MV Tersane grubunun ocak ayında iflas etmesinden bu yana, iflas işlemleri birkaç dönüm noktasını geride bıraktı. İflas masası “başarılı bir iflas sürecinden” söz ederken 900 işçi hala devir şirketinde (“Transfergesellschaft”) oyalanıyor. IG Metall sorumluları ise “sonuçta işçiler açısından ışıktan çok gölge var” diye felsefi açıklamalar yapıyorlar. Sendikanın asıl derdinin “ülkenin gemi üretim teknolojisinin korunması” sorunu olması işleri iyice karışık hale getiriyor.
Malezya merkezli “Genting” konsorsiyumuna ait olan Mecklenburg-Vorpommern Werften GmbH’nin (MV Weften) 10 Ocak 2022’de iflas etmesinin ardından 1 Mart 2022’de Schwerin İdari Mahkemesinde açılan iflas davasında ve bugüne kadar devam eden iflas sürecinde işçiler açısından olumlu bir sonuç çıkmadı.
Hatırlanacağı gibi Genting konsorsiyumunun federal ve eyalet hükümetlerinden yardım talebi, “Tersaneler alanında ulusal çözüm üzerine çalışılıyor” gerekçesiyle geri çevrilmişti. Genting’e daha önce Federal Hükümet 600 milyon Euro, Mecklenburg-Vorpommern Eyalet Hükümeti ise 78 milyon Euro düşük faizli kredi sözü vermişlerdi. Fakat yerli tersanelerin itirazı üzerine kredi şartları sürekli ağırlaştırılmış ve giderek “ulusal çözüm planları” ağırlık kazanmıştı.
ULUSAL ÇÖZÜMDE İŞÇİLERİN YERİ NERDE?
IG Metall sendikasının da aktif desteklediği “ulusal çözüm” tersane işçileri açısından pek iç açıcı değil. İflas öncesi üç tersane ve hazır modül üretiminde toplam 3 bin 100 işçi çalışıyordu. Korona salgınıyla birlikte gemi turlarının sekteye uğraması, kumarhanelerin geçici kapatılması Genting konsorsiyumunu bir bütün olarak krize sokmuştu. Kısa çalışma döneminde yüzlerce işçi özellikle Danimarka’daki tersanelerde iş bulmuşlardı.
İflas mahkemesinin açılmasıyla bir grup işçi devir şirketine (“Transfergesellschaft”) geçmek yerine tazminat alıp çıktılar. Bin 900 işçi ise devir şirketine devredilmişti. Bunlarda ise bugüne kadar 600’ü gerçek anlamda yeni bir iş buldular. Bugünkü piyasa fiyatı 1,8 milyar Euro olan ve Wismar tersanesinde üretiminin yüzde 75’i tamamlanan “Global Dream One” isimli tur gemisini Walt Disney şirketi 40 milyon euroya satın aldı. Üretimin yüzde 40’ı Rostock’daki tersanede tamamlanan “Global Dream Two” gemisi ise hurdaya dönüştürülecek. Bu işi yapan 650 işçinin sonraki akıbeti belli değil. Wismar tersanesini devralan “Thyssen Krupp Marine Systems” (TKMS) şimdiye kadar sadece 22 işçiye sözleşme imzalattı.
Rostock-Warnemünde tersanesinin bir bölümünü devralan Alman Donanması, alanın bir bölümüne deniz cephaneliğini taşıdı. Devralınan tersanenin bir bölümünde gemi bakımı yapılacağı da ordu yetkilileri tarafından açıklanırken, “Ayrıca bu alanda sivil personelin ne kadarına, kaçına ihtiyaç olur, bu henüz kesinleşmedi” denildi. IG Metall ve Belçika menşeli Smulders şirketi, donanmanın devralmadığı tersane bölümünde rüzgar enerjisi sektörüne açık deniz platformları üretilmesi için hazırladıkları plan-projeye destek arıyorlar.
“KUZEYDOĞU ALMANYA’NIN BİLGİ BİRİKİMİ KORUNMALI”
İflas sürecini değerlendiren IG Metall Küste Bölge Başkanı Daniel Friedrich, “Devir şirketinin Ocak 2023 sonuna kadar uzatılması bir bütün olarak olumlu. Fakat genel iflas sürecinde işçiler açısından ışıktan çok gölge var” (“mehr Schatten als Licht”) dedi.
Bazı dönemlerde binden fazla işçinin çalıştığı tersaneden şimdi 20-25 işçiye sözleşme verilmesini, “son derece üzücü” olarak değerlendiren Friedrich, “Hükümetin görmediği asıl önemli sorun Kuzeydoğu Almanya’nın gemi üretimi alanındaki bilgi birikiminin yok olma tehlikesidir. Bu bilgi ve tecrübe birikimi korunmazsa yok olacak veya başka yerlere gidecek. Bu işçilere Kuzeydoğu’da istihdam sağlanamazsa, işçiler açısından bir sonraki liman Danimarka olabilir. Danimarka’nın önümüzdeki birkaç yıl içinde “Bornholm Enerji Adası” projesi için 3 bin kadar işçiye ihtiyacı var” dedi.
Sendikanın asıl derdinin “ülkenin gemi üretim teknolojisinin korunması” sorunu olması, işçiler açısından durumu iyice çetrefil hale getiriyor. İşçilerin çıkarını koruma adına atılan bütün adımları üretim merkezinin ve bu alandaki bilgi birikiminin ve teknolojisinin korunmasıyla bütünleştiren sendika, bu durumda işçilerin çıkarını da gerektiği gibi savunmuyor.
Almanya’da tersaneler
Almanya genelinde 103 tersane şirketi var. Bunlardan 62’si küçük (10-49 çalışanı), 23’ü orta boy (50-250 çalışan) ve 18 büyük şirket (250 ve üstü çalışan) bulunuyor. Aşağıda ilk 18 büyük şirketin isimleri görülmekte. Genelde aile şirketleri olan tersanelerin bazılarının arkasında “ThyssenKrupp” gibi tekeller veya “Star Capital Partners” yatırım fonları da bulunuyor.
Meyer Werft (Papenburg), MV Werften (Wismar), HDW (Kiel), Blohm + Voss (Hamburg), Lürssen Gruppe (Bremen), German Naval Yards (Kiel), HanseYachts (Greifswald), Flensburger Schiffbau (Flensburg), Bavaria Yachts (Giebelstadt), Abeking & Rasmussen (Lemwerder), Neptun Werft (Rostock), Bredo Dry Docks (Bremerhaven), Peene-Werft (Wolgast), Theodor Buschmann (Hamburg), Fr. Fassmer (Berne), Lloyd Werft (Bremerhaven), Nobiskrug Yachts (Rendsburg), Metrica (Senden)
