskin fiyat artışları nedeniyle artık birkaç büyük tedarikçiden ürün sipariş etmediğini söyledi. Mosa, diğer süpermarket zincirlerinin de benzer bir durumda olduklarını ileri sürdü.
Birleşik Krallık’ta (GB) yapılan bir araştırmada, gıda ürünlerinin yoksul vatandaşların bütçesine yansımasının enerji fiyatlarının yansımasından daha yüksek olduğu tespit edildi. Dolayısıyla gıda fiyatlarındaki küçük bir artışın özellikle yoksul vatandaşların bütçelerinde daha derin izler bıraktığı bildirilen araştırmada, “2020 yazından bu yana gıda faturalarının 28 milyar sterline çıkarak 25 milyar sterlin olarak tahmin edilen enerji faturalarındaki artışı geride bırakacağını tahmin ediyoruz” denildi.
Londra’da yayınlanan Wall Street Journal gazetesinde yer alan bir haberde, araştırma grubunun başkanı Torsten Bell, “Hayat pahalılığı krizi sona ermedi, sadece yeni bir aşamaya giriyor” dediği yer aldı. İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey ise geçtiğimiz Salı günü (23 Mayıs) yaptığı açıklamada gıda fiyatlarının artık enflasyon için “dördüncü şok” anlamına geldiğini söyledi. Bailey’e göre ilk şok Korona salgını sırasında tedarik zincirlerinde yaşanan kesintiydi. İkinci şok olarak Ukrayna savaşıyla bağlantılı olarak enerji fiyatlarındaki artışı gösteren Bailey, üçüncü şok olarak ise “işgücü piyasalarındaki gerginliği” gösteriyor. Önümüzdeki aylarda enflasyonun düzeyini en fazla gıda fiyatlarının belirleyeceğini söyleyen Bailey, “Bu da dördüncü şok olacak” dedi.
