Yücel ÖZDEMİR
Köln
14 Mayıs’ta Türkiye’de yapılan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için sandıklar ilk olarak 27 Nisan’da gümrük kapılarında ve temsilciliklerde kurulurken, sayımda ise yurt dışı sona kaldı. Bu nedenle son ana kadar yurt dışı sandıklarından çıkacak sonuçların belirleyici olup olmayacağı tartışılmaya başlandı. Veriler AKP’nin de Erdoğan’ın da oylarında kayıp yaşadığını gösteriyor.
İKİNCİ TUR OYLARI 20-24 MAYIS’TA KULLANILACAK
Türkiye genelindeki sonuçlara göre cumhurbaşkanlığı seçimleri ikinci tura kaldı. 28 Mayıs’ta yapılacak ikinci tur seçimleri için yurt dışında oylar 20-24 Mayıs tarihleri arasında kullanılacak.
Türkiye’deki sandıkların açılmasından sonra oluşan bu tabloda, yurt dışından gelecek oyların sonuçları kısmen değiştirebileceği yönünde beklentiler oluşmaya başladı.
Kesin olmayan sonuçlara göre yurt dışında Erdoğan yüzde 56, Kılıçdaroğlu yüzde 40.7, Sinan Oğan yüzde 2, İnce yüzde 1 oy aldı. Bu tabloya bakıldığında daha önceki seçimlerde olduğu gibi Erdoğan bu seçimlerde de Türkiye ortalamasının üzerinde oy aldı. Bu oran daha önceki seçimlerde yüzde 10-12 iken, bu kez yüzde 6.5 civarında görünüyor. Dolayısıyla, çok fazla olmamakla birlikte Erdoğan’ın yurt dışında oy kaybettiği söylenebilir.
Yurt dışından Meclis seçimleri için kullanılan oylar açısından bakıldığında kesin olmamakla birlikte ise tablo yaklaşık olarak şöyle: AKP yüzde 43.5, CHP yüzde 24.8, MHP yüzde 10.6, Yeşil Sol Parti yüzde 9.5, İyi Parti yüzde 3.6, TİP yüzde 3 oy aldı. Bu tabloda AKP’nin de genel olarak yurt dışında Türkiye ortalamasından yaklaşık yüzde 8 daha fazla oy aldığı görülüyor. Ancak geçen seçimlere göre ise yaklaşık yüzde 10’luk bir oy kaybına uğradı. CHP ve MHP ise oylarını arttırdı.
ALMANYA’DA DURUM
Benzer bir tablo en fazla seçmenin olduğu Almanya için de geçerli. Toplam 1.5 milyon seçmenin olduğu Almanya’da, bu seçimlerde katılım oranının beş yıl öncesine göre yüze 5 artarak yüzde 50 olduğu daha önce Yüksek Seçim Kurulu tarafından açıklanmıştı.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan yüzde 65, Kılıçdaroğlu yüzde 33, Oğan yüzde 1.3, İnce 0.7 oy aldı. Erdoğan’a en fazla oy, beklendiği gibi Essen, Düsseldorf, Stuttgart konsolosluk bölgelerinden çıktı.
Meclis seçimleri için kullanılan oyların ise yüzde 50’sini AKP, yüzde 19.8’ini CHP, yüzde 12.4’ünü MHP, yüzde 8.5’ini Yeşil Sol Parti, yüzde 2.8’ini İyi Parti, yüzde 1.9’unu TİP aldı.
Almanya’da kullanılan oylar 2018’deki seçimlerle kıyaslandığında Erdoğan’ın oylarını koruduğunu, ancak AKP’nin yüzde 5 oy kaybettiğini, CHP’nin yüzde 5, MHP’nin yüzde 4.4 oylarını artırdığı görülüyor. HDP-Yeşil Sol Parti açısından ise beş yıl öncesine göre Almanya’da yüzde 5.5’lik bir oy kaybı görünüyor.
SEÇİMLERE KATILIM VE TERCİHLER
Yüksek Seçim Kurulu tarafından yapılan açıklamada yurt dışındaki temsilciliklerde katılım oranı genelde yüzde 53, Almanya’da ise yaklaşık olarak yüzde 50 olarak tespit edildi.
AKP ve Erdoğan’ın yurt dışında Türkiye ortalamasının üzerinde bir oya sahip olmasının ise değişik nedenleri bulunuyor. Bunların başında elbette Erdoğan ve AKP lehine çalışan kesimlerin daha örgütlü olması geliyor. Diyanet İşleri Başkanlığının Almanya’daki uzantısı durumundaki Diyanet İşleri Türk İslam Birliğine (DİTİB) bağlı 900’den fazla cami adeta bir seçim merkezi gibi çalışıyor. Diyanetin memurları olan imamlar ise seçimlerde sandık başkanlığı yapıyor.
Yaşadıkları ülkelerde karşı karşıya oldukları ayrımcı politikalar da yurt dışında yaşayan Türkiye kökenli göçmen işçilerin, Erdoğan ve AKP’ye oy vermesinin nedenleri arasında.
Ülkelere göre bir gruplandırma yapıldığında klasik “işçi göçü”nün yaşandığı Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya ve Belçika gibi ülkelerse Erdoğan ve AKP yıllardır açık arayla seçimleri önde kazanıyor. ABD, Kanada, İngiltere gibi ülkelerde ise muhalefet daha fazla oy alıyor.
2018’DE YURT DIŞI VE ALMANYA
2018 seçimlerinde yurt dışında Erdoğan yüzde 60, Muharrem İnce yüzde 24.5, Selahattin Demirtaş yüzde 11.7 oy almıştı. Meclis seçimlerinde ise yurt dışı genelinde AKP yüzde 52.8, HDP yüzde 17, CHP yüzde 17, MHP yüzde 7.8, İyi Parti yüzde 3.6 oy almıştı.
1.4 milyondan, 660 bin kişinin oy kullandığı Almanya’da ise Erdoğan yüzde 64, İnce yüzde 21.8, Demirtaş yüzde 9.9 oy almıştı. Meclis seçimlerinde ise AKP yüzde 55, CHP yüzde 15, HDP yüzde 14, MHP yüzde 8, İyi Parti yüzde 3.3 oy almıştı.
